ಆನಂದ ಲಹರಿ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ आनन्दलहरी ananda lahari by adi shankaracharya

ಆನನ್ದಲಹರೀ ಆನಂದ ಲಹರಿ 

ಭವಾನಿ ಸ್ತೋತುಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಭವತಿ ಚತುರ್ಭಿರ್ನ ವದನೈಃ

ಪ್ರಜಾನಾಮೀಶಾನಸ್ತ್ರಿಪುರಮಥನಃ ಪಂಚಭಿರಪಿ ।

ನ ಷಡ್ಭಿಃ ಸೇನಾನೀರ್ದಶಶತಮುಖೈರಪ್ಯಹಿಪತಿಃ

ತದಾನ್ಯೇಷಾಂ ಕೇಷಾಂ ಕಥಯ ಕಥಮಸ್ಮಿನ್ನವಸರಃ ॥ 1॥

ಘೃತಕ್ಷೀರದ್ರಾಕ್ಷಾಮಧುಮಧುರಿಮಾ ಕೈರಪಿ ಪದೈಃ

ವಿಶಿಷ್ಯಾನಾಖ್ಯೇಯೋ ಭವತಿ ರಸನಾಮಾತ್ರ ವಿಷಯಃ ।

ತಥಾ ತೇ ಸೌನ್ದರ್ಯಂ ಪರಮಶಿವದೃಙ್ಮಾತ್ರವಿಷಯಃ

ಕಥಂಕಾರಂ ಬ್ರೂಮಃ ಸಕಲನಿಗಮಾಗೋಚರಗುಣೇ ॥ 2॥

ಮುಖೇ ತೇ ತಾಮ್ಬೂಲಂ ನಯನಯುಗಳೇ ಕಜ್ಜಲಕಲಾ

ಲಲಾಟೇ ಕಾಶ್ಮೀರಂ ವಿಲಸತಿ ಗಳೇ ಮೌಕ್ತಿಕಲತಾ ।

ಸ್ಫುರತ್ಕಾಂಚೀ ಶಾಟೀ ಪೃಥುಕಟಿತಟೇ ಹಾಟಕಮಯೀ

ಭಜಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಗೌರೀಂ ನಗಪತಿಕಿಶೋರೀಮವಿರತಮ್ ॥ 3॥

