ಹರಿಮೀಡೇ ಸ್ತೋತ್ರಮ್ ಅಥವಾ ಹರಿಸ್ತುತಿಃ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ हरिमीडेस्तोत्रम् harmeede stotram or hari stutih by adi shankaracharya

ಹರಿಮೀಡೇಸ್ತೋತ್ರಮ್ ಅಥವಾ ಹರಿಸ್ತುತಿಃ (ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯವಿರಚಿತಮ್)

ಸ್ತೋಷ್ಯೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವಿಷ್ಣುಮನಾದಿಂ ಜಗದಾದಿಂ ಯಸ್ಮಿನ್ನೇತತ್ಸಂಸೃತಿಚಕ್ರಂ ಭ್ರಮತೀತ್ಥಮ್ ।

ಯಸ್ಮಿನ್ ದೃಷ್ಟೇ ನಶ್ಯತಿ ತತ್ಸಂಸೃತಿಚಕ್ರಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 1॥

ಯಸ್ಯೈಕಾಂಶಾದಿತ್ಥಮಶೇಷಂ ಜಗದೇತತ್ ಪ್ರಾದುರ್ಭೂತಂ ಯೇನ ಪಿನದ್ಧಂ ಪುನರಿತ್ಥಮ್ ।

ಯೇನ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ಯೇನ ವಿಬುದ್ಧಂ ಸುಖದುಃಖೈಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 2॥

ಸರ್ವಜ್ಞೋ ಯೋ ಯಶ್ಚ ಹಿ ಸರ್ವಃ ಸಕಲೋ ಯೋ ಯಶ್ಚಾನನ್ದೋಽನನ್ತಗುಣೋ ಯೋ ಗುಣಧಾಮಾ ।

ಯಶ್ಚಾಽವ್ಯಕ್ತೋ ವ್ಯಸ್ತಸಮಸ್ತಃ ಸದಸದ್ಯಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 3॥

ಯಸ್ಮಾದನ್ಯಂ ನಾಸ್ತ್ಯಪಿ ನೈವಂ ಪರಮಾರ್ಥಂ ದೃಶ್ಯಾದನ್ಯೋ ನಿರ್ವಿಷಯಜ್ಞಾನಮಯತ್ವಾತ್ ।

ಜ್ಞಾತೃಜ್ಞಾನಜ್ಞೇಯವಿಹೀನೋಽಪಿ ಸದಾ ಜ್ಞಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 4॥

ಆಚಾರ್ಯೇಭ್ಯೋ ಲಬ್ಧಸುಸೂಕ್ಷ್ಮಾಽಚ್ಯುತತತ್ತ್ವಾ ವೈರಾಗ್ಯೇಣಾಭ್ಯಾಸಬಲಾಚ್ಚೈವ ದ್ರಢಿಮ್ನಾ ।

ಭಕ್ತ್ಯೈಕಾಗ್ರಧ್ಯಾನಪರಾಂ ಯಂ ವಿದುರೀಶಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 5॥

ಪ್ರಾಣಾನಾಯಮ್ಯೋಮಿತಿ ಚಿತ್ತಂ ಹೃದಿ ರುದ್ಧ್ವಾ ನಾನ್ಯತ್ಸ್ಮೃತ್ವಾ ತತ್ಪುನರತ್ರೈವ ವಿಲಾಪ್ಯ ।

ಕ್ಷೀಣೇ ಚಿತ್ತೇ ಭಾದೃಶಿರಸ್ಮೀತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 6॥

ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಖ್ಯಂ ದೇವಮನನ್ಯಂ ಪರಿಪೂರ್ಣಂ ಹೃತ್ಸ್ಥಂ ಭಕ್ತೈರ್ಲಭ್ಯಮಜಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮತರ್ಕ್ಯಮ್ ।

ಧ್ಯಾತ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋ ಯಂ ವಿದುರೀಶಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 7॥

