ಶ್ರೀ ಶಿವ ಕೇಶಾದಿ ಪಾದಾನ್ತವರ್ಣನ ಸ್ತೋತ್ರಮ್ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ sri shiva keshavadi padantavarnana stotram by adi shankaracharya

     

ಶ್ರೀಶಿವಕೇಶಾದಿಪಾದಾನ್ತವರ್ಣನಸ್ತೋತ್ರಮ್

ದೇಯಾಸುಮೂರ್ಧ್ನಿ ರಾಜತ್ಸರಸಸುರಸರಿತ್ಪಾರಪರ್ಯನ್ತನಿರ್ಯ-

ತ್ಪ್ರಾಂಶುಸ್ತಮ್ಬಾಃ ಪಿಶಂಗಾಸ್ತುಲಿತಪರಿಣತಾರಕ್ತಶಾಲೀಲತಾ ವಃ ।

ದುರ್ವಾರಾಪತ್ತಿಗರ್ತಶ್ರಿತನಿಖಿಲಜನೋತ್ತಾರಣೇ ರಜ್ಜುಭೂತಾ

ಘೋರಾಘೋರ್ವೀರುಹಾಲೀದಹನಶಿಖಿಶಿಖಾಃ ಶರ್ಮ ಶಾರ್ವಾಃ ಕಪರ್ದಾಃ ॥ 1॥

ಕುರ್ವನ್ನಿರ್ವಾಣಮಾರ್ಗಪ್ರಗಮಪರಿಲಸದ್ರೂಪ್ಯಸೋಪಾನಶಂಕಾಂ

ಶಕ್ರಾರೀಣಾಂ ಪುರಾಣಾಂ ತ್ರಯವಿಜಯಕೃತಸ್ಪಷ್ಟರೇಖಾಯಮಾಣಮ್ ।

ಅವ್ಯಾದವ್ಯಾಜಮುಚ್ಚೈರಲಿಕಹಿಮಧರಾಧಿತ್ಯಕಾನ್ತಸ್ತ್ರಿಧೋದ್ಯ-

ಜ್ಜಾಹ್ನವ್ಯಾಭಂ ಮೃಡಾನೀಕಮಿತುರುಡುಪರುಕ್ಪಾಂಡರಂ ವಸ್ತ್ರಿಪುಂಡ್ರಮ್ ॥ 2॥

ಕ್ರುಧ್ಯದ್ಗೌರೀಪ್ರಸಾದಾನತಿಸಮಯಪದಾಂಗುಷ್ಠಸಂಕ್ರಾನ್ತಲಾಕ್ಷಾ-

ಬಿನ್ದುಸ್ಪರ್ಧಿ ಸ್ಮರಾರೇಃ ಸ್ಫಟಿಕಮಣಿದೃಷನ್ಮಗ್ನಮಾಣಿಕ್ಯಶೋಭಮ್ ।

ಮೂರ್ಧ್ನ್ಯುದ್ಯದ್ದಿವ್ಯಸಿನ್ಧೋಃ ಪತಿತಶಫರಿಕಾಕಾರಿ ವೋ ಮಾಸ್ತಕಂ ಸ್ತಾ-

ದಸ್ತೋಕಾಪತ್ತಿಕೃತ್ಯೈ ಹುತವಹಕಣಿಕಾಮೋಕ್ಷರೂಕ್ಷಂ ಸದಾಕ್ಷಿ ॥ 3॥

ಭೂತ್ಯೈ ದೃಗ್ಭೂತಯೋಃ ಸ್ಯಾದ್ಯದಹಿಮಹಿಮರುಗ್ಬಿಮ್ಬಯೋಃ ಸ್ನಿಗ್ಧವರ್ಣೋ

ದೈತ್ಯೌಘಧ್ವಂಸಶಂಸೀ ಸ್ಫುಟ ಇವ ಪರಿವೇಷಾವಶೇಷೋ ವಿಭಾತಿ ।

ಸರ್ಗಸ್ಥಿತ್ಯನ್ತವೃತ್ತಿರ್ಮಯಿ ಸಮುಪಗತೇಽತೀವ ನಿರ್ವೃತ್ತಗರ್ವಂ

ಶರ್ವಾಣೀಭರ್ತುರುಚ್ಚೈರ್ಯುಗಲಮಥ ದಧದ್ವಿಭ್ರಮಂ ತದ್ಭ್ರುವೋರ್ವಃ ॥ 4॥

ಯುಗ್ಮೇ ರುಕ್ಮಾಬ್ಜಪಿಂಗೇ ಗ್ರಹ ಇವ ಪಿಹಿತೇ ದ್ರಾಗ್ಯಯೋಃ ಪ್ರಾಗ್ದುಹಿತ್ರಾ

ಶೈಲಸ್ಯ ಧ್ವಾನ್ತನೀಲಾಮ್ಬರರಚಿತಬೃಹತ್ಕಂಚುಕೋಽಭೂತ್ಪ್ರಪಂಚಃ ।

ತೇ ತ್ರೈನೇತ್ರೇ ಪವಿತ್ರೇ ತ್ರಿದಶವರಘಟಾಮಿತ್ರಜೈತ್ರೋಗ್ರಶಸ್ತ್ರೇ

ನೇತ್ರೇ ನೇತ್ರೇ ಭವೇತಾಂ ದ್ರುತಮಿಹ ಭವತಾಮಿನ್ದ್ರಿಯಾಶ್ವಾನ್ನಿಯನ್ತುಮ್ ॥ 5॥

ಚಂಡೀವಕ್ತ್ರಾರ್ಪಣೇಚ್ಛೋಸ್ತದನು ಭಗವತಃ ಪಾಂಡುರುಕ್ಪಾಂಡುಗಂಡ-

ಪ್ರೋದ್ಯತ್ಕಂಡೂಂ ವಿನೇತುಂ ವಿತನುತ ಇವ ಯೇ ರತ್ನಕೋಣೈರ್ವಿಘೃಷ್ಟಿಮ್ ।

ಚಂಡಾರ್ಚಿರ್ಮಂಡಲಾಭೇ ಸತತನತಜನಧ್ವಾನ್ತಖಂಡಾತಿಶೌಂಡೇ

ಚಾಂಡೀಶೇ ತೇ ಶ್ರಿಯೇ ಸ್ತಾಮಧಿಕಮವನತಾಖಂಡಲೇ ಕುಂಡಲೇ ವಃ ॥ 6॥

ಖಟ್ವಾಂಗೋದಗ್ರಪಾಣೇಃ ಸ್ಫುಟವಿಕಟಪುಟೋ ವಕ್ತ್ರರನ್ಧ್ರಪ್ರವೇಶ-

ಪ್ರೇಪ್ಸೂದಂಚತ್ಫಣೋರುಶ್ವಸದತಿಧವಲಾಹೀನ್ದ್ರಶಂಕಾಂ ದಧಾನಃ ।

ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಕಮ್ರವಕ್ತ್ರಾಮ್ಬುರುಹಪರಿಲಸತ್ಕರ್ಣಿಕಾಕಾರಶೋಭಃ

ಶಶ್ವತ್ತ್ರಾಣಾಯ ಭೂಯಾದಲಮತಿವಿಮಲೋತ್ತುಂಗಕೋಣಃ ಸ ಘೋಣಃ ॥ 7॥

ಕ್ರುಧ್ಯತ್ಯದ್ಧಾ ಯಯೋಃ ಸ್ವಾಂ ತನುಮತಿಲಸತೋರ್ಬಿಮ್ಬತಾಂ ಲಕ್ಷಯನ್ತೀ

ಭರ್ತ್ರೇ ಸ್ಪರ್ಧಾತಿನಿಘ್ನಾ ಮುಹುರಿತರವಧೂಶಂಕಯಾ ಶೈಲಕನ್ಯಾ ।

ಯುಷ್ಮಾಂಸ್ತೌ ಶಶ್ವದುಚ್ಚೈರಬಹುಲದಶಮೀಶರ್ವರೀಶಾತಿಶುಭ್ರಾ-

ವವ್ಯಾಸ್ತಾಂ ದಿವ್ಯಸಿನ್ಧೋಃ ಕಮಿತುರವನಮಲ್ಲೋಕಪಾಲೌ ಕಪೋಲೌ ॥ 8॥

ಯೋ ಭಾಸಾ ಭಾತ್ಯುಪಾನ್ತಸ್ಥಿತ ಇವ ನಿಭೃತಂ ಕೌಸ್ತುಭೋ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛನ್

