by vedanta deshika
ರಘುವೀರ ಗದ್ಯಂ ಅಥವಾ ಶ್ರೀಮಹಾವೀರವೈಭವಮ್
ಜಯತ್ಯಾಶ್ರಿತ ಸಂತ್ರಾಸ ಧ್ವಾನ್ತ ವಿಧ್ವಂಸನೋದಯಃ ।
ಪ್ರಭಾವಾನ್ ಸೀತಯಾ ದೇವ್ಯಾ ಪರಮ-ವ್ಯೋಮ ಭಾಸ್ಕರಃ ॥
ಜಯ ಜಯ ಮಹಾವೀರ !
ಮಹಾಧೀರ ಧೌರೇಯ !
ದೇವಾಸುರ ಸಮರ ಸಮಯ ಸಮುದಿತ ನಿಖಿಲ ನಿರ್ಜರ ನಿರ್ಧಾರಿತ
ನಿರವಧಿಕಮಾಹಾತ್ಮ್ಯ !
ದಶವದನ ದಮಿತ ದೈವತ ಪರಿಷದಭ್ಯರ್ಥಿತ ದಾಶರಥಿ-ಭಾವ !
ದಿನಕರ ಕುಲ ಕಮಲ ದಿವಾಕರ !
ದಿವಿಷದಧಿಪತಿ ರಣ ಸಹಚರಣ ಚತುರ ದಶರಥ ಚರಮಋಣ ವಿಮೋಚನ !
ಕೋಮಲಸುತಾ ಕುಮಾಅಭಾವ ಕಂಚು ಕಿತ ಕಾರಣಾಕಾರ !
ಕೌಮಾರ ಕೇಳಿ ಗೋಪಾಯಿತ ಕೌಶಿಕಾಧ್ವರ
ರಣಾಧ್ವರ ಧುರ್ಯ ಭವ್ಯ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರ ಬೃನ್ದ ವನ್ದಿತ !
ಪ್ರಣತ ಜನ ವಿಮತ ವಿಮಥನ ದುರ್ಲಲಿತದೋರ್ಲಲಿತ !
ತನುತರ ವಿಶಿಖ ವಿತಾಡನ ವಿಘಟಿತ ವಿಶರಾರು ಶರಾರು
ತಾಟಕಾ ತಾಟಕೇಯ !
ಜಡ-ಕಿರಣ ಶಕಲ-ಧರಜಟಿಲ ನಟ ಪತಿ-ಮಕುಟ ನಟನ-ಪಟು
ವಿಬುಧ-ಸರಿದ್-ಅತಿ-ಬಹುಲ ಮಧು-ಗಲನ ಲಲಿತ-ಪದ
ನಲಿನ-ರಜ-ಉಪ-ಮೃದಿತ ನಿಜ-ವೃಜಿನ ಜಹದುಪಲ-ತನು-ರುಚಿರ
ಪರಮ-ಮುನಿ ವರ-ಯುವತಿ ನುತ !
ಕುಶಿಕ-ಸುತಕಥಿತ ವಿದಿತ ನವ ವಿವಿಧ ಕಥ !
ಮೈಥಿಲ ನಗರ ಸುಲೋಚನಾ ಲೋಚನ ಚಕೋರ ಚನ್ದ್ರ !
ಖಂಡ-ಪರಶು ಕೋದಂಡ ಪ್ರಕಾಂಡ ಖಂಡನ ಶೌಂಡ ಭುಜ-ದಂಡ !
ಚಂಡ-ಕರ ಕಿರಣ-ಮಂಡಲ ಬೋಧಿತ ಪುಂಡರೀಕ ವನ ರುಚಿ ಲುಂಟಾಕ ಲೋಚನ !
ಮೋಚಿತ ಜನಕ ಹೃದಯ ಶಂಕಾತಂಕ !
ಪರಿಹೃತ ನಿಖಿಲ ನರಪತಿ ವರಣ ಜನಕ-ದುಹಿತ ಕುಚ-ತಟ ವಿಹರಣ
ಸಮುಚಿತ ಕರತಲ !
ಶತಕೋಟಿ ಶತಗುಣ ಕಠಿನ ಪರಶು ಧರ ಮುನಿವರ ಕರ ಧೃತ
ದುರವನಮ-ತಮ-ನಿಜ ಧನುರಾಕರ್ಷಣ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಪಾರಮೇಷ್ಠ್ಯ !