ಮಾತ್ರಾತೀತಂ ಸ್ವಾತ್ಮವಿಕಾಶಾತ್ಮವಿಬೋಧಂ ಜ್ಞೇಯಾತೀತಂ ಜ್ಞಾನಮಯಂ ಹೃದ್ಯುಪಲಭ್ಯಮ್ ।

ಭಾವಗ್ರಾಹ್ಯಾನನ್ದಮನನ್ಯಂ ಚ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 8॥

ಯದ್ಯದ್ವೇದ್ಯಂ ವಸ್ತುಸತತ್ತ್ವಂ ವಿಷಯಾಖ್ಯಂ ತತ್ತದ್ಬ್ರಹ್ಮೈವೇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ತದಹಂ ಚ ।

ಧ್ಯಾಯನ್ತ್ಯೇವಂ ಯಂ ಸನಕಾದ್ಯಾ ಮುನಯೋಽಜಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 9॥

ಯದ್ಯದ್ವೇದ್ಯಂ ತತ್ತದಹಂ ನೇತಿ ವಿಹಾಯ ಸ್ವಾತ್ಮಜ್ಯೋತಿರ್ಜ್ಞಾನಮಯಾನನ್ದಮವಾಪ್ಯ ।

ತಸ್ಮಿನ್ನಸ್ಮಿತ್ಯಾತ್ಮವಿದೋ ಯಂ ವಿದುರೀಶಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 10॥

ಹಿತ್ವಾ ಹಿತ್ವಾ ದೃಶ್ಯಮಶೇಷಂ ಸವಿಕಲ್ಪಂ ಮತ್ವಾ ಶಿಷ್ಟಂ ಭಾದೃಶಿಮಾತ್ರಂ ಗಗನಾಭಮ್ ।

ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇಹಂ ಯಂ ಪ್ರವಿಶನ್ತ್ಯಚ್ಯುತಭಕ್ತಾಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 11॥

ಸರ್ವತ್ರಾಸ್ತೇ ಸರ್ವಶರೀರೀ ನ ಚ ಸರ್ವಃ ಸರ್ವಂ ವೇತ್ತ್ಯೇವೇಹ ನ ಯಂ ವೇತ್ತಿ ಹಿ ಸರ್ವಃ ।

ಸರ್ವತ್ರಾನ್ತರ್ಯಾಮಿತಯೇತ್ಥಂ ಯಮಯನ್ ಯಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 12॥

ಸರ್ವಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಜಗದೇತದ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾತ್ಮಾನ ಚೈವಮಜಂ ಸರ್ವಜನೇಷು ।

ಸರ್ವಾತ್ಮೈಕೋಽಸ್ಮೀತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ಜನಹೃತ್ಸ್ಥಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 13॥

ಸರ್ವತ್ರೈವ ಪಶ್ಯತಿ ಜಿಘ್ರತ್ಯಥ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ್ಪಷ್ಟಾ ಶ್ರೋತಾ ಬುಧ್ಯತಿ ಚೇತ್ಯಾಹುರಿಮಂ ಯಮ್ ।

ಸಾಕ್ಷೀ ಚಾಸ್ತೇ ಕರ್ತೃಷು ಪಶ್ಯನ್ನಿತಿ ಚಾನ್ಯೇ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 14॥

ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ನತ್ರ ವಿಜಾನನ್ ರಸಯನ್ ಸನ್ ಜಿಘ್ರನ್ ಬಿಭ್ರದ್ದೇಹಮಿಮಂ ಜೀವತಯೇತ್ಥಮ್ ।

ಇತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಯಂ ವಿದುರೀಶಂ ವಿಷಯಜ್ಞಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 15॥

ಜಾಗ್ರದ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ಥೂಲಪದಾರ್ಥಾನಥ ಮಾಯಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವಪ್ನೇಽಥಾಽಪಿ ಸುಷುಪ್ತೌ ಸುಖನಿದ್ರಾಮ್ ।

ಇತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಮುದಾಸ್ತೇ ಚ ತುರೀಯೇ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 16॥

ಪಶ್ಯಞ ಶುದ್ಧೋಽಪ್ಯಕ್ಷರ ಏಕೋ ಗುಣಭೇದಾನ್ ನಾನಾಕಾರಾನ್ ಸ್ಫಾಟಿಕವದ್ಭಾತಿ ವಿಚಿತ್ರಃ ।

ಭಿನ್ನಶ್ಛಿನ್ನಶ್ಚಾಯಮಜಃ ಕರ್ಮಫಲೈರ್ಯಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 17॥

ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಷ್ಣೂ ರುದ್ರಹುತಾಶೌ ರವಿಚನ್ದ್ರಾವಿನ್ದ್ರೋ ವಾಯುರ್ಯಞ ಇತೀತ್ಥಂ ಪರಿಕಲ್ಪ್ಯ ।

ಏಕಂ ಸನ್ತಂ ಯಂ ಬಹುಧಾಹುರ್ಮತಿಭೇದಾತ್ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 18॥

ಸತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ಶುದ್ಧಮನನ್ತಂ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಂ ಶಾನ್ತಂ ಗೂಢಂ ನಿಷ್ಕಲಮಾನನ್ದಮನನ್ಯಮ್ ।

ಇತ್ಯಾಹಾದೌ ಯಂ ವರುಣೋಽಸೌ ಭೃಗವೇಽಜಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 19॥

ಕೋಶಾನೇತಾನ್ ಪಂಚ ರಸಾದೀನತಿಹಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ಮೀತಿ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ದೃಶಿಸ್ಥಃ ।

ಪಿತ್ರಾ ಶಿಷ್ಟೋ ವೇದ ಭುಗುರ್ಯಂ ಯಜುರನ್ತೇ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 20॥

ಯೇನಾವಿಷ್ಟೋ ಯಸ್ಯ ಚ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಯದಧೀನಃ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೋಽಯಂ ಕಾರಯಿತಾ ಜನ್ತುಷು ಕರ್ತುಃ ।

ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾತ್ಮಾತ್ರ ಹಿ ಯಚ್ಛಕ್ತ್ಯಧಿರೂಢಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 21॥

ಸೃಷ್ಟ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಸ್ವಾತ್ಮತಯೈವೇತ್ಥಮತರ್ಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಪ್ಯಾಥಾನ್ತಃ ಕೃತ್ಸ್ನಮಿದಂ ಸೃಷ್ಟಮಶೇಷಮ್ ।

ಸಚ್ಚ ತ್ಯಚ್ಚಾಭೂತ್ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸ ಯ ಏಕಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 22॥

ವೇದಾನ್ತೈಶ್ಚಾಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಶಾಸ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಪುರಾಣೈಃ ಶಾಸ್ತ್ರೈಶ್ಚಾನ್ಯೈಃ ಸಾತ್ವತತನ್ತ್ರೈಶ್ಚ ಯಮೀಶಮ್ ।

ದೃಷ್ಟ್ವಾಥಾನ್ತಶ್ಚೇತಸಿ ಬುದ್ಧ್ವಾ ವಿವಿಶುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 23॥

ಶ್ರದ್ಧಾಭಕ್ತಿಧ್ಯಾನಶಮಾದ್ಯೈರ್ಯತಮಾನೈರ್ಜ್ಞಾತುಂ ಶಕ್ಯೋ ದೇವ ಇಹೈವಾಶು ಯ ಈಶಃ ।

ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯೋ ಜನ್ಮಶತೈಶ್ಚಾಽಪಿ ವಿನಾ ತೈಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 24॥

ಯಸ್ಯಾತರ್ಕ್ಯಂ ಸ್ವಾತ್ಮವಿಭೂತೇಃ ಪರಮಾರ್ಥಂ ಸರ್ವಂ ಖಲ್ವಿತ್ಯತ್ರ ನಿರುಕ್ತಂ ಶ್ರುತಿವಿದ್ಭಿಃ ।

ತಜ್ಜಾದಿತ್ವಾದಬ್ಧಿತರಂಗಾಭಮಭಿನ್ನಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 25॥

ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಗೀತಾಸ್ವಕ್ಷರತತ್ತ್ವಂ ವಿಧಿನಾಜಂ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಗುರ್ವ್ಯಾಽಽಲಭ್ಯ ಹೃದಿಸ್ಥಂ ದೃಶಿಮಾತ್ರಮ್ ।