ಸೋತ್ಥಸ್ನೇಹಾನ್ನಿತಾನ್ತಂ ಗಲಗತಗರಲಂ ಪತ್ಯುರುಚ್ಚೈಃ ಪಶೂನಾಮ್ ।

ಪ್ರೋದ್ಯನ್ಪ್ರೇಮ್ಣಾ ಯಮಾರ್ದ್ರಾ ಪಿಬತಿ ಗಿರಿಸುತಾ ಸಮ್ಪದಃ ಸಾತಿರೇಕಾ

ಲೋಕಾಶ್ಶೋಣೀಕೃತಾನ್ತಾ ಯದಧರಮಹಸಾ ಸೋಽಧರೋ ವೋ ವಿಧತ್ತಾಮ್ ॥ 9॥

ಅತ್ಯರ್ಥಂ ರಾಜತೇ ಯಾ ವದನಶಶಧರಾದುದ್ಗಲಚ್ಚಾರುವಾಣೀ-

ಪೀಯೂಷಾಮ್ಭಃಪ್ರವಾಹಪ್ರಸರಪರಿಲಸತ್ಫೇನಬಿನ್ದ್ವಾವಲೀವ ।

ದೇಯಾತ್ಸಾ ದನ್ತಪಂಕ್ತಿಶ್ಚಿರಮಿಹ ದನುದಾಯಾದದೌವಾರಿಕಸ್ಯ

ದ್ಯುತ್ಯಾ ದೀಪ್ತೇನ್ದುಕುನ್ದಚ್ಛವಿರಮಲತರಪ್ರೋನ್ನತಾಗ್ರಾ ಮುದಂ ವಃ ॥ 10॥

ನ್ಯಕ್ಕುರ್ವನ್ನುರ್ವರಾಭೃನ್ನಿಭಘನಸಮಯೋಧ್ದುಷ್ಟಮೇಘೌಘಘೋಷಂ

ಸ್ಫೂರ್ಜದ್ವಾರ್ಧ್ಯುತ್ಥಿತೋರುಧ್ವನಿತಮಪಿ ಪರಬ್ರಹ್ಮಭೂತೋ ಗಭೀರಃ ।

ಸುವ್ಯಕ್ತೋ ವ್ಯಕ್ತಮೂರ್ತೇಃ ಪ್ರಕಟಿತಕರಣಃ ಪ್ರಾಣನಾಥಸ್ಯ ಸತ್ಯಾಃ

ಪ್ರೀತ್ಯಾ ವಃ ಸಂವಿದಧ್ಯಾತ್ಫಲವಿಕಲಮಲಂ ಜನ್ಮ ನಾದಃ ಸ ನಾದಃ ॥ 11॥

ಭಾಸಾ ಯಸ್ಯ ತ್ರಿಲೋಕೀ ಲಸತಿ ಪರಿಲಸತ್ಫೇನಬಿನ್ದ್ವರ್ಣವಾನ್ತ-

ರ್ವ್ಯಾಮಗ್ನೇವಾತಿಗೌರಸ್ತುಲಿತಸುರಸರಿದ್ವಾರಿಪೂರಪ್ರಸಾರಃ ।

ಪೀನಾತ್ಮಾ ದನ್ತಭಾಭಿರ್ಭೃಶಮಹಹಹಕಾರಾತಿಭೀಮಃ ಸದೇಷ್ಟಾಂ

ಪುಷ್ಟಾಂ ತುಷ್ಟಿಂ ಕೃಷೀಷ್ಟ ಸ್ಫುಟಮಿಹ ಭವತಾಮಟ್ಟಹಾಸೋಽಷ್ಟಮೂರ್ತೇಃ ॥ 12॥

ಸದ್ಯೋಜಾತಾಖ್ಯಮಾಪ್ಯಂ ಯದುವಿಮಲಮುದಗ್ವರ್ತಿ ಯದ್ವಾಮದೇವಂ

ನಾಮ್ನಾ ಹೇಮ್ನಾ ಸದೃಕ್ಷಂ ಜಲದನಿಭಮಘೋರಾಹ್ವಯಂ ದಕ್ಷಿಣಂ ಯತ್ ।

ಯದ್ಬಾಲಾರ್ಕಪ್ರಭಂ ತತ್ಪುರುಷನಿಗದಿತಂ ಪೂರ್ವಮೀಶಾನಸಂಜ್ಞಂ

ಯದ್ದಿವ್ಯಂ ತಾನಿ ಶಮ್ಭೋರ್ಭವದಭಿಲಷಿತಂ ಪಂಚ ದದ್ಯುರ್ಮುಖಾನಿ ॥ 13॥

ಆತ್ಮಪ್ರೇಮ್ಣೋ ಭವಾನ್ಯಾ ಸ್ವಯಮಿವ ರಚಿತಾಃ ಸಾದರಂ ಸಾಂವನನ್ಯಾ

ಮಷ್ಯಾ ತಿಸ್ರಃ ಸುನೀಲಾಂಜನನಿಭಗರರೇಖಾಃ ಸಮಾಭಾನ್ತಿ ಯಸ್ಯಾಮ್ ।

ಆಕಲ್ಪಾನಲ್ಪಭಾಸಾ ಭೃಶರುಚಿರತರಾ ಕಮ್ಬುಕಲ್ಪಾಮ್ಬಿಕಾಯಾಃ

ಪತ್ಯುಃ ಸಾತ್ಯನ್ತಮನ್ತರ್ವಿಲಸತು ಸತತಂ ಮನ್ಥರಾ ಕನ್ಧರಾ ವಃ ॥ 14॥

ವಕ್ತ್ರೇನ್ದೋರ್ದನ್ತಲಕ್ಷ್ಮ್ಯಾಶ್ಚಿರಮಧರಮಹಾಕೌಸ್ತುಭಸ್ಯಾಪ್ಯುಪಾನ್ತೇ

ಸೋತ್ಥಾನಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ ಯಃ ಸ್ಥಿತಿಮಚಲಭುವೇ ವಾರಯನ್ತ್ಯೈ ನಿವೇಶಮ್ ।

ಪ್ರಾಯುಂಕ್ತೇವಾಶಿಷೋ ಯಃ ಪ್ರತಿಪದಮಮೃತತ್ವೇ ಸ್ಥಿತಃ ಕಾಲಶತ್ರೋಃ

ಕಾಲಂ ಕುರ್ವನ್ ಗಲಂ ವೋ ಹೃದಯಮಯಮಲಂ ಕ್ಷಾಲಯೇತ್ ಕಾಲಕೂಟಃ ॥ 15॥

ಪ್ರೌಢಪ್ರೇಮಾಕುಲಾಯಾ ದೃಢತರಪರಿರಮ್ಭೇಷು ಪರ್ವೇನ್ದುಮುಖ್ಯಾಃ

ಪಾರ್ವತ್ಯಾಶ್ಚಾರುಚಾಮೀಕರವಲಯಪದೈರಂಕಿತಂ ಕಾನ್ತಿಶಾಲಿ ।

ರಂಗನ್ನಾಗಾಂಗದಾಢ್ಯಂ ಸತತಮವಿಹಿತಂ ಕರ್ಮ ನಿರ್ಮೂಲಯೇತ್ತ-

ದ್ದೋರ್ಮೂಲಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಯದ್ಧೃದಿ ದುರಿತಮಪಾಸ್ಯಾರ್ಜಿತಂ ಧೂರ್ಜಟೇರ್ವಃ ॥ 16॥

