ಅದ್ವೈತಾನುಭೂತಿಃ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಕೃತಂ अद्वैतानुभूतिः advaitanubhutih advaita anubhootih by adi shankaracharya

ಅದ್ವೈತಾನುಭೂತಿಃ

ಅಹಮಾನನ್ದಸತ್ಯಾದಿಲಕ್ಷಣಃ ಕೇವಲಃ ಶಿವಃ।

ಸದಾನನ್ದಾದಿರೂಪಂ ಯತ್ತೇನಾಹಮಚಲೋಽದ್ವಯಃ॥1॥

ಅಕ್ಷಿದೋಷಾದ್ಯಥೈಕೋಽಪಿ ದ್ವಯವದ್ಭಾತಿ ಚನ್ದ್ರಮಾಃ।

ಏಕೋಽಪ್ಯಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಭಾತಿ ದ್ವಯವನ್ಮಾಯಯಾ ಮೃಷಾ॥2॥

ಅಕ್ಷಿದೋಷವಿಹೀನಾನಾಮೇಕ ಏವ ಯಥಾ ಶಶೀ।

ಮಾಯಾದೋಷವಿಹೀನಾನಾಮಾತ್ಮೈವೈಕಸ್ತಥಾ ಸದಾ॥3॥

ದ್ವಿತ್ವಂ ಭಾತ್ಯಕ್ಷಿದೋಷೇಣ ಚನ್ದ್ರೇ ಸ್ವೇ ಮಾಯಯಾ ಜಗತ್।

ದ್ವಿತ್ವಂ ಮೃಷಾ ಯಥಾ ಚನ್ದ್ರೇ ಮೃಷಾ ದ್ವೈತಂ ತಥಾತ್ಮನಿ॥4॥

ಆತ್ಮನಃ ಕಾರ್ಯಮಾಕಾಶೋ ವಿನಾತ್ಮಾನಂ ನ ಸಂಭವೇತ್।

ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಪೂರ್ಣತಾ ಸಿದ್ಧಾ ಕಿಂ ಪುನಃ ಪೂರ್ಣತಾತ್ಮನಃ॥5॥