ಧ್ಯಾತ್ವಾ ತಸ್ಮಿನ್ನಸ್ಮ್ಯಹಮಿತ್ಯತ್ರ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 26॥

ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ವಿಭುಃ ಪಂಚಮುಖೈರ್ಯೋ ಭುಂಕ್ತೇಽಜಸ್ತ್ರಂ ಭೋಗ್ಯಪದಾರ್ಥಾನ್ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥಃ ।

ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕ್ಷೇತ್ರೇಽಪ್ಸ್ವಿನ್ದುವದೇಕೋ ಬಹುಧಾಸ್ತೇ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 27॥

ಯುಕ್ತ್ಯಾಲೋಡ್ಯ ವ್ಯಾಸವಚಾಂಸ್ಯತ್ರ ಹಿ ಲಭ್ಯಃ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಾನ್ತರವಿದ್ಭಿಃ ಪುರುಷಾಖ್ಯಃ ।

ಯೋಽಹಂ ಸೋಽಸೌ ಸೋಽಸ್ಮ್ಯಹಮೇವೇತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 28॥

ಏಕೀಕೃತ್ಯಾನೇಕಶರೀರಸ್ಥಮಿಮಂ ಜ್ಞಂ ಯಂ ವಿಜ್ಞಾಯೇಹೈವ ಸ ಏವಾಶು ಭವನ್ತಿ ।

ಯಸ್ಮಿँಲ್ಲೀನಾ ನೇಹ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಲಭನ್ತೇ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 29॥

ದ್ವನ್ದ್ವೈಕತ್ವಂ ಯಚ್ಚ ಮಧುಬ್ರಾಹ್ಮಣವಾಕ್ಯೈಃ ಕೃತ್ವಾ ಶಕ್ರೋಪಾಸನಮಾಸಾದ್ಯ ವಿಭೂತ್ಯಾ ।

ಯೋಽಸೌ ಸೋಽಹಂ ಸೋಽಸ್ಮ್ಯಹಮೇವೇತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 30॥

ಯೋಽಯಂ ದೇಹೇ ಚೇಷ್ಟಯಿತಾಽನ್ತಃಕರಣಸ್ಥಃ ಸೂರ್ಯೇ ಚಾಸೌ ತಾಪಯಿತಾ ಸೋಽಸ್ಮ್ಯಹಮೇವ ।

ಇತ್ಯಾತ್ಮೈಕ್ಯೋಪಾಸನಯಾ ಯಂ ವಿದುರೀಶಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 31॥

ವಿಜ್ಞಾನಾಂಶೋ ಯಸ್ಯ ಸತಃ ಶಕ್ತ್ಯಧಿರೂಢೋ ಬುದ್ಧಿರ್ಬುಧ್ಯತ್ಯತ್ರ ಬಹಿರ್ಬೋಧ್ಯಪದಾರ್ಥಾನ್ ।

ನೈವಾನ್ತಃಸ್ಥಂ ಬುಧ್ಯತಿ ತಂ ಬೋಧಯಿತಾರಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 32॥

ಕೋಽಯಂ ದೇಹೇ ದೇವ ಇತೀತ್ಥಂ ಸುವಿಚಾರ್ಯ ಜ್ಞಾತಾ ಶ್ರೋತಾಽಽನನ್ದಯಿತಾ ಚೈಷ ಹಿ ದೇವಃ ।

ಇತ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ಜ್ಞಾಂಶ ಇಹಾಸ್ಮೀತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 33॥

ಕೋ ಹ್ಯೇವಾನ್ಯಾದಾತ್ಮನಿ ನ ಸ್ಯಾದಯಮೇಷ ಹ್ಯೇವಾನನ್ದಃ ಪ್ರಾಣಿತಿ ಚಾಪಾನಿತಿ ಚೇತಿ ।

ಇತ್ಯಸ್ತಿತ್ವಂ ವಕ್ತ್ಯುಪಪತ್ತ್ಯಾ ಶ್ರುತಿರೇಷಾ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 34॥