ಕಂಠಾಶ್ಲೇಷಾರ್ಥಮಾಪ್ತಾ ದಿವ ಇವ ಕಮಿತುಃ ಸ್ವರ್ಗಸಿನ್ಧೋಃ ಪ್ರವಾಹಾಃ

ಕ್ರಾನ್ತ್ಯೈ ಸಂಸಾರಸಿನ್ಧೋಃ ಸ್ಫಟಿಕಮಣಿಮಹಾಸಂಕ್ರಮಾಕಾರದೀರ್ಘಾಃ ।

ತಿರ್ಯಗ್ವಿಷ್ಕಮ್ಭಭೂತಾಸ್ತ್ರಿಭುವನವಸತೇರ್ಭಿನ್ನದೈತ್ಯೇಭದೇಹಾ

ಬಾಹಾ ವಸ್ತಾ ಹರಸ್ಯ ದ್ರುತಮಿಹ ನಿವಹಾನಂಹಸಾಂ ಸಂಹರನ್ತು ॥ 17॥

ವಕ್ಷೋ ದಕ್ಷದ್ವಿಷೋಽಲಂ ಸ್ಮರಭರವಿನಮದ್ದಕ್ಷಜಾಕ್ಷೀಣವಕ್ಷೋ-

ಜಾನ್ತರ್ನಿಕ್ಷಿಪ್ತಶುಮ್ಭನ್ಮಲಯಜಮಿಲಿತೋದ್ಭಾಸಿ ಭಸ್ಮೋಕ್ಷಿತಂ ಯತ್ ।

ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ತದ್ರೂಕ್ಷಚಕ್ಷುಃ ಶ್ರುತಿಗಣಫಣರತ್ನೌಘಭಾಭೀಕ್ಷ್ಣಶೋಭಂ

ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಶಶ್ವದೇನಃ ಸ್ಫಟಿಕಮಣಿಶಿಲಾಮಂಡಲಾಭಂ ಕ್ಷಿಣೋತು ॥ 18॥