ವಿರಾಜನ್ಮನ್ದಾರದ್ರುಮಕುಸುಮಹಾರಸ್ತನತಟೀ

ನದದ್ವೀಣಾನಾದಶ್ರವಣವಿಲಸತ್ಕುಂಡಲಗುಣಾ

ನತಾಂಗೀ ಮಾತಂಗೀ ರುಚಿರಗತಿಭಂಗೀ ಭಗವತೀ

ಸತೀ ಶಮ್ಭೋರಮ್ಭೋರುಹಚಟುಲಚಕ್ಷುರ್ವಿಜಯತೇ ॥ 4॥

ನವೀನಾರ್ಕಭ್ರಾಜನ್ಮಣಿಕನಕಭೂಷಣಪರಿಕರೈಃ

ವೃತಾಂಗೀ ಸಾರಂಗೀರುಚಿರನಯನಾಂಗೀಕೃತಶಿವಾ ।

ತಡಿತ್ಪೀತಾ ಪೀತಾಮ್ಬರಲಲಿತಮಂಜೀರಸುಭಗಾ

ಮಮಾಪರ್ಣಾ ಪೂರ್ಣಾ ನಿರವಧಿಸುಖೈರಸ್ತು ಸುಮುಖೀ ॥ 5॥

ಹಿಮಾದ್ರೇಃ ಸಂಭೂತಾ ಸುಲಲಿತಕರೈಃ ಪಲ್ಲವಯುತಾ

ಸುಪುಷ್ಪಾ ಮುಕ್ತಾಭಿರ್ಭ್ರಮರಕಲಿತಾ ಚಾಲಕಭರೈಃ ।

ಕೃತಸ್ಥಾಣುಸ್ಥಾನಾ ಕುಚಫಲನತಾ ಸೂಕ್ತಿಸರಸಾ

ರುಜಾಂ ಹನ್ತ್ರೀ ಗನ್ತ್ರೀ ವಿಲಸತಿ ಚಿದಾನನ್ದಲತಿಕಾ ॥ 6॥

ಸಪರ್ಣಾಮಾಕೀರ್ಣಾಂ ಕತಿಪಯಗುಣೈಃ ಸಾದರಮಿಹ

ಶ್ರಯನ್ತ್ಯನ್ಯೇ ವಲ್ಲೀಂ ಮಮ ತು ಮತಿರೇವಂ ವಿಲಸತಿ ।

ಅಪರ್ಣೈಕಾ ಸೇವ್ಯಾ ಜಗತಿ ಸಕಲೈರ್ಯತ್ಪರಿವೃತಃ

ಪುರಾಣೋಽಪಿ ಸ್ಥಾಣುಃ ಫಲತಿ ಕಿಲ ಕೈವಲ್ಯಪದವೀಮ್ ॥ 7॥

ವಿಧಾತ್ರೀ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ತ್ವಮಸಿ ಸಕಲಾಮ್ನಾಯಜನನೀ

