ವರದರಾಜ ಸ್ತವಃ ಪಂಚಸ್ತವ್ಯಾಂ वरदराज स्तवः varadaraja stavah in pancha stavyam

Varadaraja Stavah
 ವರದರಾಜ ಸ್ತವಃ 

ಪಂಚಸ್ತವ್ಯಾಂ 4 ವರದರಾಜಸ್ತವಃ
ಶ್ರೀವತ್ಸಚಿಹ್ನಮಿಶ್ರೇಭ್ಯೋ ನಮ ಉಕ್ತಿಮಧೀಮಹೇ ।
ಯದುಕ್ತಯಸ್ತ್ರಯೀಕಂಠೇ ಯಾನ್ತಿ ಮಂಗಲ ಸೂತ್ರತಾಮ್ ॥

ಸ್ವಸ್ತಿ ಹಸ್ತಿಗಿರಿಮಸ್ತಶೇಖರಸ್ಸನ್ತನೋತು ಮಯಿ ಸನ್ತತಂ ಹರಿಃ ।
ನಿಸ್ಸಮಾಭ್ಯಧಿಕಮಭ್ಯಧತ್ತ ಯಂ ದೇವಮೌಪನಿಷದೀ ಸರಸ್ವತೀ ॥ 1॥

ಶ್ರೀನಿಧಿಂ ನಿಧಿಮಪಾರಮರ್ಥಿನಾಮರ್ಥಿತಾರ್ಥಪರಿದಾನದೀಕ್ಷಿತಮ್ ।
ಸರ್ವಭೂತಸುಹೃದಂ ದಯಾನಿಧಿಂ ದೇವರಾಜಮಧಿರಾಜಮಾಶ್ರಯೇ ॥ 2॥

ನಿತ್ಯಮಿನ್ದ್ರಿಯಪಥಾತಿಗಂ ಮಹೋ ಯೋಗಿನಾಮಪಿ ಸುದೂರಗಂ ಧಿಯಃ ।
ಅಪ್ಯನುಶ್ರವಶಿರಸ್ಸು ದುರ್ಗ್ರಹಂ ಪ್ರಾದುರಸ್ತಿ ಕರಿಶೈಲಮಸ್ತಕೇ ॥ 3॥

ವಲ್ಲಿಕಾ ಶ್ರುತಿಮತಮಲ್ಲಿಕಾಮಯೀ ಯೇನ ಪಲ್ಲವಿತವಿಶ್ವಶಾಖಯಾ ।
ಸ್ವಶ್ರಿಯಾ ಕರಿಗಿರೇರನುಕ್ರಿಯಾಂ ವಷ್ಟಿ ಮೃಷ್ಟವರದಂ ತಮಾಶ್ರಯೇ ॥ 4॥

ಯಂ ಪರೋಕ್ಷಮುಪದೇಶತಸ್ತ್ರಯೀ ನೇತಿ ನೇತಿ ಪರಪರ್ಯುದಾಸತಃ ।
ವಕ್ತಿ ಯಸ್ತಮಪರೋಕ್ಷಮೀಕ್ಷಯತ್ಯೇಷ ತಂ ಕರಿಗಿರಿಂ ಸಮಾಶ್ರಯೇ ॥ 5॥

ಏಷ ಈಶ ಇತಿ ನಿರ್ಣಯಂ ತ್ರಯೀ ಭಾಗಧೇಯರಹಿತೇಷು ನೋ ದಿಶೇತ್ ।
ಹಸ್ತಿಧಾಮನಿ ನ ನಿರ್ಣಯೇತ ಕೋ ದೇವರಾಜಮಯಮೀಶ್ವರಸ್ತ್ವಿತಿ ॥ 6॥

ಹೈ! ಕುದೃಷ್ಟ್ಯಭಿನಿವಿಷ್ಟಚೇತಸಾಂ ನಿರ್ವಿಶೇಷಸವಿಶೇಷತಾಶ್ರಯಮ್ ।
ಸಂಶಯಂ ಕರಿಗಿರಿರ್ನುದತ್ಯಸೌ ತುಂಗಮಂಗಲಗುಣಾಸ್ಪದೇ ಹರೌ ॥ 7॥

ನ್ಯಾಯತರ್ಕಮುನಿಮುಖ್ಯಭಾಷಿತೈಶ್ಶೋಧಿತೈಸ್ಸಹ ಕಥಂಚನ ತ್ರಯೀ ।
ಜೋಷಯೇದ್ಧರಿಮನಂಹಸೋ ಜನಾನ್ ಹಸ್ತಿಧಾಮ ಸಕಲಂ ಜನಂ ಸ್ವಯಮ್ ॥ 8॥

ಅದ್ಭುತಂ ಮಹದಸೀಮಭೂಮಕಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ ಕಿಲ ವಸ್ತು ನಿಸ್ತುಲಮ್ ।
ಇತ್ಯಘೋಷಿ ಯದಿದಂ ತದಗ್ರತಸ್ತಥ್ಯಮೇವ ಕರಿಧಾಮ್ನಿ ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 9॥

ಸಂವದೇತ ಕಿಲ ಯತ್ಪ್ರಮಾನ್ತೈರಸ್ತಪ್ರಮಾಣಮಿತಿ ಯೇ ಹಿ ಮೇನಿರೇ ।
ತನ್ಮತೇಽಪಿ ಕಿಲ ಮಾನತಾಂ ಗತಾ ಹಸ್ತಿನಾಽದ್ಯ ಪರವಸ್ತುನಿ ತ್ರಯೀ ॥ 10॥

ಗುಣಾಯತ್ತಂ ಲೋಕೇ ಗುಣಿಷು ಹಿ ಮತಂ ಮಂಗಲಪದಂ
     ವಿಪರ್ಯಸ್ತಂ ಹಸ್ತಿಕ್ಷಿತಿಧರಪತೇ ! ತತ್ತ್ವಯಿ ಪುನಃ ।
ಗುಣಾಸ್ಸತ್ಯಜ್ಞಾನಪ್ರಭೃತಯ ಉತ ತ್ವದ್ಗತತಯಾ
     ಶುಭೀಭೂಯಂ ಯಾತಾ ಇತಿ ಹಿ ನಿರಣೈಷ್ಮ ಶ್ರುತಿವಶಾತ್ ॥ 11॥

ನಿರಾಬಾಧಂ ನಿತ್ಯಂ ನಿರವಧಿ ನಿರಂಹೋ ನಿರುಪಮಂ
     ಸದಾ ಶಾನ್ತಂ ಶುದ್ಧಂ ಪ್ರತಿಭಟಮವದ್ಯಸ್ಯ ಸತತಮ್ ।
ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಮ್ನಾತಂ ಶ್ರುತಿಶಿರಸಿ ಯತ್ ತದ್ವರದ ! ತೇ
     ಪರಂ ರೂಪಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ತದಿದಮಪದಂ ವಾಙ್ಮನಸಯೋಃ ॥ 12॥

ಪ್ರಶಾನ್ತಾನನ್ತಾತ್ಮಾನುಭವಜಮಹಾನನ್ದಮಹಿಮ-
     ಪ್ರಸಕ್ತಸ್ತೈಮಿತ್ಯಾನುಕೃತವಿತರಂಗಾರ್ಣವದಶಮ್ ।
ಪರಂ ಯತ್ತೇ ರೂಪಂ ಸ್ವಸದೃಶದರಿದ್ರಂ ವರದ ! ತತ್
     ತ್ರಯೀ ಪಿಸ್ಪ್ರಕ್ಷನ್ತೀ ಪರನಿರಸನೇ ಶ್ರಾಮ್ಯತಿ ಪರಮ್ ॥ 13॥

ನ ವಕ್ತುಂ ನ ಶ್ರೋತುಂ ನ ಮನಿತುಮಥೋಪಾಸಿಸಿಷಿತುಂ
     ನ ಚ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟುಂ ತದನು ನ ಚ ಭೋಕ್ತುಂ ಹಿ ಸೂಶಕಮ್ ।
ಪರಂ ಯದ್ವಸ್ತೂಕ್ತಂ ನನು ವರದ ! ಸಾಕ್ಷಾತ್ತದಸಿ ಭೋಃ !
     ಕಥಂ ವಿಶ್ವಸ್ಮೈ ತ್ವಂ ಕರಿಗಿರಿಪುರಸ್ತಿಷ್ಠಸ ಇಹ ॥ 14॥

ಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಬಲಮತುಲಮೈಶ್ವರ್ಯಮಖಿಲಂ
     ವಿಮರ್ಯಾದಂ ವೀರ್ಯಂ ವರದ ! ಪರಮಾ ಶಕ್ತಿರಪಿ ಚ ।
ಪರಂ ತೇಜಶ್ಚೇತಿ ಪ್ರವರಗುಣಷಟ್ಕಂ ಪ್ರಥಮಜಂ
     ಗುಣಾನಾಂ ನಿಸ್ಸೀಮ್ನಾಂ ಗಣನವಿಗುಣಾನಾಂ ಪ್ರಸವಭೂಃ ॥ 15॥

ಗುಣೈಃ ಷಡ್ಭಿಸ್ತ್ವೇತೈಃ ಪ್ರಥಮತರಮೂರ್ತಿಸ್ತವ ಬಭೌ
     ತತಸ್ತಿಸ್ರಸ್ತೇಷಾಂ ತ್ರಿಯುಗ ! ಯುಗಲೈರ್ಹಿ ತ್ರಿಭಿರಭುಃ ।
ವ್ಯವಸ್ಥಾ ಯಾ ಚೈಷಾ ನನು ವರದ ! ಸಾಽಽವಿಷ್ಕೃತಿವಶಾತ್
     ಭವಾನ್ ಸರ್ವತ್ರೈವ ತ್ವಗಣಿತಮಹಾಮಂಗಲಗುಣಃ ॥ 16॥

ಇಯಂ ವೈಯೂಹೀ ವೈ ಸ್ಥಿತಿರಥ ಕಿಲೇಚ್ಛಾವಿಹೃತಯೇ
     ವಿಭೂತೀನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸುರನರತಿರಶ್ಚಾಮವತರನ್ ।
ಸಜಾತೀಯಸ್ತೇಷಾಮಿತಿ ತು ವಿಭವಾಖ್ಯಾಮಪಿ ಭಜನ್
     ಕರೀಶ ! ತ್ವಂ ಪೂರ್ಣೋ ವರಗುಣಗಣೈಸ್ತಾನ್ ಸ್ಥಗಯಸಿ ॥ 17॥

ಪರೋ ವಾ ವ್ಯೂಹೋ ವಾ ವಿಭವ ಉತ ವಾಽರ್ಚಾವಿತರಣೋ
     ಭವನ್ ವಾಽನ್ತರ್ಯಾಮೀ ವರವರದ ! ಯೋ ಯೋ ಭವಸಿ ವೈ ।
ಸ ಸ ತ್ವಂ ಸನ್ನೈಶಾನ್ ವರಗುಣಗಣಾನ್ ಬಿಭ್ರದಖಿಲಾನ್
     ಭಜದ್ಭ್ಯೋ ಭಾಸ್ಯೇವಂ ಸತತಮಿತರೇಭ್ಯಸ್ತ್ವಿತರಥಾ ॥ 18॥