ಮುಕ್ತಾಮುಕ್ತೇ ವಿಚಿತ್ರಾಕುಲವಲಿಲಹರೀಜಾಲಶಾಲಿನ್ಯವಾಂಚ-

ನ್ನಾಭ್ಯಾವರ್ತೇ ವಿಲೋಲದ್ಭುಜಗವರಯುತೇ ಕಾಲಶತ್ರೋರ್ವಿಶಾಲೇ ।

ಯುಷ್ಮಚ್ಚಿತ್ತತ್ರಿಧಾಮಾ ಪ್ರತಿನವರುಚಿರೇ ಮನ್ದಿರೇ ಕಾನ್ತಿಲಕ್ಷ್ಮ್ಯಾಃ

ಶೇತಾಂ ಶೀತಾಂಶುಗೌರೇ ಚಿರತರಮುದರಕ್ಷೀರಸಿನ್ಧೌ ಸಲೀಲಮ್ ॥ 19॥

ವೈಯಾಘ್ರೀ ಯತ್ರ ಕೃತ್ತಿಃ ಸ್ಫುರತಿ ಹಿಮಗಿರೇರ್ವಿಸ್ತೃತೋಪತ್ಯಕಾನ್ತಃ

ಸಾನ್ದ್ರಾವಶ್ಯಾಯಮಿಶ್ರಾ ಪರಿತ ಇವ ವೃತಾ ನೀಲಜೀಮೂತಮಾಲಾ ।

ಆಬದ್ಧಾಹೀನ್ದ್ರಕಾಂಚೀಗುಣಮತಿಪೃಥುಲಂ ಶೈಲಜಾಕ್ರೀಡಭೂಮಿ-

ಸ್ತದ್ವೋ ನಿಃಶ್ರೇಯಸೇ ಸ್ಯಾಜ್ಜಘನಮತಿಘನಂ ಬಾಲಶೀತಾಂಶುಮೌಲೇಃ ॥ 20॥

ಪುಷ್ಟಾವಷ್ಟಮ್ಭಭೂತೌ ಪೃಥುತರಜಘನಸ್ಯಾಪಿ ನಿತ್ಯಂ ತ್ರಿಲೋಕ್ಯಾಃ

ಸಮ್ಯಗ್ವೃತ್ತೌ ಸುರೇನ್ದ್ರದ್ವಿರದವರಕರೋದಾರಕಾನ್ತಿಂ ದಧಾನೌ ।

ಸಾರಾವೂರೂ ಪುರಾರೇಃ ಪ್ರಸಭಮರಿಘಟಾಘಸ್ಮರೌ ಭಸ್ಮಶುಭ್ರೌ

ಭಕ್ತೈರತ್ಯಾರ್ದ್ರಚಿತ್ತೈರಧಿಕಮವನತೌ ವಾಂಛಿತಂ ವೋ ವಿಧತ್ತಾಮ್ ॥ 21॥

ಆನನ್ದಾಯೇನ್ದುಕಾನ್ತೋಪಲರಚಿತಸಮುದ್ಗಾಯಿತೇ ಯೇ ಮುನೀನಾಂ

ಚಿತ್ತಾದರ್ಶಂ ನಿಧಾತುಂ ವಿದಧತಿ ಚರಣೇ ತಾಂಡವಾಕುಂಚನಾನಿ ।

ಕಾಂಚೀ ಭೋಗೀನ್ದ್ರಮೂರ್ಧ್ನಾಂ ಪ್ರತಿಮುಹುರುಪಧಾನಾಯಮಾನೇ ಕ್ಷಣಂ ತೇ

ಕಾನ್ತೇ ಸ್ತಾಮನ್ತಕಾರೇರ್ದ್ಯುತಿವಿಜಿತಸುಧಾಭಾನುನೀ ಜಾನುನೀ ವಃ ॥ 22॥

ಮಂಜೀರೀಭೂತಭೋಗಿಪ್ರವರಗಣಫಣಾಮಂಡಲಾನ್ತರ್ನಿತಾನ್ತ-

ವ್ಯಾದೀರ್ಘಾನರ್ಘರತ್ನದ್ಯುತಿಕಿಸಲಯಿತೇ ಸ್ತೂಯಮಾನೇ ದ್ಯುಸದ್ಭಿಃ ।

ಬಿಭ್ರತ್ಯೌ ವಿಭ್ರಮಂ ವಃ ಸ್ಫಟಿಕಮಣಿಬೃಹದ್ದಂಡವದ್ಭಾಸಿತೇ ಯೇ

ಜಂಘೇ ಶಂಖೇನ್ದುಶುಭ್ರೇ ಭೃಶಮಿಹ ಭವತಾಂ ಮಾನಸೇ ಶೂಲಪಾಣೇಃ ॥ 23॥

ಅಸ್ತೋಕಸ್ತೋಮಶಸ್ತ್ರೈರಪಚಿತಿಮಮಲಾಂ ಭೂರಿಭಾವೋಪಹಾರೈಃ

ಕುರ್ವದ್ಭಿಸ್ಸರ್ವದೋಚ್ಚೈಃ ಸತತಮಭಿವೃತೌ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ದೇವಲಾದ್ಯೈಃ ।

ಸಮ್ಯಕ್ಸಮ್ಪೂಜ್ಯಮಾನಾವಿಹ ಹೃದಿ ಸರಸೀವಾನಿಶಂ ಯುಷ್ಮದೀಯೇ

ಶರ್ವಸ್ಯ ಕ್ರೀಡತಾಂ ತೌ ಪ್ರಪದವರಬೃಹದ್ಕಚ್ಛಪಾವಚ್ಛಭಾಸೌ ॥ 24॥

ಯಾಃ ಸ್ವಸ್ಯೈಕಾಂಶಪಾತಾದತಿಬಹುಲಗಲದ್ರಕ್ತವಕ್ತ್ರಂ ಪ್ರಣುನ್ನ-

ಪ್ರಾಣಂ ಪ್ರಾಕ್ರೋಶಯನ್ ಪ್ರಾಙ್ ನಿಜಮಚಲವರಂ ಚಾಲಯನ್ತಂ ದಶಾಸ್ಯಮ್ ।

ಪಾದಾಂಗುಲ್ಯೋ ದಿಶನ್ತು ದ್ರುತಮಯುಗದೃಶಃ ಕಲ್ಮಷಪ್ಲೋಷಕಲ್ಯಾಃ

ಕಲ್ಯಾಣಂ ಫುಲ್ಲಮಾಲ್ಯಪ್ರಕರವಿಲಸಿತಾ ವಃ ಪ್ರಣದ್ಧಾಹಿವಲ್ಲ್ಯಃ ॥ 25॥

ಪ್ರಹ್ವಪ್ರಾಚೀನಬರ್ಹಿಃ ಪ್ರಮುಖಸುರವರಪ್ರಸ್ಫುರನ್ಮೌಲಿಸಕ್ತ-

ಜ್ಯಾಯೋರತ್ನೋತ್ಕರೋಸ್ರೈರವಿರತಮಮಲಾ ಭೂರಿನೀರಾಜಿತಾ ಯಾ ।

ಪ್ರೋದಗ್ರಾಗ್ರಾ ಪ್ರದೇಯಾತ್ತತಿರಿವ ರುಚಿರಾ ತಾರಕಾಣಾಂ ನಿತಾನ್ತಂ

ನೀಲಗ್ರೀವಸ್ಯ ಪಾದಾಮ್ಬುರುಹವಿಲಸಿತಾ ಸಾ ನಖಾಲೀ ಸುಖಂ ವಃ ॥ 26॥

ಸತ್ಯಾಃ ಸತ್ಯಾನನೇನ್ದಾವಪಿ ಸವಿಧಗತೇ ಯೇ ವಿಕಾಸಂ ದಧಾತೇ

ಸ್ವಾನ್ತೇ ಸ್ವಾಂ ತೇ ಲಭನ್ತೇ ಶ್ರಿಯಮಿಹ ಸರಸೀವಾಮರಾ ಯೇ ದಧಾನಾಃ ।

ಲೋಲಂ ಲೋಲಮ್ಬಕಾನಾಂ ಕುಲಮಿವ ಸುಧಿಯಾಂ ಸೇವತೇ ಯೇ ಸದಾ ಸ್ತಾಂ

ಭೂತ್ಯೈ ಭೂತ್ಯೈಣಪಾಣೇರ್ವಿಮಲತರರುಚಸ್ತೇ ಪದಾಮ್ಭೋರುಹೇ ವಃ ॥ 27॥

ಯೇಷಾಂ ರಾಗಾದಿದೋಷಾಕ್ಷತಮತಿ ಯತಯೋ ಯಾನ್ತಿ ಮುಕ್ತಿಂ ಪ್ರಸಾದಾ-

ದ್ಯೇ ವಾ ನಮ್ರಾತ್ಮಮೂರ್ತಿರ್ದ್ಯುಸದೃಷಿಪರಿಷನ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಶೇಷಾಯಮಾಣಾಃ ।