ತ್ವಮರ್ಥಾನಾಂ ಮೂಲಂ ಧನದನಮನೀಯಾಂಘ್ರಿಕಮಲೇ ।

ತ್ವಮಾದಿಃ ಕಾಮಾನಾಂ ಜನನಿ ಕೃತಕನ್ದರ್ಪವಿಜಯೇ

ಸತಾಂ ಮುಕ್ತೇರ್ಬೀಜಂ ತ್ವಮಸಿ ಪರಮಬ್ರಹ್ಮಮಹಿಷೀ ॥ 8॥

ಪ್ರಭೂತಾ ಭಕ್ತಿಸ್ತೇ ಯದಪಿ ನ ಮಮಾಲೋಲಮನಸಃ

ತ್ವಯಾ ತು ಶ್ರೀಮತ್ಯಾ ಸದಯಮವಲೋಕ್ಯೋಽಹಮಧುನಾ  ।

ಪಯೋದಃ ಪಾನೀಯಂ ದಿಶತಿ ಮಧುರಂ ಚಾತಕಮುಖೇ

ಭೃಶಂ ಶಂಕೇ ಕೈರ್ವಾ ವಿಧಿಭಿರನುನೀತಾ ಮಮ ಮತಿಃ ॥ 9॥

ಕೃಪಾಪಾಂಗಾಲೋಕಂ ವಿತರ ತರಸಾ ಸಾಧುಚರಿತೇ

ನ ತೇ ಯುಕ್ತೋಪೇಕ್ಷಾ ಮಯಿ ಶರಣದೀಕ್ಷಾಮುಪಗತೇ ।

ನ ಚೇದಿಷ್ಟಂ ದದ್ಯಾದನುಪದಮಹೋ ಕಲ್ಪಲತಿಕಾ

ವಿಶೇಷಃ ಸಾಮಾನ್ಯೈಃ ಕಥಮಿತರವಲ್ಲೀಪರಿಕರೈಃ ॥  10॥

ಮಹಾನ್ತಂ ವಿಶ್ವಾಸಂ ತವ ಚರಣಪಂಕೇರುಹಯುಗೇ

ನಿಧಾಯಾನ್ಯನ್ನೈವಾಶ್ರಿತಮಿಹ ಮಯಾ ದೈವತಮುಮೇ ।

ತಥಾಪಿ ತ್ವಚ್ಚೇತೋ ಯದಿ ಮಯಿ ನ ಜಾಯೇತ ಸದಯಂ

ನಿರಾಲಮ್ಬೋ ಲಮ್ಬೋದರಜನನಿ ಕಂ ಯಾಮಿ ಶರಣಮ್ ॥ 11॥

ಅಯಃ ಸ್ಪರ್ಶೇ ಲಗ್ನಂ ಸಪದಿ ಲಭತೇ ಹೇಮಪದವೀಂ

ಯಥಾ ರಥ್ಯಾಪಾಥಃ ಶುಚಿ ಭವತಿ ಗಂಗೌಘಮಿಲಿತಮ್ ।

ತಥಾ ತತ್ತತ್ಪಾಪೈರತಿಮಲಿನಮನ್ತರ್ಮಮ ಯದಿ

ತ್ವಯಿ ಪ್ರೇಮ್ಣಾಸಕ್ತಂ ಕಥಮಿವ ನ ಜಾಯೇತ ವಿಮಲಮ್ ॥ 12॥

ತ್ವದನ್ಯಸ್ಮಾದಿಚ್ಛಾವಿಷಯಫಲಲಾಭೇ ನ ನಿಯಮಃ

ತ್ವಮರ್ಥಾನಾಮಿಚ್ಛಾಧಿಕಮಪಿ ಸಮರ್ಥಾ ವಿತರಣೇ ।

ಇತಿ ಪ್ರಾಹುಃ ಪ್ರಾಂಚಃ ಕಮಲಭವನಾದ್ಯಾಸ್ತ್ವಯಿ ಮನಃ

ತ್ವದಾಸಕ್ತಂ ನಕ್ತಂ ದಿವಮುಚಿತಮೀಶಾನಿ ಕುರು ತತ್ ॥ 13॥

ಸ್ಫುರನ್ನಾನಾರತ್ನಸ್ಫಟಿಕಮಯಭಿತ್ತಿಪ್ರತಿಫಲ

ತ್ತ್ವದಾಕಾರಂ ಚಂಚಚ್ಛಶಧರಕಲಾಸೌಧಶಿಖರಮ್ ।

ಮುಕುನ್ದಬ್ರಹ್ಮೇನ್ದ್ರಪ್ರಭೃತಿಪರಿವಾರಂ ವಿಜಯತೇ

ತವಾಗಾರಂ ರಮ್ಯಂ ತ್ರಿಭುವನಮಹಾರಾಜಗೃಹಿಣಿ ॥ 14॥

ನಿವಾಸಃ ಕೈಲಾಸೇ ವಿಧಿಶತಮಖಾದ್ಯಾಃ ಸ್ತುತಿಕರಾಃ

ಕುಟುಮ್ಬಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಂ ಕೃತಕರಪುಟಃ ಸಿದ್ಧಿನಿಕರಃ ।

ಮಹೇಶಃ ಪ್ರಾಣೇಶಸ್ತದವನಿಧರಾಧೀಶತನಯೇ

ನ ತೇ ಸೌಭಾಗ್ಯಸ್ಯ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಮನಾಗಸ್ತಿ ತುಲನಾ ॥ 15॥

ವೃಷೋ ವೃದ್ಧೋ ಯಾನಂ ವಿಷಮಶನಮಾಶಾ ನಿವಸನಂ

ಶ್ಮಶಾನಂ ಕ್ರೀಡಾಭೂರ್ಭುಜಗನಿವಹೋ ಭೂಷಣವಿಧಿಃ

ಸಮಗ್ರಾ ಸಾಮಗ್ರೀ ಜಗತಿ ವಿದಿತೈವ ಸ್ಮರರಿಪೋಃ

ಯದೇತಸ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಂ ತವ ಜನನಿ ಸೌಭಾಗ್ಯಮಹಿಮಾ ॥ 16॥

ಅಶೇಷಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಪ್ರಲಯವಿಧಿನೈಸರ್ಗಿಕಮತಿಃ

ಶ್ಮಶಾನೇಷ್ವಾಸೀನಃ ಕೃತಭಸಿತಲೇಪಃ ಪಶುಪತಿಃ ।

ದಧೌ ಕಂಠೇ ಹಾಲಾಹಲಮಖಿಲಭೂಗೋಲಕೃಪಯಾ

ಭವತ್ಯಾಃ ಸಂಗತ್ಯಾಃ ಫಲಮಿತಿ ಚ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಕಲಯೇ ॥ 17॥

ತ್ವದೀಯಂ ಸೌನ್ದರ್ಯಂ ನಿರತಿಶಯಮಾಲೋಕ್ಯ ಪರಯಾ

ಭಿಯೈವಾಸೀದ್ಗಂಗಾ ಜಲಮಯತನುಃ ಶೈಲತನಯೇ ।

ತದೇತಸ್ಯಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ವದನಕಮಲಂ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಕೃಪಯಾ

ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಮಾತನ್ವನ್ನಿಜಶಿರಸಿವಾಸೇನ ಗಿರಿಶಃ ॥ 18॥