ಕಾರ್ಯಭೂತೋ ಯಥಾಕಾಶ ಏಕ ಏವ ನ ಹಿ ದ್ವಿಧಾ।

ಹೇತುಭೂತಸ್ತಥಾತ್ಮಾಯಮೇಕ ಏವ ವಿಜಾನತಃ॥6॥

ಏಕೋಽಪಿ ದ್ವಯವದ್ಭಾತಿ ಯಥಾಕಾಶ ಉಪಾಧಿತಃ।

ಏಕೋಽಪಿ ದ್ವಯವತ್ಪೂರ್ಣಸ್ತಥಾತ್ಮಾಯಮುಪಾಧಿತಃ॥7॥

ಕಾರಣೋಪಾಧಿಚೈತನ್ಯಂ ಕಾರ್ಯಸಂಸ್ಥಾಚ್ಚಿತೋಽಧಿಕಮ್।

ನ ಘಟಾಭ್ರಾನ್ಮೃದಾಕಾಶಃ ಕುತ್ರಚಿನ್ನಾಧಿಕೋ ಭವೇತ್॥8॥

ನಿರ್ಗತೋಪಾಧಿರಾಕಾಶ ಏಕ ಏವ ಯಥಾ ಭವೇತ್।

ಏಕ ಏವ ತಥಾತ್ಮಾಯಂ ನಿರ್ಗತೋಪಾಧಿಕಃ ಸದಾ॥9॥

ಆಕಾಶಾದನ್ಯ ಆಕಾಶ ಆಕಾಶಸ್ಯ ಯಥಾ ನ ಹಿ।

ಏಕತ್ವಾದಾತ್ಮನೋ ನಾನ್ಯ ಆತ್ಮಾ ಸಿಧ್ಯತಿ ಚಾತ್ಮನಃ॥10॥

ಮೇಘಯೋಗಾದ್ಯಥಾ ನೀರಂ ಕರಕಾಕಾರತಾಮಿಯಾತ್।

ಮಾಯಾಯೋಗಾತ್ತಥೈವಾತ್ಮಾ ಪ್ರಪಂಚಾಕಾರತಾಮಿಯಾತ್॥11॥

ವರ್ಷೋಪಲ ಇವಾಭಾತಿ ನೀರಮೇವಾಭ್ರಯೋಗತಃ।

ವರ್ಷೋಪಲವಿನಾಶೇನ ನೀರನಾಶೋ ಯಥಾ ನ ಹಿ॥12॥

ಆತ್ಮೈವಾಯಂ ತಥಾ ಭಾತಿ ಮಾಯಾಯೋಗಾತ್ಪ್ರಪಂಚವತ್।

ಪ್ರಪಂಚಸ್ಯ ವಿನಾಶೇನ ಸ್ವಾತ್ಮನಾಶೋ ನ ಹಿ ಕ್ವಚಿತ್॥13॥

ಜಲಾದನ್ಯ ಇವಾಭಾತಿ ಜಲೋತ್ಥೋ ಬುದ್ಬುದೋ ಯಥಾ।

ತಥಾತ್ಮನಃ ಪೃಥಗಿವ ಪ್ರಪಂಚೋಽಯಮನೇಕಧಾ॥14॥

ಯಥಾ ಬುದ್ಬುದನಾಶೇನ ಜಲನಾಶೋ ನ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।

ತಥಾ ಪ್ರಪಂಚನಾಶೇನ ನಾಶಃ ಸ್ಯಾದಾತ್ಮನೋ ನ ಹಿ॥15॥

ಅಹಿನಿರ್ಲ್ವಯನೀಜಾತಃ ಶುಚ್ಯಾದಿರ್ನಾಹಿಮಾಪ್ನುಯಾತ್।

ತಥಾ ಸ್ಥೂಲಾದಿಸಂಭೂತಃ ಶುಚ್ಯಾದಿರ್ನಾಪ್ನುಯಾದಿಮಮ್॥16॥

ತ್ಯಕ್ತಾಂ ತ್ವಚಮಹಿರ್ಯದ್ವದಾತ್ಮತ್ವೇನ ನ ಮನ್ಯತೇ।

ಆತ್ಮತ್ವೇನ ಸದಾ ಜ್ಞಾನೀ ತ್ಯಕ್ತದೇಹತ್ರಯಂ ತಥಾ॥17॥

ಅಹಿನಿರ್ಲ್ವಯನೀನಾಶಾದಹೇರ್ನಾಶೋ ಯಥಾ ನ ಹಿ।

ದೇಹತ್ರಯವಿನಾಶೇನ ನಾತ್ಮನಾಶಸ್ತಥಾ ಭವೇತ್॥18॥

ತಕ್ರಾದಿಲವಣೋಪೇತಮಜ್ಞೈರ್ಲವಣವದ್ಯಥಾ।

ಆತ್ಮಾ ಸ್ಥೂಲಾದಿಸಂಯುಕ್ತೋ ದೂಷ್ಯತೇ ಸ್ಥೂಲಕಾದಿವತ್॥19॥

ಅಯಃಕಾಷ್ಠಾದಿಕಂ ಯದ್ವದ್ವಹ್ನಿವದ್ವಹ್ನಿಯೋಗತಃ।

ಭಾತಿ ಸ್ಥೂಲಾದಿಕಂ ಸರ್ವಮಾತ್ಮವತ್ಸ್ವಾತ್ಮಯೋಗತಃ॥20॥

ದಾಹಕೋ ನೈವ ದಾಹ್ಯಂ ಸ್ಯಾದ್ದಾಹ್ಯಂ ತದ್ವನ್ನ ದಾಹಕಃ।

ನೈವಾತ್ಮಾಯಮನಾತ್ಮಾ ಸ್ಯಾದನಾತ್ಮಾಯಂ ನ ಚಾತ್ಮಕಃ॥21॥

ಪ್ರಮೇಯಾದಿತ್ರಯಂ ಸಾರ್ಥಂ ಭಾನುನಾ ಘಟಕುಡ್ಯವತ್।

ಯೇನ ಭಾತಿ ಸ ಏವಾಹಂ ಪ್ರಮೇಯಾದಿವಿಲಕ್ಷಣಃ॥22॥

ಭಾನುಸ್ಫುರಣತೋ ಯದ್ವತ್ಸ್ಫುರತೀವ ಘಟಾದಿಕಮ್।

ಸ್ಫುರತೀವ ಪ್ರಮೇಯಾದಿರಾತ್ಮಸ್ಫುರಣತಸ್ತಥಾ॥23॥

ಪಿಷ್ಟಾದಿಗುಲಸಮ್ಪರ್ಕಾದ್ಗುಲವತ್ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಯಥಾ।