ಶ್ರೀಕಂಠಸ್ಯಾರುಣೋದ್ಯಚ್ಚರಣಸರಸಿಜಪ್ರಾತ್ಥಿತಾಸ್ತೇ ಭಾವಾಖ್ಯಾ-

ತ್ಪಾರಾವಾರಾಚ್ಚಿರಂ ವೋ ದುರಿತಹತಿಕೃತಸ್ತಾರಯೇಯುಃ ಪರಾಗಾಃ ॥ 28॥

ಭೂಮ್ನಾ ಯಸ್ಯಾಸ್ತಸೀಮ್ನಾ ಭುವನಮನುಸೃತಂ ಯತ್ಪರಂ ಧಾಮ ಧಾಮ್ನಾಂ

ಸಾಮ್ನಾಮಾಮ್ನಾಯತತ್ತ್ವಂ ಯದಪಿ ಚ ಪರಮಂ ಯದ್ಗುಣಾತೀತಮಾದ್ಯಮ್ ।

ಯಚ್ಚಾಂಹೋಹನ್ನಿರೀಹಂ ಗಹನಮಿತಿ ಮುಹುಃ ಪ್ರಾಹುರುಚ್ಚೈರ್ಮಹಾನ್ತೌ

ಮಾಹೇಶಂ ತನ್ಮಹೋ ಮೇ ಮಹಿತಮಹರಹರ್ಮೋಹರೋಹಂ ನಿಹನ್ತು ॥ 29॥

ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ಪರಮಹಂಸಪರಿವ್ರಾಜಕಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ

ಶ್ರೀಗೋವಿನ್ದಭಗವತ್ಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತಃ ಕೃತೌ

ಶ್ರೀಶಿವಕೇಶಾದಿಪಾದಾನ್ತವರ್ಣನಸ್ತೋತ್ರಂ ಸಮ್ಪೂರ್ಣಮ್ ॥

********

श्रीशिवकेशादिपादान्तवर्णनस्तोत्रम्

देयासुमूर्ध्नि राजत्सरससुरसरित्पारपर्यन्तनिर्य-

त्प्रांशुस्तम्बाः पिशङ्गास्तुलितपरिणतारक्तशालीलता वः ।

दुर्वारापत्तिगर्तश्रितनिखिलजनोत्तारणे रज्जुभूता

घोराघोर्वीरुहालीदहनशिखिशिखाः शर्म शार्वाः कपर्दाः ॥ १॥

कुर्वन्निर्वाणमार्गप्रगमपरिलसद्रूप्यसोपानशङ्कां

शक्रारीणां पुराणां त्रयविजयकृतस्पष्टरेखायमाणम् ।

अव्यादव्याजमुच्चैरलिकहिमधराधित्यकान्तस्त्रिधोद्य-

ज्जाह्नव्याभं मृडानीकमितुरुडुपरुक्पाण्डरं वस्त्रिपुण्ड्रम् ॥ २॥

क्रुध्यद्गौरीप्रसादानतिसमयपदाङ्गुष्ठसङ्क्रान्तलाक्षा-

बिन्दुस्पर्धि स्मरारेः स्फटिकमणिदृषन्मग्नमाणिक्यशोभम् ।

मूर्ध्न्युद्यद्दिव्यसिन्धोः पतितशफरिकाकारि वो मास्तकं स्ता-

दस्तोकापत्तिकृत्यै हुतवहकणिकामोक्षरूक्षं सदाक्षि ॥ ३॥

भूत्यै दृग्भूतयोः स्याद्यदहिमहिमरुग्बिम्बयोः स्निग्धवर्णो

दैत्यौघध्वंसशंसी स्फुट इव परिवेषावशेषो विभाति ।

सर्गस्थित्यन्तवृत्तिर्मयि समुपगतेऽतीव निर्वृत्तगर्वं

शर्वाणीभर्तुरुच्चैर्युगलमथ दधद्विभ्रमं तद्भ्रुवोर्वः ॥ ४॥

युग्मे रुक्माब्जपिङ्गे ग्रह इव पिहिते द्राग्ययोः प्राग्दुहित्रा

शैलस्य ध्वान्तनीलाम्बररचितबृहत्कञ्चुकोऽभूत्प्रपञ्चः ।

ते त्रैनेत्रे पवित्रे त्रिदशवरघटामित्रजैत्रोग्रशस्त्रे

नेत्रे नेत्रे भवेतां द्रुतमिह भवतामिन्द्रियाश्वान्नियन्तुम् ॥ ५॥

चण्डीवक्त्रार्पणेच्छोस्तदनु भगवतः पाण्डुरुक्पाण्डुगण्ड-

प्रोद्यत्कण्डूं विनेतुं वितनुत इव ये रत्नकोणैर्विघृष्टिम् ।

चण्डार्चिर्मण्डलाभे सततनतजनध्वान्तखण्डातिशौण्डे

चाण्डीशे ते श्रिये स्तामधिकमवनताखण्डले कुण्डले वः ॥ ६॥

खट्वाङ्गोदग्रपाणेः स्फुटविकटपुटो वक्त्ररन्ध्रप्रवेश-

प्रेप्सूदञ्चत्फणोरुश्वसदतिधवलाहीन्द्रशङ्कां दधानः ।

युष्माकं कम्रवक्त्राम्बुरुहपरिलसत्कर्णिकाकारशोभः

शश्वत्त्राणाय भूयादलमतिविमलोत्तुङ्गकोणः स घोणः ॥ ७॥

क्रुध्यत्यद्धा ययोः स्वां तनुमतिलसतोर्बिम्बतां लक्षयन्ती

भर्त्रे स्पर्धातिनिघ्ना मुहुरितरवधूशङ्कया शैलकन्या ।

युष्मांस्तौ शश्वदुच्चैरबहुलदशमीशर्वरीशातिशुभ्रा-

वव्यास्तां दिव्यसिन्धोः कमितुरवनमल्लोकपालौ कपोलौ ॥ ८॥

यो भासा भात्युपान्तस्थित इव निभृतं कौस्तुभो द्रष्टुमिच्छन्

सोत्थस्नेहान्नितान्तं गलगतगरलं पत्युरुच्चैः पशूनाम् ।

प्रोद्यन्प्रेम्णा यमार्द्रा पिबति गिरिसुता सम्पदः सातिरेका

लोकाश्शोणीकृतान्ता यदधरमहसा सोऽधरो वो विधत्ताम् ॥ ९॥

अत्यर्थं राजते या वदनशशधरादुद्गलच्चारुवाणी-