ಕ್ರತು-ಹರ ಶಿಖರಿ ಕನ್ತುಕ ವಿಹೃತಿಮುಖ ಜಗದರುನ್ತುದ
ಜಿತಹರಿದನ್ತ-ದನ್ತುರೋದನ್ತ ದಶ-ವದನ ದಮನ ಕುಶಲ ದಶ-ಶತ-ಭುಜ
ನೃಪತಿ-ಕುಲ-ರುಧಿರಝರ ಭರಿತ ಪೃಥುತರ ತಟಾಕ ತರ್ಪಿತ
ಪಿತೃಕ ಭೃಗು-ಪತಿ ಸುಗತಿ-ವಿಹತಿ ಕರ ನತ ಪರುಡಿಷು ಪರಿಘ !
ಅನೃತ ಭಯ ಮುಷಿತ ಹೃದಯ ಪಿತೃ ವಚನ ಪಾಲನ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾವಜ್ಞಾತ
ಯೌವರಾಜ್ಯ !
ನಿಷಾದ ರಾಜ ಸೌಹೃದ ಸೂಚಿತ ಸೌಶೀಲ್ಯ ಸಾಗರ !
ಭರದ್ವಾಜ ಶಾಸನಪರಿಗೃಹೀತ ವಿಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರಕೂಟ ಗಿರಿ ಕಟಕ
ತಟ ರಮ್ಯಾವಸಥ !
ಅನನ್ಯ ಶಾಸನೀಯ !
ಪ್ರಣತ ಭರತ ಮಕುಟತಟ ಸುಘಟಿತ ಪಾದುಕಾಗ್ರ್ಯಾಭಿಷೇಕ ನಿರ್ವರ್ತಿತ
ಸರ್ವಲೋಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ !
ಪಿಶಿತ ರುಚಿ ವಿಹಿತ ದುರಿತ ವಲ-ಮಥನ ತನಯ ಬಲಿಭುಗನು-ಗತಿ ಸರಭಸಶಯನ ತೃಣ
ಶಕಲ ಪರಿಪತನ ಭಯ ಚರಿತ ಸಕಲ ಸುರಮುನಿ-ವರ-ಬಹುಮತ ಮಹಾಸ್ತ್ರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ !
ದ್ರುಹಿಣ ಹರ ವಲ-ಮಥನ ದುರಾಲಕ್ಷ್ಯ ಶರ ಲಕ್ಷ್ಯ !
ದಂಡಕಾ ತಪೋವನ ಜಂಗಮ ಪಾರಿಜಾತ !
ವಿರಾಧ ಹರಿಣ ಶಾರ್ದೂಲ !
ವಿಲುಲಿತ ಬಹುಫಲ ಮಖ ಕಲಮ ರಜನಿ-ಚರ ಮೃಗ ಮೃಗಯಾನಮ್ಭ
ಸಂಭೃತಚೀರಭೃದನುರೋಧ !
ತ್ರಿಶಿರಃ ಶಿರಸ್ತ್ರಿತಯ ತಿಮಿರ ನಿರಾಸ ವಾಸರ-ಕರ !
ದೂಷಣ ಜಲನಿಧಿ ಶೋಶಾಣ ತೋಷಿತ ಋಷಿ-ಗಣ ಘೋಷಿತ ವಿಜಯ ಘೋಷಣ !
ಖರತರ ಖರ ತರು ಖಂಡನ ಚಂಡ ಪವನ !
ದ್ವಿಸಪ್ತ ರಕ್ಷಃ-ಸಹಸ್ರ ನಲ-ವನ ವಿಲೋಲನ ಮಹಾ-ಕಲಭ !
ಅಸಹಾಯ ಶೂರ !
ಅನಪಾಯ ಸಾಹಸ !
ಮಹಿತ ಮಹಾ-ಮೃಥ ದರ್ಶನ ಮುದಿತ ಮೈಥಿಲೀ ದೃಢ-ತರ ಪರಿರಮ್ಭಣ
ವಿಭವವಿರೋಪಿತ ವಿಕಟ ವೀರವ್ರಣ !
ಮಾರೀಚ ಮಾಯಾ ಮೃಗ ಚರ್ಮ ಪರಿಕರ್ಮಿತ ನಿರ್ಭರ ದರ್ಭಾಸ್ತರಣ !