ದಯಾಕ್ಷಾನ್ತ್ಯೌದಾರ್ಯಮ್ರದಿಮಸಮತಾಸೌಹೃದಧೃತಿ
     ಪ್ರಸಾದಪ್ರೇಮಾಜ್ಞಾಶ್ರಿತಸುಲಭತಾದ್ಯಾ ವರಗುಣಾಃ ।
ತಥಾ ಸೌನ್ದರ್ಯಾದ್ಯಾಸ್ತವ ವರದರಾಜೋತ್ತಮಗುಣಾಃ
     ವಿಸೀಮಾನೋಽಸಂಖ್ಯಾಃ ಪ್ರಣತಜನಭೋಗಂ ಪ್ರಸುವತೇ ॥ 19॥

ಅನನ್ಯಾಧೀನತ್ವಂ ತವ ಕಿಲ ಜಗುರ್ವೈದಿಕಗಿರಃ
     ಪರಾಧೀನಂ ತ್ವಾಂ ತು ಪ್ರಣತಪರತನ್ತ್ರಂ ಮನುಮಹೇ ।
ಉಪಾಲಮ್ಭೋಽಯಂ ಭೋಃ ! ಶ್ರಯತಿ ಬತ ಸಾರ್ವಜ್ಞ್ಯಮಪಿ ತೇ
     ಯತೋ ದೋಷಂ ಭಕ್ತೇಷ್ವಿಹ ವರದ ! ನೈವಾಕಲಯಸಿ ॥ 20॥

ಪಾಣಿಪಾದವದನೇಕ್ಷಣಶಬ್ದೈಃ
     ಅಮ್ಬುಜಾನ್ಯಪದಿಶನ್ ವರದ ! ತ್ವಮ್ ।
ಬಾಹುಭಿಸ್ತ್ವತಿವಿಶಾಲತಮಾಲಾನ್
          ಆಂಜನಂ ಕರಿಗಿರೇರಸಿ ಶ‍ೃಂಗಮ್ ॥ 21॥

ತ್ವಾಮುದಾರಭುಜಮುನ್ನಸಮಾಯತ್ಕರ್ಣಪಾಶಪರಿಕರ್ಮಸದಂಸಮ್ ।
ಆಯತಾಕ್ಷಮಭಿಜಾತಕಪೋಲಂ ಪಾರಣೀಯತಿ ವರಪ್ರದ ! ದೃಙ್ಮೇ ॥ 22॥

ನೀಲಮೇಘನಿಭಮಂಜನಪುಂಜಶ್ಯಾಮಕುನ್ತಲಮನನ್ತಶಯಂ ತ್ವಾಮ್ ।
ಅಬ್ಜಪಾಣಿಪದಮಮ್ಬುಜನೇತ್ರಂ ನೇತ್ರಸಾತ್ಕುರು ಕರೀಶ ! ಸದಾ ಮೇ ॥ 23॥

ತ್ವಕ್ಚ ದೃಕ್ಚ ನಿಪಿಪಾಸತಿ ಜಿಹ್ವಾ
     ವಿಹ್ವಲಾ ಶ್ರವಣವತ್ಪರವೃತ್ತೌ ।
ನಾಸಿಕಾ ತ್ವಯಿ ಕರೀಶ ! ತಥೇತಿ
     ಪ್ರಾಪ್ನುಯಾಂ ಕಥಮಿಮಾಂ ಸ್ವಿದವಸ್ಥಾಮ್ ॥ 24॥

ಆಧಿರಾಜ್ಯಮಧಿಕಂ ಭುವನಾನಾಂ
     ಈಶ ! ತೇ ಪಿಶುನಯನ್ ಕಿಲ ಮೌಲಿಃ ।
ಚೂಲಿಕಾಮಣಿಸಹಸ್ರಮರೀಚೇಃ
          ಹಸ್ತಿಭೂಷಣ ! ಭವತ್ಯುದಯಾದ್ರಿಃ ॥ 25॥

ಉದ್ಧರತ್ಯುಪರಿ ಭಕ್ತಜನಾನಿತ್ಯೂರ್ಧ್ವತಾಶ್ರಯಣಸೂಚಿತಶಕ್ತಿಮ್ ।
ಊರ್ಧ್ವಪುಂಡ್ರತಿಲಕಂ ಬಹುಮಾನಾತ್ ಕಿಂ ಬಿಭರ್ಷಿ ವರದ ! ಸ್ವಲಲಾಟೇ ॥ 26॥

ಕರ್ಣಿಕಾ ತವ ಕರೀಶ ! ಕಿಮೇಷಾ
     ಕರ್ಣಭೂಷಣಮುತಾಂಸವಿಭೂಷಾ ।
ಅಂಸಲಮ್ಬ್ಯಲಕಭೂಷಣಮಾಹೋ !
     ಮಾನಸಸ್ಯ ಮಮ ವಾ ಪರಿಕರ್ಮ ॥ 27॥

ಪಾರಿಜಾತವಿಟಪಾನಭಿತೋ ಯಾ
     ಪುಷ್ಪಸಮ್ಪದುದಿಯಾತ್ ಕರಿನಾಥ ।
ತಾಂ ವಿಡಮ್ಬಯತಿ ತಾವಕಬಾಹುಷು
     ಆತತಾ ತು ಕಟಕಾಂಗದಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ॥ 28॥

ಮಥ್ಯಮಾನಚಲಫೇನಿಲಸಿನ್ಧು
     ಪ್ರೋತ್ಥಿತಿಕ್ಷಣದಶಾಂ ಗಮಿತೌ ತೇ ।
ವಕ್ಷಸಿ ಸ್ಫುರಿತಮೌಕ್ತಿಕಹಾರೇ
     ಕೌಸ್ತುಭಶ್ಚ ಕಮಲಾ ಚ ಕರೀಶ ! ॥ 29॥

ಅಂಜನಕ್ಷಿತಿಭೃತೋ ಯದಿ ನಾಮ
     ಉಪತ್ಯಕಾ ವರದ ! ಹೇಮಮಯೀ ಸ್ಯಾತ್ ।
ತಾದೃಶೀ ತವ ವಿಭಾತಿ ತು ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ
     ಆಮ್ಬರೀ ಬತ ವಿಡಮ್ಬಿತವಿದ್ಯುತ್ ॥ 30॥

ಪರಭಾಗಮಿಯಾದ್ರವೇಸ್ತಮಿಸ್ರಾ
     ವರದಾದ್ಯ ತ್ವಯಿ ತನ್ನಿಶಾಮಯಾಮಃ ।
ಗಮಿತಾ ತವ ವಕ್ತ್ರಚಿತ್ರಭಾನೋಃ
     ಪರಭಾಗಂ ನನು ಕೌನ್ತಲೀ ತಮಿಸ್ರಾ ॥ 31॥

ಉಭಯೋರಪಿ ಪಕ್ಷಯೋಸ್ತಿಥಿರ್ಯಾ
     ವಿಷಮೀಭಾವನಿರಾಸದಾಽಷ್ಟಮೀತಿ ।
ಉಪಮಾನಜಸಮ್ಪದೇ ಹಿ ಸೇನ್ದೋಃ
     ವರದಾಭೂದ್ಭವತೋ ಲಲಾಟಲಕ್ಷ್ಮ್ಯಾ ॥ 32॥

ಅಲಕಾಲಿಚಿಕೀರ್ಷಯಾ ಕಿಲಾತ್ತಾ
     ಸುಪರೀಚಿಕ್ಷಿಷಯಾ ಲಲಾಟಪಟ್ಟೇ ।
ಸುಮಷೀ ನಿಕಷೀಕೃತಾ ಭ್ರುವೌ ತೇ
     ವರದ ! ಸ್ಯಾದಕೃತತ್ವತಸ್ತು ನೈವಮ್ ॥ 33॥

ಶ್ರವಸಶ್ಚ ದೃಶಶ್ಚ ಶಬ್ದರೂಪಗ್ರಹಣೇ ತೇ ನ ಹಿ ಜೀವವದ್ವ್ಯವಸ್ಥಾ ।
ಉಭಯೋರಖಿಲೇಕ್ಷಣಕ್ಷಮತ್ವಾದ್ವರದಾತಃ ! ಶ್ರವಣಾಶ್ರಯೇ ದೃಶೌ ತೇ ॥ 34॥

ಕರುಣಾರಸವಾಹಿವೀಕ್ಷಣೋರ್ಮೇರ್ವರದ ! ಪ್ರೇಮಮಯಪ್ರವಾಹಭಾಜಃ ।
ತತತೀರವನಾವಲೀ ಭ್ರುವೌ ದೃಕ್ಚಲಸಿನ್ಧೋಸ್ತವ ನಾಸಿಕೇವ ಸೇತುಃ ॥ 35॥

ವಿಭವಂ ವಿವೃಣೋತಿ ವಿಸ್ತೃಣೀತೇ
     ರುಚಮಾವಿಷ್ಕುರುತೇ ಕೃಪಾಮಪಾರಾಮ್ ।
ಅಭಿವರ್ಷತಿ ಹರ್ಷಮಾರ್ದ್ರಭಾವಂ
     ತನುತೇ ತೇ ವರದೈಷ ದೃಷ್ಟಿಪಾತಃ ॥ 36॥

ಅರುಣಾಧರಪಲ್ಲವೇ ಲಸನ್ತೀ
     ವರದಾಸೌ ದ್ವಿಜಚನ್ದ್ರಚನ್ದ್ರಿಕಾ ತೇ ।
ಅಧಿವಿದ್ರುಮಮಸ್ತನಿಸ್ತಲಾಲೀ
     ರುಚಮಾವಿಷ್ಕುರುತೇ ಹಿ ಪುಷ್ಕರಾಕ್ಷ ! ॥ 37॥

ಸ್ಮಿತನಿರ್ಝರಿಕಾ ವಿನಿಷ್ಪತನ್ತೀ
     ತವ ವಕ್ಷಃಸ್ಥಲಭೂತಲೇ ವಿಕೀರ್ಣಾ ।
ವರದ ! ಪ್ರಬಿಭರ್ತಿ ಹಾರಲಕ್ಷ್ಮೀಂ
          ಅಪಿ ಮುಕ್ತಾವಲಿಕಾ ನದೀವ ತಜ್ಜಾ ॥ 38॥

ಪರಿಮಂಡಿತರಾಸಮಂಡಲಾಭಿರ್ವರದಾಘ್ರಾತಂ ಅಭೀಷ್ಟಗೋಪಿಕಾಭಿಃ ।
ಅನುವರ್ತಿತದಾತನಪ್ರಹರ್ಷಾದಿವ ಫುಲ್ಲಂ ಹಿ ಕಪೋಲಯೋರ್ಯುಗಂ ತೇ ॥ 39॥

ಮುಖಮುನ್ನಸಮಾಯತಾಕ್ಷಮುದ್ಯತ್ಸ್ಮಿತದನ್ತಂ ರುಚಿರಾಧರಂ ನತಭ್ರು ।
ಲಸದಂಸವಿಲಮ್ಬಿಕರ್ಣಪಾಶಂ ಮಯಿ ತೇ ನಿಶ್ಚಲಮಸ್ತು ಹಸ್ತಿನಾಥ ! ॥ 40॥

ಪದ್ಮಾಯಾಃ ಪ್ರಣಯರಸಾತ್ಸಮಾಸಜನ್ತ್ಯಾಃ
     ಸ್ವಂ ಬಾಹುಂ ಸುಬಹುಮತೋ ಭುಜೇನ ತೇನ ।
ಕಾಂ ನಾಮಾನ್ವಭವದಹೋ ! ದಶಾಂ ತದಾತ್ವೇ
     ಕಂಠಸ್ತೇ ಕರಿಗಿರಿನಾಥ ! ಕಮ್ಬುಕಾನ್ತಃ ॥ 41॥