पीयूषाम्भःप्रवाहप्रसरपरिलसत्फेनबिन्द्वावलीव ।

देयात्सा दन्तपङ्क्तिश्चिरमिह दनुदायाददौवारिकस्य

द्युत्या दीप्तेन्दुकुन्दच्छविरमलतरप्रोन्नताग्रा मुदं वः ॥ १०॥

न्यक्कुर्वन्नुर्वराभृन्निभघनसमयोध्दुष्टमेघौघघोषं

स्फूर्जद्वार्ध्युत्थितोरुध्वनितमपि परब्रह्मभूतो गभीरः ।

सुव्यक्तो व्यक्तमूर्तेः प्रकटितकरणः प्राणनाथस्य सत्याः

प्रीत्या वः संविदध्यात्फलविकलमलं जन्म नादः स नादः ॥ ११॥

भासा यस्य त्रिलोकी लसति परिलसत्फेनबिन्द्वर्णवान्त-

र्व्यामग्नेवातिगौरस्तुलितसुरसरिद्वारिपूरप्रसारः ।

पीनात्मा दन्तभाभिर्भृशमहहहकारातिभीमः सदेष्टां

पुष्टां तुष्टिं कृषीष्ट स्फुटमिह भवतामट्टहासोऽष्टमूर्तेः ॥ १२॥

सद्योजाताख्यमाप्यं यदुविमलमुदग्वर्ति यद्वामदेवं

नाम्ना हेम्ना सदृक्षं जलदनिभमघोराह्वयं दक्षिणं यत् ।

यद्बालार्कप्रभं तत्पुरुषनिगदितं पूर्वमीशानसंज्ञं

यद्दिव्यं तानि शम्भोर्भवदभिलषितं पञ्च दद्युर्मुखानि ॥ १३॥

आत्मप्रेम्णो भवान्या स्वयमिव रचिताः सादरं सांवनन्या

मष्या तिस्रः सुनीलाञ्जननिभगररेखाः समाभान्ति यस्याम् ।

आकल्पानल्पभासा भृशरुचिरतरा कम्बुकल्पाम्बिकायाः

पत्युः सात्यन्तमन्तर्विलसतु सततं मन्थरा कन्धरा वः ॥ १४॥

वक्त्रेन्दोर्दन्तलक्ष्म्याश्चिरमधरमहाकौस्तुभस्याप्युपान्ते

सोत्थानां प्रार्थयन् यः स्थितिमचलभुवे वारयन्त्यै निवेशम् ।

प्रायुङ्क्तेवाशिषो यः प्रतिपदममृतत्वे स्थितः कालशत्रोः

कालं कुर्वन् गलं वो हृदयमयमलं क्षालयेत् कालकूटः ॥ १५॥

प्रौढप्रेमाकुलाया दृढतरपरिरम्भेषु पर्वेन्दुमुख्याः

पार्वत्याश्चारुचामीकरवलयपदैरङ्कितं कान्तिशालि ।

रङ्गन्नागाङ्गदाढ्यं सततमविहितं कर्म निर्मूलयेत्त-

द्दोर्मूलं निर्मलं यद्धृदि दुरितमपास्यार्जितं धूर्जटेर्वः ॥ १६॥

कण्ठाश्लेषार्थमाप्ता दिव इव कमितुः स्वर्गसिन्धोः प्रवाहाः

क्रान्त्यै संसारसिन्धोः स्फटिकमणिमहासङ्क्रमाकारदीर्घाः ।

तिर्यग्विष्कम्भभूतास्त्रिभुवनवसतेर्भिन्नदैत्येभदेहा

बाहा वस्ता हरस्य द्रुतमिह निवहानंहसां संहरन्तु ॥ १७॥

वक्षो दक्षद्विषोऽलं स्मरभरविनमद्दक्षजाक्षीणवक्षो-

जान्तर्निक्षिप्तशुम्भन्मलयजमिलितोद्भासि भस्मोक्षितं यत् ।

क्षिप्रं तद्रूक्षचक्षुः श्रुतिगणफणरत्नौघभाभीक्ष्णशोभं

युष्माकं शश्वदेनः स्फटिकमणिशिलामण्डलाभं क्षिणोतु ॥ १८॥

मुक्तामुक्ते विचित्राकुलवलिलहरीजालशालिन्यवाञ्च-

न्नाभ्यावर्ते विलोलद्भुजगवरयुते कालशत्रोर्विशाले ।

युष्मच्चित्तत्रिधामा प्रतिनवरुचिरे मन्दिरे कान्तिलक्ष्म्याः

शेतां शीतांशुगौरे चिरतरमुदरक्षीरसिन्धौ सलीलम् ॥ १९॥

वैयाघ्री यत्र कृत्तिः स्फुरति हिमगिरेर्विस्तृतोपत्यकान्तः

सान्द्रावश्यायमिश्रा परित इव वृता नीलजीमूतमाला ।