ವಿಕ್ರಮ ಯಶೋ ಲಾಭ ವಿಕ್ರೀತ ಜೀವಿತ ಗೃಘ್ರ-ರಾಜದೇಹ ದಿಧಕ್ಷಾ
ಲಕ್ಷಿತ-ಭಕ್ತ-ಜನ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯ !
ಕಲ್ಪಿತ ವಿಬುಧ-ಭಾವ ಕಬನ್ಧಾಭಿನನ್ದಿತ !
ಅವನ್ಧ್ಯ ಮಹಿಮ ಮುನಿಜನ ಭಜನ ಮುಷಿತ ಹೃದಯ ಕಲುಷ ಶಬರೀ
ಮೋಕ್ಷಸಾಕ್ಷಿಭೂತ !
ಪ್ರಭಂಜನ-ತನಯ ಭಾವುಕ ಭಾಷಿತ ರಂಜಿತ ಹೃದಯ !
ತರಣಿ-ಸುತ ಶರಣಾಗತಿಪರತನ್ತ್ರೀಕೃತ ಸ್ವಾತನ್ತ್ರ್ಯ !
ದೃಢ ಘಟಿತ ಕೈಲಾಸ ಕೋಟಿ ವಿಕಟ ದುನ್ದುಭಿ ಕಂಕಾಲ ಕೂಟ ದೂರ ವಿಕ್ಷೇಪ
ದಕ್ಷ-ದಕ್ಷಿಣೇತರ ಪಾದಾಂಗುಷ್ಠ ದರ ಚಲನ ವಿಶ್ವಸ್ತ ಸುಹೃದಾಶಯ !
ಅತಿಪೃಥುಲ ಬಹು ವಿಟಪಿ ಗಿರಿ ಧರಣಿ ವಿವರ ಯುಗಪದುದಯ ವಿವೃತ ಚಿತ್ರಪುಂಗ ವೈಚಿತ್ರ್ಯ !
ವಿಪುಲ ಭುಜ ಶೈಲ ಮೂಲ ನಿಬಿಡ ನಿಪೀಡಿತ ರಾವಣ ರಣರಣಕ ಜನಕ ಚತುರುದಧಿ
ವಿಹರಣ ಚತುರ ಕಪಿ-ಕುಲ ಪತಿ ಹೃದಯ ವಿಶಾಲ ಶಿಲಾತಲ-ದಾರಣ ದಾರುಣ ಶಿಲೀಮುಖ !
ಅಪಾರ ಪಾರಾವಾರ ಪರಿಖಾ ಪರಿವೃತ ಪರಪುರ ಪರಿಸೃತ ದವ ದಹನ
ಜವನ-ಪವನ-ಭವ ಕಪಿವರ ಪರಿಷ್ವಂಗ ಭಾವಿತ ಸರ್ವಸ್ವ ದಾನ !
ಅಹಿತ ಸಹೋದರ ರಕ್ಷಃ ಪರಿಗ್ರಹ ವಿಸಂವಾದಿವಿವಿಧ ಸಚಿವ ವಿಪ್ರಲಮ್ಭ ಸಮಯ
ಸಂರಮ್ಭ ಸಮುಜ್ಜೃಮ್ಭಿತ ಸರ್ವೇಶ್ವರ ಭಾವ !
ಸಕೃತ್ಪ್ರಪನ್ನ ಜನ ಸಂರಕ್ಷಣ ದೀಕ್ಷಿತ !
ವೀರ !
ಸತ್ಯವ್ರತ !
ಪ್ರತಿಶಯನ ಭೂಮಿಕಾ ಭೂಷಿತ ಪಯೋಧಿ ಪುಲಿನ !
ಪ್ರಲಯ ಶಿಖಿ ಪರುಷ ವಿಶಿಖ ಶಿಖಾ ಶೋಷಿತಾಕೂಪಾರ ವಾರಿ ಪೂರ !
ಪ್ರಬಲ ರಿಪು ಕಲಹ ಕುತುಕ ಚಟುಲ ಕಪಿ-ಕುಲ ಕರ-ತಲತುಲಿತ ಹೃತ ಗಿರಿನಿಕರ ಸಾಧಿತ
ಸೇತು-ಪಧ ಸೀಮಾ ಸೀಮನ್ತಿತ ಸಮುದ್ರ !