ಪ್ರಾಣೋ ವಾಽಹಂ ವಾಕ್ಶ್ರವಣಾದೀನಿ ಮನೋ ವಾ ಬುದ್ಧಿರ್ವಾಹಂ ವ್ಯಸ್ತ ಉತಾಹೋಽಪಿ ಸಮಸ್ತಃ ।

ಇತ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ಜ್ಞಪ್ತಿರಿಹಾಸ್ಮೀತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 35॥

ನಾಹಂ ಪ್ರಾಣೋ ನೈವ ಶರೀರಂ ನ ಮನೋಽಹಂ ನಾಹಂ ಬುದ್ಧಿರ್ನಾಹಮಹಂಕಾರಧಿಯೌ ಚ ।

ಯೋಽತ್ರ ಜ್ಞಾಂಶಃ ಸೋಽಸ್ಮ್ಯಹಮೇವೇತಿ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 36॥

ಸತ್ತಾಮಾತ್ರಂ ಕೇವಲವಿಜ್ಞಾನಮಜಂ ಸತ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ನಿತ್ಯಂ ತತ್ತ್ವಮಸೀತ್ಯಾತ್ಮಸುತಾಯ ।

ಸಾಮ್ನಾಮನ್ತೇ ಪ್ರಾಹ ಪಿತಾ ಯಂ ವಿಭುಮಾದ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 37॥

ಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತೇ ಪೂರ್ವಮಪೋಹ್ಯಾಥ ಸಮಾಧೌ ದೃಶ್ಯಂ ಸರ್ವಂ ನೇತಿ ಚ ನೇತೀತಿ ವಿಹಾಯ ।

ಚೈತನ್ಯಾಂಶೇ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸನ್ತಂ ಚ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 38॥

ಓತಂ ಪ್ರೋತಂ ಯತ್ರ ಚ ಸರ್ವಂ ಗಗನಾನ್ತಂ ಯೋಽಸ್ಥೂಲಾಽನಣ್ವಾದಿಷು ಸಿದ್ಧೋಽಕ್ಷರಸಂಜ್ಞಃ ।

ಜ್ಞಾತಾಽತೋಽನ್ಯೋ ನೇತ್ಯುಪಲಭ್ಯೋ ನ ಚ ವೇದ್ಯಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 39॥

ತಾವತ್ಸರ್ವಂ ಸತ್ಯಮಿವಾಭಾತಿ ಯದೇತದ್ ಯಾವತ್ಸೋಽಸ್ಮೀತ್ಯಾತ್ಮನಿ ಯೋ ಜ್ಞೋ ನ ಹಿ ದೃಷ್ಟಃ ।

ದೃಷ್ಟೇ ಯಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವಮಸತ್ಯಂ ಭವತೀದಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 40॥

ರಾಗಾಮುಕ್ತಂ ಲೋಹಯುತಂ ಹೇಮ ಯಥಾಗ್ನೌ ಯೋಗಾಷ್ಟಾಂಗೇರುಜ್ಜ್ವಲಿತಜ್ಞಾನಮಯಾಗ್ನೌ ।

ದಗ್ಧ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಜ್ಞಂ ಪರಿಶಿಷ್ಟಂ ಚ ವಿದುರ್ಯಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 41॥

ಯಂ ವಿಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಷಮಾದ್ಯಂ ಸುವಿಭಾನ್ತಂ ಹೃದ್ಯರ್ಕೇನ್ದ್ವಗ್ನ್ಯೋಕಸಮೀಡ್ಯಂ ತಡಿದಾಭಮ್ ।

ಭಕ್ತ್ಯಾಽಽರಾಧ್ಯೇಹೈವ ವಿಶನ್ತ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸನ್ತಂ ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 42॥

ಪಾಯಾದ್ಭಕ್ತಂ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸನ್ತಂ ಪುರುಷಂ ಯೋ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ತೌತೀತ್ಯಾಂಗಿರಸಂ ವಿಷ್ಣುರಿಮಂ ಮಾಮ್ ।

ಇತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸಂಹೃತ್ಯ ಸದೈಕಸ್ತಂ ಸಂಸಾರಧ್ವಾನ್ತವಿನಾಶಂ ಹರಿಮೀಡೇ ॥ 43॥