ಸಾಯಾಮಾ ಧೃತಪರಿಣದ್ಧಯೋಽಬ್ಧಯೋ ವಾ
     ತಾದೃಶ್ಯಃ ಸ್ಫುಟಮಥವಾ ದಿಶಶ್ಚತಸ್ರಃ ।
ಚತ್ವಾರೋ ವರದ ! ವರಪ್ರದಾಸ್ತ್ವದೀಯಾಃ
     ಭಾಸನ್ತೇ ಭುಜಪರಿಘಾಸ್ತಮಾಲನೀಲಾಃ ॥ 42॥

ಆಶ್ಲೇಷೇ ವರದ ! ಭುಜಾಸ್ತವೇನ್ದಿರಾಯಾಃ
     ಗೋಪೀನಾಮಭಿಮತರಾಸಬನ್ಧನೇ ವಾ ।
ಬನ್ಧೇ ವಾ ಮುದಮಧಿಕಾಂ ಯಶೋದಯಾಽಹೋ !
     ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಸ್ತವ ನವನೀತಮೋಷದೋಷಾತ್ ॥ 43॥

ಸಾಲೀಯಾ ಇವ ವಿಟಪಾಸ್ಸಪಲ್ಲವಾಗ್ರಾಃ
     ಕಲ್ಲೋಲಾ ಇವ ಜಲಧೇಸ್ಸವಿದ್ರುಮಾಗ್ರಾಃ ।
ಭೋಗೀದ್ರಾ ಇವ ಚ ಫಣಾಮಣೀದ್ಧವಕ್ತ್ರಾಃ
     ಭಾಸನ್ತೇ ವರದ ! ಭುಜಾಸ್ತವಾರುಣಾಗ್ರಾಃ ॥ 44॥

ಅಮ್ಭೋಧೇಸ್ಸ್ವಯಮಭಿಮನ್ಥನಂ ಚಕರ್ಥ
     ಕ್ಷೋಣೀಧ್ರಂ ಪುನರಬಿಭಶ್ಚ ಸಪ್ತರಾತ್ರಮ್ ।
ಸಪ್ತಾನಾಂ ವಿವಲಯಸಿ ಸ್ಮ ಕಂಠಮುಕ್ಷ್ಣಾಮಮ್ಲಾನಾ
     ವರದ ! ತಥಾಽಪಿ ಪಾಣಯಸ್ತೇ ॥ 45॥

ರಿಂಖಾತೋ ವ್ರಜಸದನಾಂಗಣೇಷು ಕಿಂ ತೇ
     ಗೋಯಷ್ಟಿಗ್ರಹಣವಶಾನ್ನು ಗೋಪಗೋಷ್ಠ್ಯಾಮ್ ।
ಆಲಮ್ಬಾದ್ಧಯನಯಸೂತ್ರತೋತ್ತ್ರಯೋರ್ವಾ
     ಪಾಣೀನಾಂ ವರದ ! ತವಾರುಣತ್ವಮಾಸೀತ್ ॥ 46॥

ಸರ್ವಜ್ಞಾಸ್ಸಮುಚಿತಶಕ್ತಯಸ್ಸದೈವ
     ತ್ವತ್ಸೇವಾನಿಯಮಜುಷಸ್ತ್ವದೇಕಭೋಗಾಃ ।
ಹೇತೀನಾಮಧಿಪತಯಸ್ಸದಾ ಕಿಮೇತಾನ್
     ಶೋಭಾರ್ಥಂ ವರದ ! ಬಿಭರ್ಷಿ ಹರ್ಷತೋ ವಾ ॥ 47॥

ಕಿಂ ಧಾತುರ್ಗಗನವಿಧಾನಮಾತೃಕಾಽಭೂತ್
     ವಕ್ಷಸ್ತೇ ವರದ ! ವರೇಣ್ಯ ! ಯತ್ರ ನಾಮ ।
ಪದ್ಮಾಯಾ ಮುಖಮಥ ಕೌಸ್ತುಭಶ್ಚ ಜಾತೌ
     ಚನ್ದ್ರಾರ್ಕಾವುಡುನಿಕರಾಯತೇ ತು ಹಾರಃ ॥ 48॥

ಅಂಡಾನಾಂ ತ್ವದುದರಮಾಮನನ್ತಿ ಸನ್ತಃ
     ಸ್ಥಾನಂ ತದ್ವರದ ! ಕಥಂ ನು ಕಾರ್ಶ್ಯಮಸ್ಯ ।
ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ಸ್ವಸ ಇಹ ಯೇಷು ನೂನಮೇಷಾಂ
     ಋದ್ಧಿಸ್ಸ್ಯಾನ್ಮಹಿಮಕರೀ ನ ಹೀತರೇಷಾಮ್ ॥ 49॥

ಸೌನ್ದರ್ಯಾಮೃತರಸವಾಹವೇಗಜಸ್ಸ್ಯಾತ್
     ಆವರ್ತಸ್ತವ ಕಿಲ ಪದ್ಮನಾಭ ! ನಾಭಿಃ ।
ತತ್ಪದ್ಮಂ ವರದ ! ವಿಭಾತಿ ಕಾನ್ತಿಮಯ್ಯಾಃ
     ಲಕ್ಷ್ಮ್ಯಾಸ್ತೇ ಸಕಲವಪುರ್ಜುಷೋ ನು ಸದ್ಮ ॥ 50॥

ಯಾ ದಾಮೋದರ ಇತಿ ನಾಮದಾ ತವಾಸೀತ್
     ಸಾ ದಾಮಾ ಕಿಲ ಕಿಣಕಾರಿಣೀ ಬಭೂವ ।
ತನ್ನೂನಂ ವರದ ! ವಲಿತ್ರಯಚ್ಛಲೇನ
     ತ್ವನ್ಮಧ್ಯಪ್ರಥಮವಿಭೂಷಣೀ ಬಭೂವ ॥ 51॥

ಯಾದೃಗ್ಬೀಜಾಧ್ಯುಷಿತಭುವಿ ಯದ್ವಸ್ತು ಹಸ್ತೀಶ ! ಜಾತಂ
     ತತ್ತಾದೃಕ್ಷಂ ಫಲತಿ ಹಿ ಫಲಂ ತ್ವಯ್ಯಪೀಕ್ಷಾಮಹೇ ತತ್ ।
ಯಸ್ಮಾದಂಡಾಧ್ಯುಷಿತ ಉದರೇ ತಾವಕೇ ಜಾಯಮಾನಂ
     ಪದ್ಮಂ ಪದ್ಮಾನನ ! ಕಿಲ ಫಲತ್ಯಂಡಷಂಡಾನಖಂಡಾನ್ ॥ 52॥

ಅಜ್ಞೇ ಯಜ್ಞೇಶ್ವರ ! ಕಿಲ ಜನೇ ಕ್ವಾಪ್ಯದರ್ಶಂ ವಿಮರ್ಶಂ
     ವಿಶ್ವಾಧೀಶಃ ಕತಮ ಇತಿ ತನ್ನಿರ್ಣಯಂ ವರ್ಣಯಾಮಃ ।
ವ್ಯಾವಕ್ರೋಶೀ ನೃಷು ಸಮುದಿತಾ ಯಾನುಪಾಶ್ರಿತ್ಯ ತೇಽಪಿ
     ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾಸ್ತೇ ವರದ ! ಜನಿತಾಸ್ತುನ್ದಕನ್ದಾರವಿನ್ದೇ ॥ 53॥

ಮುಷ್ಣನ್ ಕೃಷ್ಣಃ ಪ್ರಿಯನಿಜಜನೈರ್ಜಯ್ಯಹೈಯಂಗವೀನಂ
     ದಾಮ್ನಾ ಭೂಮ್ನಾ ವರದ ! ಹಿ ಯಯಾ ತ್ವಂ ಯಶೋದಾಕರಾಭ್ಯಾಮ್ ।
ಬದ್ಧೋ ಬನ್ಧಕ್ಷಪಣಕರಣೀಂ ತಾಂ ಕಿಲಾದ್ಯಾಪಿ ಮಾತುಃ
     ಪ್ರೇಮ್ಣಾ ಗಾತ್ರಾಭರಣಮುದರಾಬನ್ಧನಾಖ್ಯಂ ಬಿಭರ್ಷಿ ॥ 54॥

ಸೌನ್ದರ್ಯಾಖ್ಯಾ ಸರಿದುರಸಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಯ ಮಧ್ಯಾವರುದ್ಧಾ
     ಸ್ಥಾನಾಲ್ಪತ್ವಾದ್ವಿಷಮಗತಿಜಾವರ್ತಗರ್ತಾಭನಾಭಿಃ ।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಪ್ರಥಿಮ ಜಘನಂ ವಿಸ್ತೃತಾ ಹಸ್ತಿನಾಥ !
     ಸ್ರೋತೋಭೇದಂ ಭಜತಿ ಭವತಃ ಪಾದದೇಶಾಪದೇಶಾತ್ ॥ 55॥

ರಮ್ಭಾಸ್ತಮ್ಭಾಃ ಕರಿವರಕರಾಃ ಕಾರಭಾಸ್ಸಾರಭಾಜೋ
     ವೇಷಾಶ್ಲೇಷಾ ಅಪಿ ಮರತಕಸ್ತಮ್ಭಮುಖ್ಯಾಸ್ತುಲಾಖ್ಯಾಃ ।
ಸಾಮ್ಯಂ ಸಮ್ಯಗ್ವರದ ! ನ ದಧುಸ್ಸರ್ವಮುರ್ವೋಸ್ತ್ವದೂರ್ವೋಃ
     ನ ಹ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಂ ದಧತಿ ನ ತಥಾ ಯೌವನಾರಮ್ಭಜೃಮ್ಭಾಃ ॥ 56॥

ಯಾ ತೇ ಗಾತ್ರೇ ವರದ ! ಜನಿತಾ ಕಾನ್ತಿಮಯ್ಯಾಪಗಾಽಭೂತ್
     ತಸ್ಯಾಸ್ಸ್ರೋತೋಯುಗಲಮಿಹ ಯದ್ಯಾತಿ ಪಾದಪ್ರವಾದಮ್ ।
ತಜ್ಜಾತೋರ್ಧ್ವಭ್ರಮಿಯುಗಮಿವೋದ್ಭಾನುನೀ ಜಾನುನೀ ತೇ
     ಸ್ಯಾದುಕ್ಷ್ಣೋರ್ವಾ ಕಕುದಯುಗಲಂ ಯೌವನೈಶ್ವರ್ಯನಾಮ್ನೋಃ ॥ 57॥

ಪ್ರೇಮ್ಣಾಽಽಘ್ರಾತುಂ ಕರಿಗಿರಿಶಿರೋಽಧೋಮುಖೀಭಾವಭಾಜೋಃ
     ಅಂಘ್ರಿದ್ವನ್ದ್ವಾಹ್ವಯಕಮಲಯೋರ್ದಂಡಕಾಂಡಾಯಮಾನೇ ।
ಅದ್ರಿಸ್ಪರ್ಶೋದ್ಭವಸುಖತ ಉತ್ಕಂಟಕೇ ರೋಮಹರ್ಷಾತ್
     ದ್ರಷ್ಟುರ್ದೃಷ್ಟಿರ್ವರದ ! ಕಿಮಲಂ ಲಂಘಿತುಂ ಜಂಘಿಕೇ ತೇ ॥ 58॥