ದ್ರುತ ಗತಿ ತರು ಮೃಗ ವರೂಥಿನೀ ನಿರುದ್ಧ ಲಂಕಾವರೋಧ ವೇಪಥು ಲಾಸ್ಯ ಲೀಲೋಪದೇಶ
ದೇಶಿಕ ಧನುರ್ಜ್ಯಾಘೋಷ !
ಗಗನ-ಚರ ಕನಕ-ಗಿರಿ ಗರಿಮ-ಧರ ನಿಗಮ-ಮಯ ನಿಜ-ಗರುಡ ಗರುದನಿಲ ಲವ ಗಲಿತ
ವಿಷ-ವದನ ಶರ ಕದನ !
ಅಕೃತ ಚರ ವನಚರ ರಣ ಕರಣ ವೈಲಕ್ಷ್ಯ ಕೂಣಿತಾಕ್ಷ ಬಹುವಿಧ ರಕ್ಷೋ
ಬಲಾಧ್ಯಕ್ಷ ವಕ್ಷಃ ಕವಾಟ ಪಾಟನ ಪಟಿಮ ಸಾಟೋಪ ಕೋಪಾವಲೇಪ !
ಕಟುರಟದ್ ಅಟನಿ ಟಂಕೃತಿ ಚಟುಲ ಕಠೋರ ಕಾರ್ಮುಕ !
ವಿಶಂಕಟ ವಿಶಿಖ ವಿತಾಡನ ವಿಘಟಿತ ಮಕುಟ ವಿಹ್ವಲ ವಿಶ್ರವಸ್ತನಯವಿಶ್ರಮ
ಸಮಯ ವಿಶ್ರಾಣನ ವಿಖ್ಯಾತ ವಿಕ್ರಮ !
ಕುಮ್ಭಕರ್ಣ ಕುಲ ಗಿರಿ ವಿದಲನ ದಮ್ಭೋಲಿ ಭೂತ ನಿಃಶಂಕ ಕಂಕಪತ್ರ !
ಅಭಿಚರಣ ಹುತವಹ ಪರಿಚರಣ ವಿಘಟನ ಸರಭಸ ಪರಿಪತದ್ ಅಪರಿಮಿತಕಪಿಬಲ
ಜಲಧಿಲಹರಿ ಕಲಕಲ-ರವ ಕುಪಿತ ಮಘವ-ಜಿದಭಿಹನನ-ಕೃದನುಜ ಸಾಕ್ಷಿಕ
ರಾಕ್ಷಸ ದ್ವನ್ದ್ವ-ಯುದ್ಧ !
ಅಪ್ರತಿದ್ವನ್ದ್ವ ಪೌರುಷ !
ತ್ರ ಯಮ್ಬಕ ಸಮಧಿಕ ಘೋರಾಸ್ತ್ರಾಡಮ್ಬರ !
ಸಾರಥಿ ಹೃತ ರಥ ಸತ್ರಪ ಶಾತ್ರವ ಸತ್ಯಾಪಿತ ಪ್ರತಾಪ !
ಶಿತಶರಕೃತಲವನದಶಮುಖ ಮುಖ ದಶಕ ನಿಪತನ ಪುನರುದಯ ದರಗಲಿತ ಜನಿತ
ದರ ತರಲ ಹರಿ-ಹಯ ನಯನ ನಲಿನ-ವನ ರುಚಿ-ಖಚಿತ ನಿಪತಿತ ಸುರ-ತರು ಕುಸುಮ ವಿತತಿ
ಸುರಭಿತ ರಥ ಪಥ !
ಅಖಿಲ ಜಗದಧಿಕ ಭುಜ ಬಲ ವರ ಬಲ ದಶ-ಲಪನ ಲಪನ ದಶಕ ಲವನ-ಜನಿತ ಕದನ
ಪರವಶ ರಜನಿ-ಚರ ಯುವತಿ ವಿಲಪನ ವಚನ ಸಮವಿಷಯ ನಿಗಮ ಶಿಖರ ನಿಕರ
ಮುಖರ ಮುಖ ಮುನಿ-ವರ ಪರಿಪಣಿತ!