ವಿಶಾಲಶ್ರೀಖಂಡದ್ರವಮೃಗಮದಾಕೀರ್ಣಘುಸೃಣ

ಪ್ರಸೂನವ್ಯಾಮಿಶ್ರಂ ಭಗವತಿ ತವಾಭ್ಯಂಗಸಲಿಲಮ್ ।

ಸಮಾದಾಯ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಚಲಿತಪದಪಾಂಸೂನ್ನಿಜಕರೈಃ

ಸಮಾಧತ್ತೇ ಸೃಷ್ಟಿಂ ವಿಬುಧಪುರಪಂಕೇರುಹದೃಶಾಮ್ ॥ 19॥

ವಸನ್ತೇ ಸಾನನ್ದೇ ಕುಸುಮಿತಲತಾಭಿಃ ಪರಿವೃತೇ

ಸ್ಫುರನ್ನಾನಾಪದ್ಮೇ ಸರಸಿ ಕಲಹಂಸಾಲಿಸುಭಗೇ ।

ಸಖೀಭಿಃ ಖೇಲನ್ತೀಂ ಮಲಯಪವನಾನ್ದೋಲಿತಜಲೇ

ಸ್ಮರೇದ್ಯಸ್ತ್ವಾಂ ತಸ್ಯ ಜ್ವರಜನಿತಪೀಡಾಪಸರತಿ ॥ 20॥

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಾಚಾರ್ಯವಿರಚಿತಾ ಆನನ್ದಲಹರೀ ಸಮ್ಪೂರ್ಣಾ ॥

************

आनन्दलहरी 

भवानि स्तोतुं त्वां प्रभवति चतुर्भिर्न वदनैः
प्रजानामीशानस्त्रिपुरमथनः पञ्चभिरपि ।
न षड्भिः सेनानीर्दशशतमुखैरप्यहिपतिः
तदान्येषां केषां कथय कथमस्मिन्नवसरः ॥ १॥

घृतक्षीरद्राक्षामधुमधुरिमा कैरपि पदैः
विशिष्यानाख्येयो भवति रसनामात्र विषयः ।
तथा ते सौन्दर्यं परमशिवदृङ्मात्रविषयः
कथंकारं ब्रूमः सकलनिगमागोचरगुणे ॥ २॥

मुखे ते ताम्बूलं नयनयुगळे कज्जलकला
ललाटे काश्मीरं विलसति गळे मौक्तिकलता ।
स्फुरत्काञ्ची शाटी पृथुकटितटे हाटकमयी
भजामि त्वां गौरीं नगपतिकिशोरीमविरतम् ॥ ३॥

विराजन्मन्दारद्रुमकुसुमहारस्तनतटी
नदद्वीणानादश्रवणविलसत्कुण्डलगुणा
नताङ्गी मातङ्गी रुचिरगतिभङ्गी भगवती
सती शम्भोरम्भोरुहचटुलचक्षुर्विजयते ॥ ४॥

नवीनार्कभ्राजन्मणिकनकभूषणपरिकरैः
वृताङ्गी सारङ्गीरुचिरनयनाङ्गीकृतशिवा ।
तडित्पीता पीताम्बरललितमञ्जीरसुभगा
ममापर्णा पूर्णा निरवधिसुखैरस्तु सुमुखी ॥ ५॥

हिमाद्रेः संभूता सुललितकरैः पल्लवयुता
सुपुष्पा मुक्ताभिर्भ्रमरकलिता चालकभरैः ।
कृतस्थाणुस्थाना कुचफलनता सूक्तिसरसा
रुजां हन्त्री गन्त्री विलसति चिदानन्दलतिका ॥ ६॥

सपर्णामाकीर्णां कतिपयगुणैः सादरमिह
श्रयन्त्यन्ये वल्लीं मम तु मतिरेवं विलसति ।
अपर्णैका सेव्या जगति सकलैर्यत्परिवृतः
पुराणोऽपि स्थाणुः फलति किल कैवल्यपदवीम् ॥ ७॥

विधात्री धर्माणां त्वमसि सकलाम्नायजननी
त्वमर्थानां मूलं धनदनमनीयांघ्रिकमले ।
त्वमादिः कामानां जननि कृतकन्दर्पविजये
सतां मुक्तेर्बीजं त्वमसि परमब्रह्ममहिषी ॥ ८॥