ಭಕ್ತಾನಾಂ ಯದ್ವಪುಷಿ ದಹರಂ ಪಂಡಿತಂ ಪುಂಡರೀಕಂ
     ಯಚ್ಚಾಮ್ಲಾನಂ ವರದ ! ಸತತಾಧ್ಯಾಸನಾದಾಸನಾಬ್ಜಮ್ ।
ಆಮ್ನಾಯಾನಾಂ ಯದಪಿ ಚ ಶಿರೋ ಯಶ್ಚ ಮೂರ್ಧಾ ಶಠಾರೇಃ
     ಹಸ್ತ್ಯದ್ರೇರ್ವಾ ಕಿಮತಿಸುಖದಂ ತೇಷು ಪಾದಾಬ್ಜಯೋಸ್ತೇ ॥ 59॥

ಪದ್ಯಾಸ್ವದ್ಯಾಂಗುಲಿಷು ವರದ ! ಪ್ರಾನ್ತತಃ ಕಾನ್ತಿಸಿನ್ಧೋಃ
     ವೀಚೀವೀಥೀವಿಭವಮುಭಯೀಷ್ವಮ್ಭಸೋ ಲಮ್ಭಿತಾಸು ।
ವಿನ್ದನ್ನಿನ್ದುಃ ಪ್ರತಿಫಲನಜಾಂ ಸಮ್ಪದಂ ಕಿಂ ಪದಂ ತೇ
     ಛಾಯಾಚ್ಛದ್ಮಾ ನಖವಿತತಿತಾಂ ಲಮ್ಭಿತಶ್ಶುಮ್ಭಿತಸ್ಸನ್ ॥ 60॥

ಶಮ್ಭೋರಮ್ಭೋರುಹಮುಖ ! ಸಖಾ ಸನ್ ಸಹಾಂಕಶ್ಶಶಾಂಕಃ
     ಕುರ್ವನ್ ಸೇವಾಂ ವರದ ! ವಿಕಲೋ ವೃತ್ತಹೀನಸ್ಸುವಕ್ರಃ ।
ತ್ವತ್ಪಾದಾಬ್ಜೇ ಪ್ರಿಯಮಖ ! ನಖಚ್ಛದ್ಮನಾಽಽಶ್ರಿತ್ಯ ನಿತ್ಯಂ
     ಸದ್ವೃತ್ತೋಽಭೂತ್ಸ ಚ ದಶಗುಣಃ ಪುಷ್ಕಲೋ ನಿಷ್ಕಲಂಕಃ ॥ 61॥

ತ್ವತ್ಪಾದಾಬ್ಜೇ ಪ್ರಜಾತಾ ಸುರಸರಿದಭವತ್ಪ್ರಾಕ್ ಚತುರ್ಧಾ ತತಸ್ತಾಸು
     ಏಕಾಂ ಧತ್ತೇ ಧ್ರುವಸ್ಸಾ ತ್ರಿಭುವನಮಪುನಾತ್ತ್ರೀನ್ಪಥೋ ಭಾವಯನ್ತೀ ।
ತತ್ರೈಕಾ ಖಂ ವ್ರಜನ್ತೀ ಶಿವಯತಿ ತು ಶಿವಂ ಸಾ ಪುನಸ್ಸಪ್ತಧಾಽಭೂತ್
     ತಾಸ್ವೇಕಾ ಗಾಂ ಪುನಾನಾ ವರದ ! ಸಗರಜಸ್ವರ್ಗಸರ್ಗಂ ಚಕಾರ ॥ 62॥

ಪರಿಜನಪರಿಬರ್ಹಾ ಭೂಷಣಾನ್ಯಾಯುಧಾನಿ
     ಪ್ರವರಗುಣಗಣಾಶ್ಚ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತ್ಯಾದಯಸ್ತೇ ।
ಪರಮಪದಮಥಾಂಡಾನ್ಯಾತ್ಮದೇಹಸ್ತಥಾಽಽತ್ಮಾ
     ವರದ ! ಸಕಲಮೇತತ್ ಸಂಶ್ರಿತಾರ್ಥ ಚಕರ್ಥ ॥ 63॥

ಅನಾಪ್ತಂ ಹ್ಯಾಪ್ತವ್ಯಂ ನ ತವ ಕಿಲ ಕಿಂಚಿದ್ವರದ ! ತೇ
     ಜಗಜ್ಜನ್ಮಸ್ಥೇಮಪ್ರಲಯವಿಧಯೋ ಧೀವಿಲಸಿತಮ್ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕ್ಷೋದೀಯಸ್ಸುರನರಕುಲೇಷ್ವಾಶ್ರಿತಜನಾನ್
     ಸಮಾಶ್ಲೇಷ್ಟುಂ ಪೇಷ್ಟುಂ ತದಸುಖಕೃತಾಂ ಚಾವತರಸಿ ॥ 64॥

ವಿವೇಕಧಿಯಮೇಕತೋ ಹ್ಯಭಿನಿವೇಶಲೇಶೋ ಹರೇತ್
     ಮಹತ್ತ್ವಭಿನಿವೇಶನಂ ಕಿಮುತ ತನ್ಮಹಿಮ್ನಸ್ತವ ।
ಅಹೋ ! ವಿಸದೃಶೇ ಜಗತ್ಯವತತರ್ಥ ಪಾರ್ಥಾದಿಕಂ
     ನಿಜಂ ಜನಮುದಂಚಯನ್ ವರದ ! ತಂ ಸಮಾಶ್ಲೇಷಕಃ ॥ 65॥

ಸಂಶ್ಲೇಷೇ ಭಜತಾಂ ತ್ವರಾಪರವಶಃ ಕಾಲೇನ ಸಂಶೋಧ್ಯ ತಾನ್
     ಆನೀಯ ಸ್ವಪದೇ ಸ್ವಸಂಗಮಕೃತಂ ಸೋಢುಂ ವಿಲಮ್ಬಂ ಬತ ! ।
ಅಕ್ಷಾಮ್ಯನ್ ಕ್ಷಮಿಣಾಂ ವರೋ ವರದ ! ಸನ್ನತ್ರಾವತೀರ್ಣೋ ಭವೇಃ
     ಕಿಂ ನಾಮ ತ್ವಮಸಂಶ್ರಿತೇಷು ವಿತರನ್ ವೇಷಂ ವೃಣೀಷೇ ತು ತಾನ್ ॥ 66॥

ವರದ ! ಯದಿ ನ ಭುವ್ಯವಾತರಿಷ್ಯಃ
     ಶ್ರುತಿವಿಹಿತಾಸ್ತ್ವದುಪಾಸನಾರ್ಚನಾದ್ಯಾಃ ।
ಕರಣಪಥವಿದೂರಗೇ ಸತಿ ತ್ವಯಿ
     ಅವಿಷಯತಾನಿಕೃತಾಃ ಕಿಲಾಭವಿಷ್ಯನ್ ॥ 67॥

ಯದಪರಾಧಸಹಸ್ರಮಜಸ್ರಜಂ
     ತ್ವಯಿ ಶರಣ್ಯ ! ಹಿರಣ್ಯ ಉಪಾವಹತ್ ।
ವರದ !  ತೇನ ಚಿರಂ ತ್ವಮವಿಕ್ರಿಯೋ
     ವಿಕೃತಿಮರ್ಭಕನಿರ್ಭಜನಾದಗಾಃ ॥ 68॥

ತ್ವಾಮಾಮನನ್ತಿ ಕವಯಃ ಕರುಣಾಮೃತಾಬ್ಧೇ !
     ಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾಭಜನಲಭ್ಯಮಲಭ್ಯಮನ್ಯೈಃ ।
ಏತೇಷು ಕೇನ ವರದೋತ್ತರಕೋಸಲಸ್ಥಾಃ
     ಪೂರ್ವಂ ಸದೂರ್ವಮಭಜನ್ತ ಹಿ ಜನ್ತವಸ್ತ್ವಾಮ್ ॥ 69॥

ಭಜತ್ಸು ವಾತ್ಸಲ್ಯವಶಾತ್ ಸಮುತ್ಸುಕಃ
     ಪ್ರಕಾಮಮತ್ರಾವತರೇರ್ವರಪ್ರದ ! ।
ಭವೇಶ್ಚ ತೇಷಾಂ ಸುಲಭೋಽಥ ಕಿನ್ನ್ವಿದಂ
          ಯದಂಗ ದಾಮ್ನಾ ನಿಯತಃ ಪುರಾಽರುದಃ ॥ 70॥

ನರಸಿಂಹತನುರಗೌಣೀ ಸಮಸಮಯಸಮುದ್ಭವಶ್ಚ ಭಕ್ತಗಿರಃ ।
ಸ್ತಮ್ಮೇ ಚ ಸಮ್ಭವಸ್ತೇ ಪಿಶುನಯತಿ ಪರೇಶತಾಂ ವರದ ! ॥ 71॥

ತಾಪತ್ರಯೀಮಯದವಾನಲದಹ್ಯಮಾನಂ
     ಮುಹ್ಯನ್ತಮನ್ತಮವಯನ್ತಮನನ್ತ ! ನೈವ ।
ಸ್ಥಾತುಂ ಪ್ರಯಾತುಮುಪಯಾತುಮನೀಶಮೀಶ !
     ಹಸ್ತೀಶ ! ದೃಷ್ಟ್ಯಮೃತವೃಷ್ಟಿಭಿರಾಭಜೇಥಾಃ ॥ 72॥

ನಾನಾವಿರುದ್ಧವಿದಿಶಾಸು ದಿಶಾಸು ಚಾಹೋ
     ವನ್ಧ್ಯೈರ್ಮನೋರಥಶತೈರ್ಯುಗಪದ್ವಿಕೃಷ್ಟಃ ।
ತ್ವತ್ಪಾದಯೋರನುದಿತಸ್ಪೃಹ ಏಷ ಸೋಽಹಂ
     ನ ಸ್ವಸ್ತಿ ಹಸ್ತಿಗಿರಿನಾಥ ! ನಿಶಾಮಯಾಮಿ ॥ 73॥

ಹೈ ! ನಿರ್ಭಯೋಽಸ್ಮ್ಯವಿನಯೋಽಸ್ಮಿ ಯತಸ್ತ್ವದಂಘ್ರೌ
     ಲಿಪ್ಸಾಮಲಬ್ಧವತಿ ಚೇತಸಿ ದುರ್ವಿನೀತೇ ।
ದುಷ್ಕರ್ಮವರ್ಮಪರಿಕರ್ಮಿತ ಏಷ ಸೋಽಹಂ
     ಅಗ್ರೇ ವರಪ್ರದ ! ತವ ಪ್ರಲಪಾಮಿ ಕಿಂಚಿತ್ ॥ 74॥

ಸವ್ಯಾಧಿರಾಧಿರವಿತುಷ್ಟಿರನಿಷ್ಟಯೋಗಃ
     ಸ್ವಾಭೀಷ್ಟಭಂಜನಮಮರ್ಷಕರೋ ನಿಕರ್ಷಃ ।
ಕೃನ್ತನ್ತಿ ಸನ್ತತಮಿಮಾನಿ ಮನೋ ಮದೀಯಂ
     ಹಸ್ತೀಶ ! ನ ತ್ವದಭಿಲಾಷನಿಧಿಪ್ರಹಾಣಿಃ ॥ 75॥