ಅಭಿಗತ ಶತಮಖ ಹುತವಹ ಪಿತೃಪತಿ ನಿರೃತಿ ವರುಣ ಪವನ ಧನದಗಿರಿಶಪ್ರಮುಖ
ಸುರಪತಿ ನುತಿ ಮುದಿತ !
ಅಮಿತ ಮತಿ ವಿಧಿ ವಿದಿತ ಕಥಿತ ನಿಜ ವಿಭವ ಜಲಧಿ ಪೃಷತ ಲವ !
ವಿಗತ ಭಯ ವಿಬುಧ ವಿಬೋಧಿತ ವೀರ ಶಯನ ಶಾಯಿತ ವಾನರ ಪೃತನೌಘ !
ಸ್ವ ಸಮಯ ವಿಘಟಿತ ಸುಘಟಿತ ಸಹೃದಯ ಸಹಧರ್ಮಚಾರಿಣೀಕ !
ವಿಭೀಷಣ ವಶಂವದೀ-ಕೃತ ಲಂಕೈಶ್ವರ್ಯ !
ನಿಷ್ಪನ್ನ ಕೃತ್ಯ !
ಖ ಪುಷ್ಪಿತ ರಿಪು ಪಕ್ಷ !
ಪುಷ್ಪಕ ರಭಸ ಗತಿ ಗೋಷ್ಪದೀ-ಕೃತ ಗಗನಾರ್ಣವ !
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾರ್ಣವ ತರಣ ಕೃತ ಕ್ಷಣ ಭರತ ಮನೋರಥ ಸಂಹಿತ ಸಿಂಹಾಸನಾಧಿರೂಢ !
ಸ್ವಾಮಿನ್ !
ರಾಘವ ಸಿಂಹ !
ಹಾಟಕ ಗಿರಿ ಕಟಕ ಲಡಹ ಪಾದ ಪೀಠ ನಿಕಟ ತಟ ಪರಿಲುಠಿತ ನಿಖಿಲನೃಪತಿ ಕಿರೀಟ
ಕೋಟಿ ವಿವಿಧ ಮಣಿ ಗಣ ಕಿರಣ ನಿಕರ ನೀರಾಜಿತಚರಣ ರಾಜೀವ !
ದಿವ್ಯ ಭೌಮಾಯೋಧ್ಯಾಧಿದೈವತ !
ಪಿತೃ ವಧ ಕುಪಿತ ಪರಶು-ಧರ ಮುನಿ ವಿಹಿತ ನೃಪ ಹನನ ಕದನ ಪೂರ್ವಕಾಲಪ್ರಭವ
ಶತ ಗುಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿತ ಧಾರ್ಮಿಕ ರಾಜ ವಂಶ !
ಶುಚ ಚರಿತ ರತ ಭರತ ಖರ್ವಿತ ಗರ್ವ ಗನ್ಧರ್ವ ಯೂಥ ಗೀತ ವಿಜಯ ಗಾಥಾಶತ !
ಶಾಸಿತ ಮಧು-ಸುತ ಶತ್ರುಘ್ನ ಸೇವಿತ !
ಕುಶ ಲವ ಪರಿಗೃಹೀತ ಕುಲ ಗಾಥಾ ವಿಶೇಷ !
ವಿಧಿ ವಶ ಪರಿಣಮದಮರ ಭಣಿತಿ ಕವಿವರ ರಚಿತ ನಿಜ ಚರಿತನಿಬನ್ಧನ ನಿಶಮನ
ನಿರ್ವೃತ !
ಸರ್ವ ಜನ ಸಮ್ಮಾನಿತ !
ಪುನರುಪಸ್ಥಾಪಿತ ವಿಮಾನ ವರ ವಿಶ್ರಾಣನ ಪ್ರೀಣಿತ ವೈಶ್ರವಣ ವಿಶ್ರಾವಿತ ಯಶಃ
ಪ್ರಪಂಚ !
ಪಂಚತಾಪನ್ನ ಮುನಿಕುಮಾರ ಸಂಜೀವನಾಮೃತ !
ತ್ರೇತಾಯುಗ ಪ್ರವರ್ತಿತ ಕಾರ್ತಯುಗ ವೃತ್ತಾನ್ತ !
ಅವಿಕಲ ಬಹುಸುವರ್ಣ ಹಯ-ಮಖ ಸಹಸ್ರ ನಿರ್ವಹಣ ನಿರ್ವ ರ್ತಿತ
ನಿಜವರ್ಣಾಶ್ರಮ ಧರ್ಮ !