आबद्धाहीन्द्रकाञ्चीगुणमतिपृथुलं शैलजाक्रीडभूमि-

स्तद्वो निःश्रेयसे स्याज्जघनमतिघनं बालशीतांशुमौलेः ॥ २०॥

पुष्टावष्टम्भभूतौ पृथुतरजघनस्यापि नित्यं त्रिलोक्याः

सम्यग्वृत्तौ सुरेन्द्रद्विरदवरकरोदारकान्तिं दधानौ ।

सारावूरू पुरारेः प्रसभमरिघटाघस्मरौ भस्मशुभ्रौ

भक्तैरत्यार्द्रचित्तैरधिकमवनतौ वाञ्छितं वो विधत्ताम् ॥ २१॥

आनन्दायेन्दुकान्तोपलरचितसमुद्गायिते ये मुनीनां

चित्तादर्शं निधातुं विदधति चरणे ताण्डवाकुञ्चनानि ।

काञ्ची भोगीन्द्रमूर्ध्नां प्रतिमुहुरुपधानायमाने क्षणं ते

कान्ते स्तामन्तकारेर्द्युतिविजितसुधाभानुनी जानुनी वः ॥ २२॥

मञ्जीरीभूतभोगिप्रवरगणफणामण्डलान्तर्नितान्त-

व्यादीर्घानर्घरत्नद्युतिकिसलयिते स्तूयमाने द्युसद्भिः ।

बिभ्रत्यौ विभ्रमं वः स्फटिकमणिबृहद्दण्डवद्भासिते ये

जङ्घे शङ्खेन्दुशुभ्रे भृशमिह भवतां मानसे शूलपाणेः ॥ २३॥

अस्तोकस्तोमशस्त्रैरपचितिममलां भूरिभावोपहारैः

कुर्वद्भिस्सर्वदोच्चैः सततमभिवृतौ ब्रह्मविद्देवलाद्यैः ।

सम्यक्सम्पूज्यमानाविह हृदि सरसीवानिशं युष्मदीये

शर्वस्य क्रीडतां तौ प्रपदवरबृहद्कच्छपावच्छभासौ ॥ २४॥

याः स्वस्यैकांशपातादतिबहुलगलद्रक्तवक्त्रं प्रणुन्न-

प्राणं प्राक्रोशयन् प्राङ् निजमचलवरं चालयन्तं दशास्यम् ।

पादाङ्गुल्यो दिशन्तु द्रुतमयुगदृशः कल्मषप्लोषकल्याः

कल्याणं फुल्लमाल्यप्रकरविलसिता वः प्रणद्धाहिवल्ल्यः ॥ २५॥

प्रह्वप्राचीनबर्हिः प्रमुखसुरवरप्रस्फुरन्मौलिसक्त-

ज्यायोरत्नोत्करोस्रैरविरतममला भूरिनीराजिता या ।

प्रोदग्राग्रा प्रदेयात्ततिरिव रुचिरा तारकाणां नितान्तं

नीलग्रीवस्य पादाम्बुरुहविलसिता सा नखाली सुखं वः ॥ २६॥

सत्याः सत्याननेन्दावपि सविधगते ये विकासं दधाते

स्वान्ते स्वां ते लभन्ते श्रियमिह सरसीवामरा ये दधानाः ।

लोलं लोलम्बकानां कुलमिव सुधियां सेवते ये सदा स्तां

भूत्यै भूत्यैणपाणेर्विमलतररुचस्ते पदाम्भोरुहे वः ॥ २७॥

येषां रागादिदोषाक्षतमति यतयो यान्ति मुक्तिं प्रसादा-

द्ये वा नम्रात्ममूर्तिर्द्युसदृषिपरिषन्मूर्ध्नि शेषायमाणाः ।

श्रीकण्ठस्यारुणोद्यच्चरणसरसिजप्रात्थितास्ते भावाख्या-

त्पारावाराच्चिरं वो दुरितहतिकृतस्तारयेयुः परागाः ॥ २८॥

भूम्ना यस्यास्तसीम्ना भुवनमनुसृतं यत्परं धाम धाम्नां

साम्नामाम्नायतत्त्वं यदपि च परमं यद्गुणातीतमाद्यम् ।

यच्चांहोहन्निरीहं गहनमिति मुहुः प्राहुरुच्चैर्महान्तौ

माहेशं तन्महो मे महितमहरहर्मोहरोहं निहन्तु ॥ २९॥

इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यस्य

श्रीगोविन्दभगवत्पूज्यपादशिष्यस्य श्रीमच्छङ्करभगवतः कृतौ

श्रीशिवकेशादिपादान्तवर्णनस्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥

**********