ವಿದ್ವೇಷಮಾನಮದರಾಗವಿಲೋಭಮೋಹಾದಿ
     ಆಜಾನಭೂಮಿರಹಮತ್ರ ಭವೇ ನಿಮಜ್ಜನ್ ।
ನಿರ್ದ್ವನ್ದ್ವ ! ನಿತ್ಯನಿರವದ್ಯಮಹಾಗುಣಂ ತ್ವಾಂ
     ಹಸ್ತೀಶ ! ಕಶ್ಶ್ರಯಿತುಮೀಕ್ಷಿತುಮೀಪ್ಸಿತುಂ ವಾ ॥ 76॥

ಪುತ್ರಾದಯಃ ಕಥಮಮೀ ಮಯಿ ಸಂಸ್ಥಿತೇ ಸ್ಯುಃ
     ಇತ್ಯಪ್ರತಿಕ್ರಿಯನಿರರ್ಥಕಚಿನ್ತನೇನ ।
ದೂಯೇ ನ ತು ಸ್ವಯಮಹಂ ಭವಿತಾಽಸ್ಮಿ ಕೀದೃಕ್
     ಇತ್ಯಸ್ತಿ ಹಸ್ತಿಗಿರಿನಾಥ ! ವಿಮರ್ಶಲೇಶಃ ॥ 77॥

ಶಮ್ಪಾಚಲಂ ಬಹುಲದುಃಖಮನರ್ಥಹೇತುಃ
     ಅಲ್ಪೀಯ ಇತ್ಯಪಿ ವಿಮೃಷ್ಟಿಷು ದೃಷ್ಟದೋಷಮ್ ।
ದುರ್ವಾಸನಾದ್ರಢಿಮತಸ್ಸುಖಮಿನ್ದ್ರಿಯೋತ್ಥಂ
     ಹಾತುಂ ನ ಮೇ ಮತಿರಲಂ ವರದಾಧಿರಾಜ ! ॥ 78॥

ಬುದ್ಧ್ವಾ ಚ ನೋ ಚ ವಿಹಿತಾಕರಣೈರ್ನಿಷಿದ್ಧ-
     ಸಂಸೇವನೈಸ್ತ್ವದಪಚಾರಶತೈರಸಹ್ಯೈಃ ।
ಭಕ್ತಾಗಸಾಮಪಿ ಶತೈರ್ಭವತಾಽಪ್ಯಗಣ್ಯೈಃ
     ಹಸ್ತೀಶ ! ವಾಕ್ತನುಮನೋಜನಿತೈರ್ಹತೋಽಸ್ಮಿ ॥ 79॥

ತ್ವದ್ದಾಸ್ಯಮಸ್ಯ ಹಿ ಮಮ ಸ್ವರಸಪ್ರಸಕ್ತಂ
     ತಚ್ಚೋರಯನ್ನಯಮಹಂ ಕಿಲ ಚಸ್ಖಲ ಪ್ರಾಕ್ ।
ತ್ವಂ ಮಾಮಕೀನ ಇತಿ ಮಾಮಭಿಮನ್ಯಸೇ ಸ್ಮ
     ಹಸ್ತೀಶ ! ಸಂಶಯಥ ನಸ್ತಮಿಮಂ ವಿವಾದಮ್ ॥ 80॥

ಭೋಗಾ ಇಮೇ ವಿಧಿಶಿವಾದಿಪದಂ ಚ ಕಿಂಚ
     ಸ್ವಾತ್ಮಾನುಭೂತಿರಿತಿ ಯಾ ಕಿಲ ಮುಕ್ತಿರುಕ್ತಾ ।
ಸರ್ವಂ ತದೂಷಜಲಜೋಷಮಹಂ ಜುಷೇಯ
     ಹಸ್ತ್ಯದ್ರಿನಾಥ !  ತವ ದಾಸ್ಯಮಹಾರಸಜ್ಞಃ ॥ 81॥

ವಿಷಯವಿಷಧರವ್ರಜವ್ಯಾಕುಲೇ
     ಜನನಮರಣನಕ್ರಚಕ್ರಾಸ್ಪದೇ ।
ಅಗತಿರಶರಣೋ ಭವಾಬ್ಧೌ ಲುಠನ್
     ವರದ ! ಶರಣಮಿತ್ಯಹಂ ತ್ವಾಂ ವೃಣೇ ॥ 82॥

ಅಕೃತಸುಕೃತಕಸ್ಸುದುಷ್ಕೃತ್ತರಃ
     ಶುಭಗುಣಲವಲೇಶದೇಶಾತಿಗಃ ।
ಅಶುಭಗುಣಪರಸ್ಸಹಸ್ರಾವೃತೋ
     ವರದಮುರುದಯಂ ಗತಿಂ ತ್ವಾಂ ವೃಣೇ ॥ 83॥

ಶರಣವರಣವಾಗಿಯಂ ಯೋದಿತಾ
     ನ ಭವತಿ ಬತ ! ಸಾಽಪಿ ಧೀಪೂರ್ವಿಕಾ ।
ಇತಿ ಯದಿ ದಯನೀಯತಾ ಮಯ್ಯಹೋ !
     ವರದ ! ತವ ಭವೇತ್ತತಃ ಪ್ರಾಣಿಮಿ ॥ 84॥

ನಿರವಧಿಷು ಕೃತೇಷು ಚಾಗಸ್ಸ್ವಹೋ !
     ಮತಿರನುಶಯಿನೀ ಯದಿ ಸ್ಯಾತ್ತತಃ ।
ವರದ ! ಹಿ ದಯಸೇ ನ ಸಂಶೇಮಹೇ
     ನಿರನುಶಯಧಿಯೋ ಹತಾ ಹೈ ! ವಯಮ್ ॥ 85॥

ಶರಣವರಣವಾಗಿಯಂ ಯಾಽದ್ಯ ಮೇ
     ವರದ ! ತದಧಿಕಂ ನ ಕಿಂಚಿನ್ಮಮ ।
ಸುಲಭಮಭಿಮತಾರ್ಥದಂ ಸಾಧನಂ
     ತದಯಮವಸರೋ ದಯಾಯಾಸ್ತವ ॥ 86॥

ವಿಷಯವಿಷಯಯಿಣೀ ಸ್ಪೃಹಾ ಭೂಯಸೀ
     ತವ ತು ಚರಣಯೋರ್ನ ಸಾಽಲ್ಪಾಪಿ ಮೇ ।
ವರದ ! ನನು ಭರಸ್ತವೈವ ತ್ವಯಂ
     ಯದುತ ತವ ಪದಸ್ಪೃಹಾಜನ್ಮ ಮೇ ॥ 87॥

ಇಯಮಿಹ ಮತಿರಸ್ಮದುಜ್ಜೀವನೀ
     ವರದ ! ತವ ಖಲು ಪ್ರಸಾದಾದೃತೇ ।
ಶರಣಮಿತಿ ವಚೋಽಪಿ ಮೇ ನೋದಿಯಾತ್
     ತ್ವಮಸಿ ಮಯಿ ತತಃ ಪ್ರಸಾದೋನ್ಮುಖಃ ॥ 88॥

ವರದ ! ಯದಿಹ ವಸ್ತು ವಾಂಛಾಮ್ಯಹಂ
     ತವ ಚರಣಲಭಾವಿರೋಧಸ್ತತಃ ।
ಯದಿ ನ ಭವತಿ ತಶ್ಚ ದೇಹಿ ಪ್ರಭೋ !
     ಝಟಿತಿ ವಿತರ ಪಾದಮೇವಾನ್ಯಥಾ ॥ 89॥

ತದಪಿ ಕಿಮಪಿ ಹನ್ತ ! ದುರ್ವಾಸನಾ-
     ಶತವಿವಶತಯಾ ಯದಭ್ಯರ್ಥಯೇ ।
ತದತುಲದಯ ! ಸಾರ್ವ ! ಸರ್ವಪ್ರದ !
     ಪ್ರವಿತರ ವರದ ! ಕ್ಷಮಾಮ್ಭೋನಿಧೇ ॥ 90॥

ಪ್ರಿಯಮಿತರದಥಾಪಿ ವಾ ಯದ್ಯಥಾ
     ವಿತರಸಿ ವರದ ! ಪ್ರಭೋ ! ತ್ವಂ ಹಿ ಮೇ ।
ತದನುಭವನಮೇವ ಯುಕ್ತಂ ತು ಮೇ
     ತ್ವಯಿ ನಿಹಿತಭರೋಽಸ್ಮಿ ಸೋಽಹಂ ಯತಃ ॥ 91॥

ಯಥಾಽಸಿ ಯಾವಾನಸಿ ಯೋಽಸಿ ಯದ್ಗುಣಃ
     ಕರೀಶ ! ಯಾದೃಗ್ವಿಭವೋ ಯದಿಂಗಿತಃ ।
ತಥಾವಿಧಂ ತ್ವಾಽಹಮಭಕ್ತದುರ್ಗ್ರಹಂ
     ಪ್ರಪತ್ತಿವಾಚೈವ ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ವೃಣೇ ॥ 92॥

ಅಯೇ ! ದಯಾಲೋ ! ವರದ ! ಕ್ಷಮಾನಿಧೇ !
     ವಿಶೇಷತೋ ವಿಶ್ವಜನೀನ ! ವಿಶ್ವದ ! ।
ಹಿತಜ್ಞ ! ಸರ್ವಜ್ಞ ! ಸಮಗ್ರಶಕ್ತಿಕ !
     ಪ್ರಸಹ್ಯ ಮಾಂ ಪ್ರಾಪಯ ದಾಸ್ಯಮೇವ ತೇ ॥ 93॥

ಸ್ವಕೈರ್ಗುಣೈಃ ಸ್ವೈಶ್ಚರಿತೈಃ ಸ್ವವೇದನಾತ್
     ಭಜನ್ತಿ ಯೇ ತ್ವಾಂ ತ್ವಯಿ ಭಕ್ತಿತೋಽಥವಾ ।
ಕರೀಶ ! ತೇಷಾಮಪಿ ತಾವಕೀ ದಯಾ
     ತಥಾತ್ವಕೃತ್ಸೈವ ತು ಮೇ ಬಲಂ ಮತಮ್ ॥ 94॥

ಯದಿ ತ್ವಭಕ್ತೋಽಪ್ಯಗುಣೋಽಪಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೋ
     ನಿರುದ್ಯಮೋ ನಿಷ್ಕೃತದುಷ್ಕೃತೋ ನ ಚ ।
ಲಭೇಯ ಪಾದೌ ವರದ ! ಸ್ಫುಟಾಸ್ತತಃ
     ಕ್ಷಮಾದಯಾದ್ಯಾಸ್ತವ ಮಂಗಲಾ ಗುಣಾಃ ॥ 95॥

ವಿಲೋಕನೈರ್ವಿಭ್ರಮಣೈರಪಿ ಭ್ರುವೋಃ
     ಸ್ಮಿತಾಮೃತೈರಿಂಗಿತಮಂಗಲೈರಪಿ ।
ಪ್ರಚೋದಿತಸ್ತೇ ವರದ ! ಪ್ರಹೃಷ್ಟಧೀಃ
     ಕದಾ ವಿಧಾಸ್ಯೇ ವರಿವಸ್ಯನಂ ತವ ॥ 96॥