ಸರ್ವ ಕರ್ಮ ಸಮಾರಾಧ್ಯ !
ಸನಾತನ ಧರ್ಮ !
ಸಾಕೇತ ಜನಪದ ಜನಿ ಧನಿಕ ಜಂಗಮ ತದಿತರ ಜನ್ತು ಜಾತ ದಿವ್ಯ ಗತಿ ದಾನ ದರ್ಶಿತ ನಿತ್ಯ
ನಿಸ್ಸೀಮ ವೈಭವ !
ಭವ ತಪನ ತಾಪಿತ ಭಕ್ತಜನ ಭದ್ರಾರಾಮ !
ಶ್ರೀ ರಾಮಭದ್ರ !
ನಮಸ್ತೇ ಪುನಸ್ತೇ ನಮಃ ॥
ಚತುರ್ಮುಖೇಶ್ವರಮುಖೈಃ ಪುತ್ರ ಪೌತ್ರಾದಿ ಶಾಲಿನೇ ।
ನಮಃ ಸೀತಾ ಸಮೇತಾಯ ರಾಮಾಯ ಗೃಹಮೇಧಿನೇ ॥
ಕವಿಕಥಕ ಸಿಂಹಕಥಿತಂ
ಕಠೋತ ಸುಕುಮಾರ ಗುಮ್ಭ ಗಮ್ಭೀರಮ್ ।
ಭವ ಭಯ ಭೇಷಜಮೇತತ್
ಪಠತ ಮಹಾವೀರ ವೈಭವಂ ಸುಧಿಯಃ ॥
ಸರ್ವಂ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಾರ್ಪಣಮಸ್ತು
************
रघुवीर गद्यं अथवा श्रीमहावीरवैभवम्
जयत्याश्रित संत्रास ध्वान्त विध्वंसनोदयः ।
प्रभावान् सीतया देव्या परम-व्योम भास्करः ॥
जय जय महावीर !
महाधीर धौरेय !
देवासुर समर समय समुदित निखिल निर्जर निर्धारित
निरवधिकमाहात्म्य !
दशवदन दमित दैवत परिषदभ्यर्थित दाशरथि-भाव !
दिनकर कुल कमल दिवाकर !
दिविषदधिपति रण सहचरण चतुर दशरथ चरमऋण विमोचन !
कोमलसुता कुमाअभाव कञ्चु कित कारणाकार !
कौमार केळि गोपायित कौशिकाध्वर
रणाध्वर धुर्य भव्य दिव्यास्त्र बृन्द वन्दित !
प्रणत जन विमत विमथन दुर्ललितदोर्ललित !
तनुतर विशिख विताडन विघटित विशरारु शरारु
ताटका ताटकेय !
जड-किरण शकल-धरजटिल नट पति-मकुट नटन-पटु
विबुध-सरिद्-अति-बहुल मधु-गलन ललित-पद
नलिन-रज-उप-मृदित निज-वृजिन जहदुपल-तनु-रुचिर
परम-मुनि वर-युवति नुत !
कुशिक-सुतकथित विदित नव विविध कथ !
मैथिल नगर सुलोचना लोचन चकोर चन्द्र !
खण्ड-परशु कोदण्ड प्रकाण्ड खण्डन शौण्ड भुज-दण्ड !
चण्ड-कर किरण-मण्डल बोधित पुण्डरीक वन रुचि लुण्टाक लोचन !
मोचित जनक हृदय शङ्कातङ्क !
परिहृत निखिल नरपति वरण जनक-दुहित कुच-तट विहरण
समुचित करतल !
शतकोटि शतगुण कठिन परशु धर मुनिवर कर धृत
दुरवनम-तम-निज धनुराकर्षण प्रकाशित पारमेष्ठ्य !
क्रतु-हर शिखरि कन्तुक विहृतिमुख जगदरुन्तुद
जितहरिदन्त-दन्तुरोदन्त दश-वदन दमन कुशल दश-शत-भुज
नृपति-कुल-रुधिरझर भरित पृथुतर तटाक तर्पित
पितृक भृगु-पति सुगति-विहति कर नत परुडिषु परिघ !