ಇತ್ಥಂ ಸ್ತೋತ್ರಂ ಭಕ್ತಜನೇಡ್ಯಂ ಭವಭೀತಿಧ್ವಾನ್ತಾರ್ಕಾಭಂ ಭಗವತ್ಪಾದೀಯಮಿದಂ ಯಃ ।

ವಿಷ್ಣೋರ್ಲೋಕಂ ಪಠತಿ ಶೃಣೋತಿ ವ್ರಜತಿ ಜ್ಞೋ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಚಾಪ್ನೋತಿ ಮನುಷ್ಯಃ ॥ 44॥

ಇತಿ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತಃ ಕೃತಃ ಹರಿಮೀಡೇಸ್ತೋತ್ರಮ್ ಸಮಾಪ್ತಮ್ ॥

*********

हरिमीडेस्तोत्रम् अथवा हरिस्तुतिः (शङ्कराचार्यविरचितम्) 
स्तोष्ये भक्त्या विष्णुमनादिं जगदादिं यस्मिन्नेतत्संसृतिचक्रं भ्रमतीत्थम् ।
यस्मिन् दृष्टे नश्यति तत्संसृतिचक्रं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १॥

यस्यैकांशादित्थमशेषं जगदेतत् प्रादुर्भूतं येन पिनद्धं पुनरित्थम् ।
येन व्याप्तं येन विबुद्धं सुखदुःखैस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २॥

सर्वज्ञो यो यश्च हि सर्वः सकलो यो यश्चानन्दोऽनन्तगुणो यो गुणधामा ।
यश्चाऽव्यक्तो व्यस्तसमस्तः सदसद्यस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३॥

यस्मादन्यं नास्त्यपि नैवं परमार्थं दृश्यादन्यो निर्विषयज्ञानमयत्वात् ।
ज्ञातृज्ञानज्ञेयविहीनोऽपि सदा ज्ञस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ४॥

आचार्येभ्यो लब्धसुसूक्ष्माऽच्युततत्त्वा वैराग्येणाभ्यासबलाच्चैव द्रढिम्ना ।
भक्त्यैकाग्रध्यानपरां यं विदुरीशं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ५॥

प्राणानायम्योमिति चित्तं हृदि रुद्ध्वा नान्यत्स्मृत्वा तत्पुनरत्रैव विलाप्य ।
क्षीणे चित्ते भादृशिरस्मीति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ६॥

यं ब्रह्माख्यं देवमनन्यं परिपूर्णं हृत्स्थं भक्तैर्लभ्यमजं सूक्ष्ममतर्क्यम् ।
ध्यात्वात्मस्थं ब्रह्मविदो यं विदुरीशं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ७॥

मात्रातीतं स्वात्मविकाशात्मविबोधं ज्ञेयातीतं ज्ञानमयं हृद्युपलभ्यम् ।
भावग्राह्यानन्दमनन्यं च विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ८॥

यद्यद्वेद्यं वस्तुसतत्त्वं विषयाख्यं तत्तद्ब्रह्मैवेति विदित्वा तदहं च ।
ध्यायन्त्येवं यं सनकाद्या मुनयोऽजं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ९॥

यद्यद्वेद्यं तत्तदहं नेति विहाय स्वात्मज्योतिर्ज्ञानमयानन्दमवाप्य ।
तस्मिन्नस्मित्यात्मविदो यं विदुरीशं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १०॥

हित्वा हित्वा दृश्यमशेषं सविकल्पं मत्वा शिष्टं भादृशिमात्रं गगनाभम् ।
त्यक्त्वा देहं यं प्रविशन्त्यच्युतभक्तास्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ११॥

सर्वत्रास्ते सर्वशरीरी न च सर्वः सर्वं वेत्त्येवेह न यं वेत्ति हि सर्वः ।
सर्वत्रान्तर्यामितयेत्थं यमयन् यस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १२॥

सर्वं दृष्ट्वा स्वात्मनि युक्त्या जगदेतद् दृष्ट्वात्मान चैवमजं सर्वजनेषु ।
सर्वात्मैकोऽस्मीति विदुर्यं जनहृत्स्थं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १३॥