ವಿವಿಶ್ಯ ವಿಶ್ವೇನ್ದ್ರಿಯತರ್ಷಕರ್ಷಣೀಃ
     ಮನಸ್ಸ್ಥಲೇ ನಿತ್ಯನಿಖಾತನಿಶ್ಚಲಾಃ ।
ಸುಧಾಸಖೀರ್ಹಸ್ತಿಪತೇ ! ಸುಶೀತಲಾಃ
      ಗಿರಃ ಶ್ರವಸ್ಯಾಶ್ಶ‍ೃಣುಯಾಮ ತಾವಕೀಃ ॥ 97॥

ಅಶೇಷದೇಶಾಖಿಲಕಾಲಯೋಗಿನೀಷು
     ಅಹಂ ತ್ವವಸ್ಥಾಸ್ವಖಿಲಾಸ್ವನನ್ಯಧೀಃ ।
ಅಶೇಷದಾಸ್ಯೈಕರತಿಸ್ತದಾಚರನ್
     ಕರೀಶ ! ವರ್ತೇಯ ಸದಾ ತ್ವದನ್ತಿಕೇ ॥ 98॥

ಇಮಂ ಜನಂ ಹನ್ತ ! ಕದಾಽಭಿಷೇಕ್ಷ್ಯತಿ
     ತ್ವದಕ್ಷಿನದ್ಯೋರ್ವರದ ! ಶ್ರಮಾಪಹಾ ।
ಅಕೃತ್ರಿಮಪ್ರೇಮರಸಪ್ರವಾಹಜಾ
     ವಿಸೃತ್ವರೀ ವೀಕ್ಷಣವೀಚಿಸನ್ತತಿಃ ॥ 99॥

ಸದಾತನತ್ವೇಽಪಿ ತದಾತನತ್ವತ್
     ನವೀಭವತ್ಪ್ರೇಮರಸಪ್ರವಾಹಯಾ ।
ನಿಷೇವಿತಂ ತ್ವಾಂ ಸತತೋತ್ಕಯಾ ಶ್ರಿಯಾ
     ಕರೀಶ ! ಪಶ್ಯೇಮ ಪರಶ್ಶತಂ ಸಮಾಃ ॥ 100॥

ಸಮಾಹಿತೈಸ್ಸಾಧು ಸನನ್ದನಾಭಿಃ
     ಸುದುರ್ಲಭಂ ಭಕ್ತಜನೈರದುರ್ಲಭಮ್ ।
ಅಚಿನ್ತ್ಯಮತ್ಯದ್ಭುತಮಪ್ರತರ್ಕಣಂ
     ವರಪ್ರದ ತ್ವತ್ಪದಮಾಪ್ನುಯಾಂ ಕಥಮ್ ? ॥ 101॥

ರಾಮಾನುಜಾಂಘ್ರಿಶರಣೋಽಸ್ಮಿ ಕುಲಪ್ರದೀಪಃ
     ತ್ವಾಸೀತ್ಸ ಯಾಮುನಮುನೇಸ್ಸ ಚ ನಾಥವಂಶ್ಯಃ ।
ವಂಶ್ಯಃ ಪರಾಂಕುಶಮುನೇಸ್ಸ ಚ ಸೋಽಪಿ ದೇವ್ಯಾಃ
     ದಾಸಸ್ತವೇತಿ ವರದಾಸ್ಮಿ ತವೇಕ್ಷಣೀಯಃ ॥

॥ ಇತಿ ಪಂಚಸ್ತವ್ಯಾಂ ಚತುರ್ಥೋ ವರದರಾಜಸ್ತವಃ ಸಮಾಪ್ತಃ ॥
****************


वरदराजस्तवः 
पञ्चस्तव्यां ४ वरदराज स्तवः
श्रीवत्सचिह्नमिश्रेभ्यो नम उक्तिमधीमहे ।
यदुक्तयस्त्रयीकण्ठे यान्ति मङ्गल सूत्रताम् ॥

स्वस्ति हस्तिगिरिमस्तशेखरस्सन्तनोतु मयि सन्ततं हरिः ।
निस्समाभ्यधिकमभ्यधत्त यं देवमौपनिषदी सरस्वती ॥ १॥

श्रीनिधिं निधिमपारमर्थिनामर्थितार्थपरिदानदीक्षितम् ।
सर्वभूतसुहृदं दयानिधिं देवराजमधिराजमाश्रये ॥ २॥

नित्यमिन्द्रियपथातिगं महो योगिनामपि सुदूरगं धियः ।
अप्यनुश्रवशिरस्सु दुर्ग्रहं प्रादुरस्ति करिशैलमस्तके ॥ ३॥

वल्लिका श्रुतिमतमल्लिकामयी येन पल्लवितविश्वशाखया ।
स्वश्रिया करिगिरेरनुक्रियां वष्टि मृष्टवरदं तमाश्रये ॥ ४॥

यं परोक्षमुपदेशतस्त्रयी नेति नेति परपर्युदासतः ।
वक्ति यस्तमपरोक्षमीक्षयत्येष तं करिगिरिं समाश्रये ॥ ५॥

एष ईश इति निर्णयं त्रयी भागधेयरहितेषु नो दिशेत् ।
हस्तिधामनि न निर्णयेत को देवराजमयमीश्वरस्त्विति ॥ ६॥

है! कुदृष्ट्यभिनिविष्टचेतसां निर्विशेषसविशेषताश्रयम् ।
संशयं करिगिरिर्नुदत्यसौ तुङ्गमङ्गलगुणास्पदे हरौ ॥ ७॥

न्यायतर्कमुनिमुख्यभाषितैश्शोधितैस्सह कथञ्चन त्रयी ।
जोषयेद्धरिमनंहसो जनान् हस्तिधाम सकलं जनं स्वयम् ॥ ८॥

अद्भुतं महदसीमभूमकं किञ्चिदस्ति किल वस्तु निस्तुलम् ।
इत्यघोषि यदिदं तदग्रतस्तथ्यमेव करिधाम्नि दृश्यते ॥ ९॥

संवदेत किल यत्प्रमान्तैरस्तप्रमाणमिति ये हि मेनिरे ।
तन्मतेऽपि किल मानतां गता हस्तिनाऽद्य परवस्तुनि त्रयी ॥ १०॥

गुणायत्तं लोके गुणिषु हि मतं मङ्गलपदं
     विपर्यस्तं हस्तिक्षितिधरपते ! तत्त्वयि पुनः ।
गुणास्सत्यज्ञानप्रभृतय उत त्वद्गततया
     शुभीभूयं याता इति हि निरणैष्म श्रुतिवशात् ॥ ११॥

निराबाधं नित्यं निरवधि निरंहो निरुपमं
     सदा शान्तं शुद्धं प्रतिभटमवद्यस्य सततम् ।
परं ब्रह्माम्नातं श्रुतिशिरसि यत् तद्वरद ! ते
     परं रूपं साक्षात्तदिदमपदं वाङ्मनसयोः ॥ १२॥

प्रशान्तानन्तात्मानुभवजमहानन्दमहिम-
     प्रसक्तस्तैमित्यानुकृतवितरङ्गार्णवदशम् ।
परं यत्ते रूपं स्वसदृशदरिद्रं वरद ! तत्
     त्रयी पिस्प्रक्षन्ती परनिरसने श्राम्यति परम् ॥ १३॥

न वक्तुं न श्रोतुं न मनितुमथोपासिसिषितुं
     न च द्रष्टुं स्प्रष्टुं तदनु न च भोक्तुं हि सूशकम् ।
परं यद्वस्तूक्तं ननु वरद ! साक्षात्तदसि भोः !
     कथं विश्वस्मै त्वं करिगिरिपुरस्तिष्ठस इह ॥ १४॥

प्रकृष्टं विज्ञानं बलमतुलमैश्वर्यमखिलं
     विमर्यादं वीर्यं वरद ! परमा शक्तिरपि च ।
परं तेजश्चेति प्रवरगुणषट्कं प्रथमजं
     गुणानां निस्सीम्नां गणनविगुणानां प्रसवभूः ॥ १५॥

गुणैः षड्भिस्त्वेतैः प्रथमतरमूर्तिस्तव बभौ
     ततस्तिस्रस्तेषां त्रियुग ! युगलैर्हि त्रिभिरभुः ।
व्यवस्था या चैषा ननु वरद ! साऽऽविष्कृतिवशात्
     भवान् सर्वत्रैव त्वगणितमहामङ्गलगुणः ॥ १६॥

इयं वैयूही वै स्थितिरथ किलेच्छाविहृतये
     विभूतीनां मध्ये सुरनरतिरश्चामवतरन् ।
सजातीयस्तेषामिति तु विभवाख्यामपि भजन्
     करीश ! त्वं पूर्णो वरगुणगणैस्तान् स्थगयसि ॥ १७॥

परो वा व्यूहो वा विभव उत वाऽर्चावितरणो
     भवन् वाऽन्तर्यामी वरवरद ! यो यो भवसि वै ।
स स त्वं सन्नैशान् वरगुणगणान् बिभ्रदखिलान्
     भजद्भ्यो भास्येवं सततमितरेभ्यस्त्वितरथा ॥ १८॥

दयाक्षान्त्यौदार्यम्रदिमसमतासौहृदधृति
     प्रसादप्रेमाज्ञाश्रितसुलभताद्या वरगुणाः ।
तथा सौन्दर्याद्यास्तव वरदराजोत्तमगुणाः
     विसीमानोऽसङ्ख्याः प्रणतजनभोगं प्रसुवते ॥ १९॥

अनन्याधीनत्वं तव किल जगुर्वैदिकगिरः
     पराधीनं त्वां तु प्रणतपरतन्त्रं मनुमहे ।
उपालम्भोऽयं भोः ! श्रयति बत सार्वज्ञ्यमपि ते
     यतो दोषं भक्तेष्विह वरद ! नैवाकलयसि ॥ २०॥

पाणिपादवदनेक्षणशब्दैः
     अम्बुजान्यपदिशन् वरद ! त्वम् ।
बाहुभिस्त्वतिविशालतमालान्
          आञ्जनं करिगिरेरसि श‍ृङ्गम् ॥ २१॥

त्वामुदारभुजमुन्नसमायत्कर्णपाशपरिकर्मसदंसम् ।
आयताक्षमभिजातकपोलं पारणीयति वरप्रद ! दृङ्मे ॥ २२॥

नीलमेघनिभमञ्जनपुञ्जश्यामकुन्तलमनन्तशयं त्वाम् ।
अब्जपाणिपदमम्बुजनेत्रं नेत्रसात्कुरु करीश ! सदा मे ॥ २३॥

त्वक्च दृक्च निपिपासति जिह्वा
     विह्वला श्रवणवत्परवृत्तौ ।
नासिका त्वयि करीश ! तथेति
     प्राप्नुयां कथमिमां स्विदवस्थाम् ॥ २४॥

आधिराज्यमधिकं भुवनानां
     ईश ! ते पिशुनयन् किल मौलिः ।
चूलिकामणिसहस्रमरीचेः
          हस्तिभूषण ! भवत्युदयाद्रिः ॥ २५॥

उद्धरत्युपरि भक्तजनानित्यूर्ध्वताश्रयणसूचितशक्तिम् ।
ऊर्ध्वपुण्ड्रतिलकं बहुमानात् किं बिभर्षि वरद ! स्वललाटे ॥ २६॥