अनृत भय मुषित हृदय पितृ वचन पालन प्रतिज्ञावज्ञात
यौवराज्य !
निषाद राज सौहृद सूचित सौशील्य सागर !
भरद्वाज शासनपरिगृहीत विचित्र चित्रकूट गिरि कटक
तट रम्यावसथ !
अनन्य शासनीय !
प्रणत भरत मकुटतट सुघटित पादुकाग्र्याभिषेक निर्वर्तित
सर्वलोक योगक्षेम !
पिशित रुचि विहित दुरित वल-मथन तनय बलिभुगनु-गति सरभसशयन तृण
शकल परिपतन भय चरित सकल सुरमुनि-वर-बहुमत महास्त्र सामर्थ्य !
द्रुहिण हर वल-मथन दुरालक्ष्य शर लक्ष्य !
दण्डका तपोवन जङ्गम पारिजात !
विराध हरिण शार्दूल !
विलुलित बहुफल मख कलम रजनि-चर मृग मृगयानम्भ
संभृतचीरभृदनुरोध !
त्रिशिरः शिरस्त्रितय तिमिर निरास वासर-कर !
दूषण जलनिधि शोशाण तोषित ऋषि-गण घोषित विजय घोषण !
खरतर खर तरु खण्डन चण्ड पवन !
द्विसप्त रक्षः-सहस्र नल-वन विलोलन महा-कलभ !
असहाय शूर !
अनपाय साहस !
महित महा-मृथ दर्शन मुदित मैथिली दृढ-तर परिरम्भण
विभवविरोपित विकट वीरव्रण !
मारीच माया मृग चर्म परिकर्मित निर्भर दर्भास्तरण !
विक्रम यशो लाभ विक्रीत जीवित गृघ्र-राजदेह दिधक्षा
लक्षित-भक्त-जन दाक्षिण्य !
कल्पित विबुध-भाव कबन्धाभिनन्दित !
अवन्ध्य महिम मुनिजन भजन मुषित हृदय कलुष शबरी
मोक्षसाक्षिभूत !
प्रभञ्जन-तनय भावुक भाषित रञ्जित हृदय !
तरणि-सुत शरणागतिपरतन्त्रीकृत स्वातन्त्र्य !
दृढ घटित कैलास कोटि विकट दुन्दुभि कङ्काल कूट दूर विक्षेप
दक्ष-दक्षिणेतर पादाङ्गुष्ठ दर चलन विश्वस्त सुहृदाशय !
अतिपृथुल बहु विटपि गिरि धरणि विवर युगपदुदय विवृत चित्रपुङ्ग वैचित्र्य !
विपुल भुज शैल मूल निबिड निपीडित रावण रणरणक जनक चतुरुदधि
विहरण चतुर कपि-कुल पति हृदय विशाल शिलातल-दारण दारुण शिलीमुख !
अपार पारावार परिखा परिवृत परपुर परिसृत दव दहन
जवन-पवन-भव कपिवर परिष्वङ्ग भावित सर्वस्व दान !
अहित सहोदर रक्षः परिग्रह विसंवादिविविध सचिव विप्रलम्भ समय
संरम्भ समुज्जृम्भित सर्वेश्वर भाव !
सकृत्प्रपन्न जन संरक्षण दीक्षित !
वीर !
सत्यव्रत !
प्रतिशयन भूमिका भूषित पयोधि पुलिन !
प्रलय शिखि परुष विशिख शिखा शोषिताकूपार वारि पूर !
प्रबल रिपु कलह कुतुक चटुल कपि-कुल कर-तलतुलित हृत गिरिनिकर साधित
सेतु-पध सीमा सीमन्तित समुद्र !
द्रुत गति तरु मृग वरूथिनी निरुद्ध लङ्कावरोध वेपथु लास्य लीलोपदेश
देशिक धनुर्ज्याघोष !
गगन-चर कनक-गिरि गरिम-धर निगम-मय निज-गरुड गरुदनिल लव गलित
विष-वदन शर कदन !
अकृत चर वनचर रण करण वैलक्ष्य कूणिताक्ष बहुविध रक्षो
बलाध्यक्ष वक्षः कवाट पाटन पटिम साटोप कोपावलेप !
कटुरटद् अटनि टङ्कृति चटुल कठोर कार्मुक !
विशङ्कट विशिख विताडन विघटित मकुट विह्वल विश्रवस्तनयविश्रम
समय विश्राणन विख्यात विक्रम !