सर्वत्रैव पश्यति जिघ्रत्यथ भुङ्क्ते स्पष्टा श्रोता बुध्यति चेत्याहुरिमं यम् ।
साक्षी चास्ते कर्तृषु पश्यन्निति चान्ये तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १४॥

पश्यन् श‍ृण्वन्नत्र विजानन् रसयन् सन् जिघ्रन् बिभ्रद्देहमिमं जीवतयेत्थम् ।
इत्यात्मानं यं विदुरीशं विषयज्ञं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १५॥

जाग्रद् दृष्ट्वा स्थूलपदार्थानथ मायां दृष्ट्वा स्वप्नेऽथाऽपि सुषुप्तौ सुखनिद्राम् ।
इत्यात्मानं वीक्ष्य मुदास्ते च तुरीये तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १६॥

पश्यञ शुद्धोऽप्यक्षर एको गुणभेदान् नानाकारान् स्फाटिकवद्भाति विचित्रः ।
भिन्नश्छिन्नश्चायमजः कर्मफलैर्यस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १७॥

ब्रह्मा विष्णू रुद्रहुताशौ रविचन्द्राविन्द्रो वायुर्यञ इतीत्थं परिकल्प्य ।
एकं सन्तं यं बहुधाहुर्मतिभेदात् तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १८॥

सत्यं ज्ञानं शुद्धमनन्तं व्यतिरिक्तं शान्तं गूढं निष्कलमानन्दमनन्यम् ।
इत्याहादौ यं वरुणोऽसौ भृगवेऽजं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ १९॥

कोशानेतान् पञ्च रसादीनतिहाय ब्रह्मास्मीति स्वात्मनि निश्चित्य दृशिस्थः ।
पित्रा शिष्टो वेद भुगुर्यं यजुरन्ते तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २०॥

येनाविष्टो यस्य च शक्त्या यदधीनः क्षेत्रज्ञोऽयं कारयिता जन्तुषु कर्तुः ।
कर्ता भोक्तात्मात्र हि यच्छक्त्यधिरूढस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २१॥

सृष्ट्वा सर्वं स्वात्मतयैवेत्थमतर्क्यं व्याप्याथान्तः कृत्स्नमिदं सृष्टमशेषम् ।
सच्च त्यच्चाभूत्परमात्मा स य एकस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २२॥

वेदान्तैश्चाध्यात्मिकशास्त्रैश्च पुराणैः शास्त्रैश्चान्यैः सात्वततन्त्रैश्च यमीशम् ।
दृष्ट्वाथान्तश्चेतसि बुद्ध्वा विविशुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २३॥

श्रद्धाभक्तिध्यानशमाद्यैर्यतमानैर्ज्ञातुं शक्यो देव इहैवाशु य ईशः ।
दुर्विज्ञेयो जन्मशतैश्चाऽपि विना तैस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २४॥

यस्यातर्क्यं स्वात्मविभूतेः परमार्थं सर्वं खल्वित्यत्र निरुक्तं श्रुतिविद्भिः ।
तज्जादित्वादब्धितरङ्गाभमभिन्नं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २५॥

दृष्ट्वा गीतास्वक्षरतत्त्वं विधिनाजं भक्त्या गुर्व्याऽऽलभ्य हृदिस्थं दृशिमात्रम् ।
ध्यात्वा तस्मिन्नस्म्यहमित्यत्र विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २६॥

क्षेत्रज्ञत्वं प्राप्य विभुः पञ्चमुखैर्यो भुङ्क्तेऽजस्त्रं भोग्यपदार्थान् प्रकृतिस्थः ।
क्षेत्रे क्षेत्रेऽप्स्विन्दुवदेको बहुधास्ते तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २७॥

युक्त्यालोड्य व्यासवचांस्यत्र हि लभ्यः क्षेत्रक्षेत्रज्ञान्तरविद्भिः पुरुषाख्यः ।
योऽहं सोऽसौ सोऽस्म्यहमेवेति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २८॥