कर्णिका तव करीश ! किमेषा
     कर्णभूषणमुतांसविभूषा ।
अंसलम्ब्यलकभूषणमाहो !
     मानसस्य मम वा परिकर्म ॥ २७॥

पारिजातविटपानभितो या
     पुष्पसम्पदुदियात् करिनाथ ।
तां विडम्बयति तावकबाहुषु
     आतता तु कटकाङ्गदलक्ष्मीः ॥ २८॥

मथ्यमानचलफेनिलसिन्धु
     प्रोत्थितिक्षणदशां गमितौ ते ।
वक्षसि स्फुरितमौक्तिकहारे
     कौस्तुभश्च कमला च करीश ! ॥ २९॥

अञ्जनक्षितिभृतो यदि नाम
     उपत्यका वरद ! हेममयी स्यात् ।
तादृशी तव विभाति तु लक्ष्मीः
     आम्बरी बत विडम्बितविद्युत् ॥ ३०॥

परभागमियाद्रवेस्तमिस्रा
     वरदाद्य त्वयि तन्निशामयामः ।
गमिता तव वक्त्रचित्रभानोः
     परभागं ननु कौन्तली तमिस्रा ॥ ३१॥

उभयोरपि पक्षयोस्तिथिर्या
     विषमीभावनिरासदाऽष्टमीति ।
उपमानजसम्पदे हि सेन्दोः
     वरदाभूद्भवतो ललाटलक्ष्म्या ॥ ३२॥

अलकालिचिकीर्षया किलात्ता
     सुपरीचिक्षिषया ललाटपट्टे ।
सुमषी निकषीकृता भ्रुवौ ते
     वरद ! स्यादकृतत्वतस्तु नैवम् ॥ ३३॥

श्रवसश्च दृशश्च शब्दरूपग्रहणे ते न हि जीववद्व्यवस्था ।
उभयोरखिलेक्षणक्षमत्वाद्वरदातः ! श्रवणाश्रये दृशौ ते ॥ ३४॥

करुणारसवाहिवीक्षणोर्मेर्वरद ! प्रेममयप्रवाहभाजः ।
तततीरवनावली भ्रुवौ दृक्चलसिन्धोस्तव नासिकेव सेतुः ॥ ३५॥

विभवं विवृणोति विस्तृणीते
     रुचमाविष्कुरुते कृपामपाराम् ।
अभिवर्षति हर्षमार्द्रभावं
     तनुते ते वरदैष दृष्टिपातः ॥ ३६॥

अरुणाधरपल्लवे लसन्ती
     वरदासौ द्विजचन्द्रचन्द्रिका ते ।
अधिविद्रुममस्तनिस्तलाली
     रुचमाविष्कुरुते हि पुष्कराक्ष ! ॥ ३७॥

स्मितनिर्झरिका विनिष्पतन्ती
     तव वक्षःस्थलभूतले विकीर्णा ।
वरद ! प्रबिभर्ति हारलक्ष्मीं
          अपि मुक्तावलिका नदीव तज्जा ॥ ३८॥

परिमण्डितरासमण्डलाभिर्वरदाघ्रातं अभीष्टगोपिकाभिः ।
अनुवर्तितदातनप्रहर्षादिव फुल्लं हि कपोलयोर्युगं ते ॥ ३९॥

मुखमुन्नसमायताक्षमुद्यत्स्मितदन्तं रुचिराधरं नतभ्रु ।
लसदंसविलम्बिकर्णपाशं मयि ते निश्चलमस्तु हस्तिनाथ ! ॥ ४०॥

पद्मायाः प्रणयरसात्समासजन्त्याः
     स्वं बाहुं सुबहुमतो भुजेन तेन ।
कां नामान्वभवदहो ! दशां तदात्वे
     कण्ठस्ते करिगिरिनाथ ! कम्बुकान्तः ॥ ४१॥

सायामा धृतपरिणद्धयोऽब्धयो वा
     तादृश्यः स्फुटमथवा दिशश्चतस्रः ।
चत्वारो वरद ! वरप्रदास्त्वदीयाः
     भासन्ते भुजपरिघास्तमालनीलाः ॥ ४२॥

आश्लेषे वरद ! भुजास्तवेन्दिरायाः
     गोपीनामभिमतरासबन्धने वा ।
बन्धे वा मुदमधिकां यशोदयाऽहो !
     संप्राप्तास्तव नवनीतमोषदोषात् ॥ ४३॥

सालीया इव विटपास्सपल्लवाग्राः
     कल्लोला इव जलधेस्सविद्रुमाग्राः ।
भोगीद्रा इव च फणामणीद्धवक्त्राः
     भासन्ते वरद ! भुजास्तवारुणाग्राः ॥ ४४॥

अम्भोधेस्स्वयमभिमन्थनं चकर्थ
     क्षोणीध्रं पुनरबिभश्च सप्तरात्रम् ।
सप्तानां विवलयसि स्म कण्ठमुक्ष्णामम्लाना
     वरद ! तथाऽपि पाणयस्ते ॥ ४५॥

रिङ्खातो व्रजसदनाङ्गणेषु किं ते
     गोयष्टिग्रहणवशान्नु गोपगोष्ठ्याम् ।
आलम्बाद्धयनयसूत्रतोत्त्रयोर्वा
     पाणीनां वरद ! तवारुणत्वमासीत् ॥ ४६॥

सर्वज्ञास्समुचितशक्तयस्सदैव
     त्वत्सेवानियमजुषस्त्वदेकभोगाः ।
हेतीनामधिपतयस्सदा किमेतान्
     शोभार्थं वरद ! बिभर्षि हर्षतो वा ॥ ४७॥

किं धातुर्गगनविधानमातृकाऽभूत्
     वक्षस्ते वरद ! वरेण्य ! यत्र नाम ।
पद्माया मुखमथ कौस्तुभश्च जातौ
     चन्द्रार्कावुडुनिकरायते तु हारः ॥ ४८॥

अण्डानां त्वदुदरमामनन्ति सन्तः
     स्थानं तद्वरद ! कथं नु कार्श्यमस्य ।
माहात्म्यं स्वस इह येषु नूनमेषां
     ऋद्धिस्स्यान्महिमकरी न हीतरेषाम् ॥ ४९॥

सौन्दर्यामृतरसवाहवेगजस्स्यात्
     आवर्तस्तव किल पद्मनाभ ! नाभिः ।
तत्पद्मं वरद ! विभाति कान्तिमय्याः
     लक्ष्म्यास्ते सकलवपुर्जुषो नु सद्म ॥ ५०॥

या दामोदर इति नामदा तवासीत्
     सा दामा किल किणकारिणी बभूव ।
तन्नूनं वरद ! वलित्रयच्छलेन
     त्वन्मध्यप्रथमविभूषणी बभूव ॥ ५१॥

यादृग्बीजाध्युषितभुवि यद्वस्तु हस्तीश ! जातं
     तत्तादृक्षं फलति हि फलं त्वय्यपीक्षामहे तत् ।
यस्मादण्डाध्युषित उदरे तावके जायमानं
     पद्मं पद्मानन ! किल फलत्यण्डषण्डानखण्डान् ॥ ५२॥

अज्ञे यज्ञेश्वर ! किल जने क्वाप्यदर्शं विमर्शं
     विश्वाधीशः कतम इति तन्निर्णयं वर्णयामः ।
व्यावक्रोशी नृषु समुदिता यानुपाश्रित्य तेऽपि
     ब्रह्माद्यास्ते वरद ! जनितास्तुन्दकन्दारविन्दे ॥ ५३॥

मुष्णन् कृष्णः प्रियनिजजनैर्जय्यहैयङ्गवीनं
     दाम्ना भूम्ना वरद ! हि यया त्वं यशोदाकराभ्याम् ।
बद्धो बन्धक्षपणकरणीं तां किलाद्यापि मातुः
     प्रेम्णा गात्राभरणमुदराबन्धनाख्यं बिभर्षि ॥ ५४॥

सौन्दर्याख्या सरिदुरसि विस्तीर्य मध्यावरुद्धा
     स्थानाल्पत्वाद्विषमगतिजावर्तगर्ताभनाभिः ।
प्राप्य प्राप्तप्रथिम जघनं विस्तृता हस्तिनाथ !
     स्रोतोभेदं भजति भवतः पाददेशापदेशात् ॥ ५५॥

रम्भास्तम्भाः करिवरकराः कारभास्सारभाजो
     वेषाश्लेषा अपि मरतकस्तम्भमुख्यास्तुलाख्याः ।
साम्यं सम्यग्वरद ! न दधुस्सर्वमुर्वोस्त्वदूर्वोः
     न ह्यैश्वर्यं दधति न तथा यौवनारम्भजृम्भाः ॥ ५६॥

या ते गात्रे वरद ! जनिता कान्तिमय्यापगाऽभूत्
     तस्यास्स्रोतोयुगलमिह यद्याति पादप्रवादम् ।
तज्जातोर्ध्वभ्रमियुगमिवोद्भानुनी जानुनी ते
     स्यादुक्ष्णोर्वा ककुदयुगलं यौवनैश्वर्यनाम्नोः ॥ ५७॥

प्रेम्णाऽऽघ्रातुं करिगिरिशिरोऽधोमुखीभावभाजोः
     अङ्घ्रिद्वन्द्वाह्वयकमलयोर्दण्डकाण्डायमाने ।
अद्रिस्पर्शोद्भवसुखत उत्कण्टके रोमहर्षात्
     द्रष्टुर्दृष्टिर्वरद ! किमलं लङ्घितुं जङ्घिके ते ॥ ५८॥

भक्तानां यद्वपुषि दहरं पण्डितं पुण्डरीकं
     यच्चाम्लानं वरद ! सतताध्यासनादासनाब्जम् ।
आम्नायानां यदपि च शिरो यश्च मूर्धा शठारेः
     हस्त्यद्रेर्वा किमतिसुखदं तेषु पादाब्जयोस्ते ॥ ५९॥

पद्यास्वद्याङ्गुलिषु वरद ! प्रान्ततः कान्तिसिन्धोः
     वीचीवीथीविभवमुभयीष्वम्भसो लम्भितासु ।
विन्दन्निन्दुः प्रतिफलनजां सम्पदं किं पदं ते
     छायाच्छद्मा नखविततितां लम्भितश्शुम्भितस्सन् ॥ ६०॥

शम्भोरम्भोरुहमुख ! सखा सन् सहाङ्कश्शशाङ्कः
     कुर्वन् सेवां वरद ! विकलो वृत्तहीनस्सुवक्रः ।
त्वत्पादाब्जे प्रियमख ! नखच्छद्मनाऽऽश्रित्य नित्यं
     सद्वृत्तोऽभूत्स च दशगुणः पुष्कलो निष्कलङ्कः ॥ ६१॥

त्वत्पादाब्जे प्रजाता सुरसरिदभवत्प्राक् चतुर्धा ततस्तासु
     एकां धत्ते ध्रुवस्सा त्रिभुवनमपुनात्त्रीन्पथो भावयन्ती ।
तत्रैका खं व्रजन्ती शिवयति तु शिवं सा पुनस्सप्तधाऽभूत्
     तास्वेका गां पुनाना वरद ! सगरजस्वर्गसर्गं चकार ॥ ६२॥

परिजनपरिबर्हा भूषणान्यायुधानि
     प्रवरगुणगणाश्च ज्ञानशक्त्यादयस्ते ।
परमपदमथाण्डान्यात्मदेहस्तथाऽऽत्मा
     वरद ! सकलमेतत् संश्रितार्थ चकर्थ ॥ ६३॥