कुम्भकर्ण कुल गिरि विदलन दम्भोलि भूत निःशङ्क कङ्कपत्र !
अभिचरण हुतवह परिचरण विघटन सरभस परिपतद् अपरिमितकपिबल
जलधिलहरि कलकल-रव कुपित मघव-जिदभिहनन-कृदनुज साक्षिक
राक्षस द्वन्द्व-युद्ध !
अप्रतिद्वन्द्व पौरुष !
त्र यम्बक समधिक घोरास्त्राडम्बर !
सारथि हृत रथ सत्रप शात्रव सत्यापित प्रताप !
शितशरकृतलवनदशमुख मुख दशक निपतन पुनरुदय दरगलित जनित
दर तरल हरि-हय नयन नलिन-वन रुचि-खचित निपतित सुर-तरु कुसुम वितति
सुरभित रथ पथ !
अखिल जगदधिक भुज बल वर बल दश-लपन लपन दशक लवन-जनित कदन
परवश रजनि-चर युवति विलपन वचन समविषय निगम शिखर निकर
मुखर मुख मुनि-वर परिपणित!
अभिगत शतमख हुतवह पितृपति निरृति वरुण पवन धनदगिरिशप्रमुख
सुरपति नुति मुदित !
अमित मति विधि विदित कथित निज विभव जलधि पृषत लव !
विगत भय विबुध विबोधित वीर शयन शायित वानर पृतनौघ !
स्व समय विघटित सुघटित सहृदय सहधर्मचारिणीक !
विभीषण वशंवदी-कृत लङ्कैश्वर्य !
निष्पन्न कृत्य !
ख पुष्पित रिपु पक्ष !
पुष्पक रभस गति गोष्पदी-कृत गगनार्णव !
प्रतिज्ञार्णव तरण कृत क्षण भरत मनोरथ संहित सिंहासनाधिरूढ !
स्वामिन् !
राघव सिंह !
हाटक गिरि कटक लडह पाद पीठ निकट तट परिलुठित निखिलनृपति किरीट
कोटि विविध मणि गण किरण निकर नीराजितचरण राजीव !
दिव्य भौमायोध्याधिदैवत !
पितृ वध कुपित परशु-धर मुनि विहित नृप हनन कदन पूर्वकालप्रभव
शत गुण प्रतिष्ठापित धार्मिक राज वंश !
शुच चरित रत भरत खर्वित गर्व गन्धर्व यूथ गीत विजय गाथाशत !
शासित मधु-सुत शत्रुघ्न सेवित !
कुश लव परिगृहीत कुल गाथा विशेष !
विधि वश परिणमदमर भणिति कविवर रचित निज चरितनिबन्धन निशमन
निर्वृत !
सर्व जन सम्मानित !
पुनरुपस्थापित विमान वर विश्राणन प्रीणित वैश्रवण विश्रावित यशः
प्रपञ्च !
पञ्चतापन्न मुनिकुमार सञ्जीवनामृत !
त्रेतायुग प्रवर्तित कार्तयुग वृत्तान्त !
अविकल बहुसुवर्ण हय-मख सहस्र निर्वहण निर्व र्तित
निजवर्णाश्रम धर्म !
सर्व कर्म समाराध्य !
सनातन धर्म !
साकेत जनपद जनि धनिक जङ्गम तदितर जन्तु जात दिव्य गति दान दर्शित नित्य
निस्सीम वैभव !
भव तपन तापित भक्तजन भद्राराम !
श्री रामभद्र !
नमस्ते पुनस्ते नमः ॥
चतुर्मुखेश्वरमुखैः पुत्र पौत्रादि शालिने ।
नमः सीता समेताय रामाय गृहमेधिने ॥
कविकथक सिंहकथितं
कठोत सुकुमार गुम्भ गम्भीरम् ।
भव भय भेषजमेतत्
पठत महावीर वैभवं सुधियः ॥
सर्वं श्री कृष्णार्पणमस्तु
The text is authored by Shri vedAnta deshika a great Vaishnava
scholar, also known as Shri nigamAnta mahA deshikan, also
possessing the title kavithArkika simham.
In his works, the indication or mudhra is ᳚venkatesa᳚ or venkata kavi .
***********
No comments:
Post a Comment