प्रभूता भक्तिस्ते यदपि न ममालोलमनसः
त्वया तु श्रीमत्या सदयमवलोक्योऽहमधुना  ।
पयोदः पानीयं दिशति मधुरं चातकमुखे
भृशं शङ्के कैर्वा विधिभिरनुनीता मम मतिः ॥ ९॥

कृपापाङ्गालोकं वितर तरसा साधुचरिते
न ते युक्तोपेक्षा मयि शरणदीक्षामुपगते ।
न चेदिष्टं दद्यादनुपदमहो कल्पलतिका
विशेषः सामान्यैः कथमितरवल्लीपरिकरैः ॥  १०॥

महान्तं विश्वासं तव चरणपङ्केरुहयुगे
निधायान्यन्नैवाश्रितमिह मया दैवतमुमे ।
तथापि त्वच्चेतो यदि मयि न जायेत सदयं
निरालम्बो लम्बोदरजननि कं यामि शरणम् ॥ ११॥

अयः स्पर्शे लग्नं सपदि लभते हेमपदवीं
यथा रथ्यापाथः शुचि भवति गंगौघमिलितम् ।
तथा तत्तत्पापैरतिमलिनमन्तर्मम यदि
त्वयि प्रेम्णासक्तं कथमिव न जायेत विमलम् ॥ १२॥

त्वदन्यस्मादिच्छाविषयफललाभे न नियमः
त्वमर्थानामिच्छाधिकमपि समर्था वितरणे ।
इति प्राहुः प्राञ्चः कमलभवनाद्यास्त्वयि मनः
त्वदासक्तं नक्तं दिवमुचितमीशानि कुरु तत् ॥ १३॥

स्फुरन्नानारत्नस्फटिकमयभित्तिप्रतिफल
त्त्वदाकारं चञ्चच्छशधरकलासौधशिखरम् ।
मुकुन्दब्रह्मेन्द्रप्रभृतिपरिवारं विजयते
तवागारं रम्यं त्रिभुवनमहाराजगृहिणि ॥ १४॥

निवासः कैलासे विधिशतमखाद्याः स्तुतिकराः
कुटुम्बं त्रैलोक्यं कृतकरपुटः सिद्धिनिकरः ।
महेशः प्राणेशस्तदवनिधराधीशतनये
न ते सौभाग्यस्य क्वचिदपि मनागस्ति तुलना ॥ १५॥

वृषो वृद्धो यानं विषमशनमाशा निवसनं
श्मशानं क्रीडाभूर्भुजगनिवहो भूषणविधिः
समग्रा सामग्री जगति विदितैव स्मररिपोः
यदेतस्यैश्वर्यं तव जननि सौभाग्यमहिमा ॥ १६॥

अशेषब्रह्माण्डप्रलयविधिनैसर्गिकमतिः
श्मशानेष्वासीनः कृतभसितलेपः पशुपतिः ।
दधौ कण्ठे हालाहलमखिलभूगोलकृपया
भवत्याः संगत्याः फलमिति च कल्याणि कलये ॥ १७॥

त्वदीयं सौन्दर्यं निरतिशयमालोक्य परया
भियैवासीद्गंगा जलमयतनुः शैलतनये ।
तदेतस्यास्तस्माद्वदनकमलं वीक्ष्य कृपया
प्रतिष्ठामातन्वन्निजशिरसिवासेन गिरिशः ॥ १८॥

विशालश्रीखण्डद्रवमृगमदाकीर्णघुसृण
प्रसूनव्यामिश्रं भगवति तवाभ्यङ्गसलिलम् ।
समादाय स्रष्टा चलितपदपांसून्निजकरैः
समाधत्ते सृष्टिं विबुधपुरपङ्केरुहदृशाम् ॥ १९॥

वसन्ते सानन्दे कुसुमितलताभिः परिवृते
स्फुरन्नानापद्मे सरसि कलहंसालिसुभगे ।
सखीभिः खेलन्तीं मलयपवनान्दोलितजले
स्मरेद्यस्त्वां तस्य ज्वरजनितपीडापसरति ॥ २०॥


॥ इति श्रीमच्छङ्कराचार्यविरचिता आनन्दलहरी सम्पूर्णा ॥
*********