एकीकृत्यानेकशरीरस्थमिमं ज्ञं यं विज्ञायेहैव स एवाशु भवन्ति ।
यस्मिँल्लीना नेह पुनर्जन्म लभन्ते तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ २९॥

द्वन्द्वैकत्वं यच्च मधुब्राह्मणवाक्यैः कृत्वा शक्रोपासनमासाद्य विभूत्या ।
योऽसौ सोऽहं सोऽस्म्यहमेवेति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३०॥

योऽयं देहे चेष्टयिताऽन्तःकरणस्थः सूर्ये चासौ तापयिता सोऽस्म्यहमेव ।
इत्यात्मैक्योपासनया यं विदुरीशं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३१॥

विज्ञानांशो यस्य सतः शक्त्यधिरूढो बुद्धिर्बुध्यत्यत्र बहिर्बोध्यपदार्थान् ।
नैवान्तःस्थं बुध्यति तं बोधयितारं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३२॥

कोऽयं देहे देव इतीत्थं सुविचार्य ज्ञाता श्रोताऽऽनन्दयिता चैष हि देवः ।
इत्यालोच्य ज्ञांश इहास्मीति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३३॥

को ह्येवान्यादात्मनि न स्यादयमेष ह्येवानन्दः प्राणिति चापानिति चेति ।
इत्यस्तित्वं वक्त्युपपत्त्या श्रुतिरेषा तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३४॥

प्राणो वाऽहं वाक्श्रवणादीनि मनो वा बुद्धिर्वाहं व्यस्त उताहोऽपि समस्तः ।
इत्यालोच्य ज्ञप्तिरिहास्मीति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३५॥

नाहं प्राणो नैव शरीरं न मनोऽहं नाहं बुद्धिर्नाहमहङ्कारधियौ च ।
योऽत्र ज्ञांशः सोऽस्म्यहमेवेति विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३६॥

सत्तामात्रं केवलविज्ञानमजं सत् सूक्ष्मं नित्यं तत्त्वमसीत्यात्मसुताय ।
साम्नामन्ते प्राह पिता यं विभुमाद्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३७॥

मूर्तामूर्ते पूर्वमपोह्याथ समाधौ दृश्यं सर्वं नेति च नेतीति विहाय ।
चैतन्यांशे स्वात्मनि सन्तं च विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३८॥

ओतं प्रोतं यत्र च सर्वं गगनान्तं योऽस्थूलाऽनण्वादिषु सिद्धोऽक्षरसञ्ज्ञः ।
ज्ञाताऽतोऽन्यो नेत्युपलभ्यो न च वेद्यस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ३९॥

तावत्सर्वं सत्यमिवाभाति यदेतद् यावत्सोऽस्मीत्यात्मनि यो ज्ञो न हि दृष्टः ।
दृष्टे यस्मिन्सर्वमसत्यं भवतीदं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ४०॥

रागामुक्तं लोहयुतं हेम यथाग्नौ योगाष्टाङ्गेरुज्ज्वलितज्ञानमयाग्नौ ।
दग्ध्वात्मानं ज्ञं परिशिष्टं च विदुर्यं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ४१॥

यं विज्ञानज्योतिषमाद्यं सुविभान्तं हृद्यर्केन्द्वग्न्योकसमीड्यं तडिदाभम् ।
भक्त्याऽऽराध्येहैव विशन्त्यात्मनि सन्तं तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ४२॥

पायाद्भक्तं स्वात्मनि सन्तं पुरुषं यो भक्त्या स्तौतीत्याङ्गिरसं विष्णुरिमं माम् ।
इत्यात्मानं स्वात्मनि संहृत्य सदैकस्तं संसारध्वान्तविनाशं हरिमीडे ॥ ४३॥

इत्थं स्तोत्रं भक्तजनेड्यं भवभीतिध्वान्तार्काभं भगवत्पादीयमिदं यः ।
विष्णोर्लोकं पठति श‍ृणोति व्रजति ज्ञो ज्ञानं ज्ञेयं स्वात्मनि चाप्नोति मनुष्यः ॥ ४४॥


इति श्रीमच्छङ्करभगवतः कृतः हरिमीडेस्तोत्रम् समाप्तम् ॥
**************