अनाप्तं ह्याप्तव्यं न तव किल किञ्चिद्वरद ! ते
     जगज्जन्मस्थेमप्रलयविधयो धीविलसितम् ।
तथाऽपि क्षोदीयस्सुरनरकुलेष्वाश्रितजनान्
     समाश्लेष्टुं पेष्टुं तदसुखकृतां चावतरसि ॥ ६४॥

विवेकधियमेकतो ह्यभिनिवेशलेशो हरेत्
     महत्त्वभिनिवेशनं किमुत तन्महिम्नस्तव ।
अहो ! विसदृशे जगत्यवततर्थ पार्थादिकं
     निजं जनमुदञ्चयन् वरद ! तं समाश्लेषकः ॥ ६५॥

संश्लेषे भजतां त्वरापरवशः कालेन संशोध्य तान्
     आनीय स्वपदे स्वसङ्गमकृतं सोढुं विलम्बं बत ! ।
अक्षाम्यन् क्षमिणां वरो वरद ! सन्नत्रावतीर्णो भवेः
     किं नाम त्वमसंश्रितेषु वितरन् वेषं वृणीषे तु तान् ॥ ६६॥

वरद ! यदि न भुव्यवातरिष्यः
     श्रुतिविहितास्त्वदुपासनार्चनाद्याः ।
करणपथविदूरगे सति त्वयि
     अविषयतानिकृताः किलाभविष्यन् ॥ ६७॥

यदपराधसहस्रमजस्रजं
     त्वयि शरण्य ! हिरण्य उपावहत् ।
वरद !  तेन चिरं त्वमविक्रियो
     विकृतिमर्भकनिर्भजनादगाः ॥ ६८॥

त्वामामनन्ति कवयः करुणामृताब्धे !
     ज्ञानक्रियाभजनलभ्यमलभ्यमन्यैः ।
एतेषु केन वरदोत्तरकोसलस्थाः
     पूर्वं सदूर्वमभजन्त हि जन्तवस्त्वाम् ॥ ६९॥

भजत्सु वात्सल्यवशात् समुत्सुकः
     प्रकाममत्रावतरेर्वरप्रद ! ।
भवेश्च तेषां सुलभोऽथ किन्न्विदं
          यदङ्ग दाम्ना नियतः पुराऽरुदः ॥ ७०॥

नरसिंहतनुरगौणी समसमयसमुद्भवश्च भक्तगिरः ।
स्तम्मे च सम्भवस्ते पिशुनयति परेशतां वरद ! ॥ ७१॥

तापत्रयीमयदवानलदह्यमानं
     मुह्यन्तमन्तमवयन्तमनन्त ! नैव ।
स्थातुं प्रयातुमुपयातुमनीशमीश !
     हस्तीश ! दृष्ट्यमृतवृष्टिभिराभजेथाः ॥ ७२॥

नानाविरुद्धविदिशासु दिशासु चाहो
     वन्ध्यैर्मनोरथशतैर्युगपद्विकृष्टः ।
त्वत्पादयोरनुदितस्पृह एष सोऽहं
     न स्वस्ति हस्तिगिरिनाथ ! निशामयामि ॥ ७३॥

है ! निर्भयोऽस्म्यविनयोऽस्मि यतस्त्वदङ्घ्रौ
     लिप्सामलब्धवति चेतसि दुर्विनीते ।
दुष्कर्मवर्मपरिकर्मित एष सोऽहं
     अग्रे वरप्रद ! तव प्रलपामि किञ्चित् ॥ ७४॥

सव्याधिराधिरवितुष्टिरनिष्टयोगः
     स्वाभीष्टभञ्जनममर्षकरो निकर्षः ।
कृन्तन्ति सन्ततमिमानि मनो मदीयं
     हस्तीश ! न त्वदभिलाषनिधिप्रहाणिः ॥ ७५॥

विद्वेषमानमदरागविलोभमोहादि
     आजानभूमिरहमत्र भवे निमज्जन् ।
निर्द्वन्द्व ! नित्यनिरवद्यमहागुणं त्वां
     हस्तीश ! कश्श्रयितुमीक्षितुमीप्सितुं वा ॥ ७६॥

पुत्रादयः कथममी मयि संस्थिते स्युः
     इत्यप्रतिक्रियनिरर्थकचिन्तनेन ।
दूये न तु स्वयमहं भविताऽस्मि कीदृक्
     इत्यस्ति हस्तिगिरिनाथ ! विमर्शलेशः ॥ ७७॥

शम्पाचलं बहुलदुःखमनर्थहेतुः
     अल्पीय इत्यपि विमृष्टिषु दृष्टदोषम् ।
दुर्वासनाद्रढिमतस्सुखमिन्द्रियोत्थं
     हातुं न मे मतिरलं वरदाधिराज ! ॥ ७८॥

बुद्ध्वा च नो च विहिताकरणैर्निषिद्ध-
     संसेवनैस्त्वदपचारशतैरसह्यैः ।
भक्तागसामपि शतैर्भवताऽप्यगण्यैः
     हस्तीश ! वाक्तनुमनोजनितैर्हतोऽस्मि ॥ ७९॥

त्वद्दास्यमस्य हि मम स्वरसप्रसक्तं
     तच्चोरयन्नयमहं किल चस्खल प्राक् ।
त्वं मामकीन इति मामभिमन्यसे स्म
     हस्तीश ! संशयथ नस्तमिमं विवादम् ॥ ८०॥

भोगा इमे विधिशिवादिपदं च किञ्च
     स्वात्मानुभूतिरिति या किल मुक्तिरुक्ता ।
सर्वं तदूषजलजोषमहं जुषेय
     हस्त्यद्रिनाथ !  तव दास्यमहारसज्ञः ॥ ८१॥

विषयविषधरव्रजव्याकुले
     जननमरणनक्रचक्रास्पदे ।
अगतिरशरणो भवाब्धौ लुठन्
     वरद ! शरणमित्यहं त्वां वृणे ॥ ८२॥

अकृतसुकृतकस्सुदुष्कृत्तरः
     शुभगुणलवलेशदेशातिगः ।
अशुभगुणपरस्सहस्रावृतो
     वरदमुरुदयं गतिं त्वां वृणे ॥ ८३॥

शरणवरणवागियं योदिता
     न भवति बत ! साऽपि धीपूर्विका ।
इति यदि दयनीयता मय्यहो !
     वरद ! तव भवेत्ततः प्राणिमि ॥ ८४॥

निरवधिषु कृतेषु चागस्स्वहो !
     मतिरनुशयिनी यदि स्यात्ततः ।
वरद ! हि दयसे न संशेमहे
     निरनुशयधियो हता है ! वयम् ॥ ८५॥

शरणवरणवागियं याऽद्य मे
     वरद ! तदधिकं न किञ्चिन्मम ।
सुलभमभिमतार्थदं साधनं
     तदयमवसरो दयायास्तव ॥ ८६॥

विषयविषययिणी स्पृहा भूयसी
     तव तु चरणयोर्न साऽल्पापि मे ।
वरद ! ननु भरस्तवैव त्वयं
     यदुत तव पदस्पृहाजन्म मे ॥ ८७॥

इयमिह मतिरस्मदुज्जीवनी
     वरद ! तव खलु प्रसादादृते ।
शरणमिति वचोऽपि मे नोदियात्
     त्वमसि मयि ततः प्रसादोन्मुखः ॥ ८८॥

वरद ! यदिह वस्तु वाञ्छाम्यहं
     तव चरणलभाविरोधस्ततः ।
यदि न भवति तश्च देहि प्रभो !
     झटिति वितर पादमेवान्यथा ॥ ८९॥

तदपि किमपि हन्त ! दुर्वासना-
     शतविवशतया यदभ्यर्थये ।
तदतुलदय ! सार्व ! सर्वप्रद !
     प्रवितर वरद ! क्षमाम्भोनिधे ॥ ९०॥

प्रियमितरदथापि वा यद्यथा
     वितरसि वरद ! प्रभो ! त्वं हि मे ।
तदनुभवनमेव युक्तं तु मे
     त्वयि निहितभरोऽस्मि सोऽहं यतः ॥ ९१॥

यथाऽसि यावानसि योऽसि यद्गुणः
     करीश ! यादृग्विभवो यदिङ्गितः ।
तथाविधं त्वाऽहमभक्तदुर्ग्रहं
     प्रपत्तिवाचैव निरीक्षितुं वृणे ॥ ९२॥

अये ! दयालो ! वरद ! क्षमानिधे !
     विशेषतो विश्वजनीन ! विश्वद ! ।
हितज्ञ ! सर्वज्ञ ! समग्रशक्तिक !
     प्रसह्य मां प्रापय दास्यमेव ते ॥ ९३॥

स्वकैर्गुणैः स्वैश्चरितैः स्ववेदनात्
     भजन्ति ये त्वां त्वयि भक्तितोऽथवा ।
करीश ! तेषामपि तावकी दया
     तथात्वकृत्सैव तु मे बलं मतम् ॥ ९४॥

यदि त्वभक्तोऽप्यगुणोऽपि निष्क्रियो
     निरुद्यमो निष्कृतदुष्कृतो न च ।
लभेय पादौ वरद ! स्फुटास्ततः
     क्षमादयाद्यास्तव मङ्गला गुणाः ॥ ९५॥

विलोकनैर्विभ्रमणैरपि भ्रुवोः
     स्मितामृतैरिङ्गितमङ्गलैरपि ।
प्रचोदितस्ते वरद ! प्रहृष्टधीः
     कदा विधास्ये वरिवस्यनं तव ॥ ९६॥

विविश्य विश्वेन्द्रियतर्षकर्षणीः
     मनस्स्थले नित्यनिखातनिश्चलाः ।
सुधासखीर्हस्तिपते ! सुशीतलाः
      गिरः श्रवस्याश्श‍ृणुयाम तावकीः ॥ ९७॥

अशेषदेशाखिलकालयोगिनीषु
     अहं त्ववस्थास्वखिलास्वनन्यधीः ।
अशेषदास्यैकरतिस्तदाचरन्
     करीश ! वर्तेय सदा त्वदन्तिके ॥ ९८॥

इमं जनं हन्त ! कदाऽभिषेक्ष्यति
     त्वदक्षिनद्योर्वरद ! श्रमापहा ।
अकृत्रिमप्रेमरसप्रवाहजा
     विसृत्वरी वीक्षणवीचिसन्ततिः ॥ ९९॥

सदातनत्वेऽपि तदातनत्वत्
     नवीभवत्प्रेमरसप्रवाहया ।
निषेवितं त्वां सततोत्कया श्रिया
     करीश ! पश्येम परश्शतं समाः ॥ १००॥

समाहितैस्साधु सनन्दनाभिः
     सुदुर्लभं भक्तजनैरदुर्लभम् ।
अचिन्त्यमत्यद्भुतमप्रतर्कणं
     वरप्रद त्वत्पदमाप्नुयां कथम् ? ॥ १०१॥

रामानुजाङ्घ्रिशरणोऽस्मि कुलप्रदीपः
     त्वासीत्स यामुनमुनेस्स च नाथवंश्यः ।
वंश्यः पराङ्कुशमुनेस्स च सोऽपि देव्याः
     दासस्तवेति वरदास्मि तवेक्षणीयः ॥

॥ इति पञ्चस्तव्यां चतुर्थो वरदराजस्तवः समाप्तः ॥
**************