ಆತ್ಮಯೋಗಾತ್ಪ್ರಮೇಯಾದಿರಾತ್ಮವತ್ಪ್ರೀತಿಮಾನ್ಭವೇತ್॥24॥

ಘಟನೀರಾನ್ನಪಿಷ್ಟಾನಾಮುಷ್ಣತ್ವಂ ವಹ್ನಿಯೋಗತಃ।

ವಹ್ನಿಂ ವಿನಾ ಕಥಂ ತೇಷಾಮುಷ್ಣತಾ ಸ್ಯಾದ್ಯಥಾ ಕ್ವಚಿತ್॥25॥

ಭೂತಭೌತಿಕದೇಹಾನಾಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿತಾ ಸ್ವಾತ್ಮಯೋಗತಃ।

ವಿನಾತ್ಮಾನಂ ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ಸ್ಫೂರ್ತಿತಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಕ್ವಚಿತ್॥26॥

ನಾನಾವಿಧೇಷು ಕುಮ್ಭೇಷು ವಸತ್ಯೇಕಂ ನಭೋ ಯಥಾ।

ನಾನಾವಿಧೇಷು ದೇಹೇಷು ತದ್ವದೇಕೋ ವಸಾಮ್ಯಹಮ್॥27॥

ನಾನಾವಿಧತ್ವಂ ಕುಮ್ಭಾನಾಂ ನ ಯಾತ್ಯೇವ ಯಥಾ ನಭಃ।

ನಾನಾವಿಧತ್ವಂ ದೇಹಾನಾಂ ತದ್ವದೇವ ನಯಾಮ್ಯಹಮ್॥28॥

ಯಥಾ ಘಟೇಷು ನಷ್ಟೇಷು ಘಟಾಕಾಶೋ ನ ನಶ್ಯತಿ।

ತಥಾ ದೇಹೇಷು ನಷ್ಟೇಷು ನೈವ ನಶ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಗಃ॥29॥

ಉತ್ತಮಾದೀನಿ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ವರ್ತನ್ತೇ ಸೂತ್ರಕೇ ಯಥಾ।

ಉತ್ತಮಾದ್ಯಾಸ್ತಥಾ ದೇಹಾ ವರ್ತನ್ತೇ ಮಯಿ ಸರ್ವದಾ॥30॥

ಯಥಾ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್ಸೂತ್ರಂ ಪುಷ್ಪಾಣಾಮುತ್ತಮಾದಿತಾ।

ತಥಾ ನೈಕಂ ಸರ್ವಗಂ ಮಾಂ ದೇಹಾನಾಮುತ್ತಮಾದಿತಾ॥31॥

ಪುಷ್ಪೇಷು ತೇಷು ನಷ್ಟೇಷು ಯದ್ವತ್ಸೂತ್ರಂ ನ ನಶ್ಯತಿ।

ತಥಾ ದೇಹೇಷು ನಷ್ಟೇಷು ನೈವ ನಶ್ಯಾಮ್ಯಹಂ ಸದಾ॥32॥

ಪರ್ಯಙಕರಜ್ಜುರನ್ಧ್ರೇಷು ನಾನೇವೈಕಾಪಿ ಸೂರ್ಯಭಾ।

ಏಕೋಽಪ್ಯನೇಕವದ್ಭಾತಿ ತಥಾ ಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಸರ್ವಗಃ॥33॥

ರಜ್ಜುರನ್ಧ್ರಸ್ಥದೋಷಾದಿ ಸೂರ್ಯಭಾಂ ನ ಸ್ಪೃಶೇದ್ಯಥಾ।

ತಥಾ ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಥದೋಷಾದಿ ಸರ್ವಗಂ ಮಾಂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್॥34॥

ತದ್ರಜ್ಜುರನ್ಧ್ರನಾಶೇಷು ನೈವ ನಶ್ಯತಿ ಸೂರ್ಯಭಾ।

ತಥಾ ಕ್ಷೇತ್ರವಿನಾಶೇಷು ನೈವ ನಶ್ಯಾಮಿ ಸರ್ವಗಃ॥35॥

ದೇಹೋ ನಾಹಂ ಪ್ರದೃಶ್ಯತ್ವಾದ್ಭೌತಿಕತ್ವಾನ್ನ ಚೇನ್ದ್ರಿಯಮ್।

ಪ್ರಾಣೋ ನಾಹಮನೇಕತ್ವಾನ್ಮನೋ ನಾಹಂ ಚಲತ್ವತಃ॥36॥

ಬುದ್ಧಿರ್ನಾಹಂ ವಿಕಾರಿತ್ವಾತ್ತಮೋ ನಾಹಂ ಜಡತ್ವತಃ।

ದೇಹೇನ್ದ್ರಿಯಾದಿಕಂ ನಾಹಂ ವಿನಾಶಿತ್ವಾದ್ಘಟಾದಿವತ್॥37॥

ದೇಹೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಾಣಮನೋಬುದ್ಧ್ಯಜ್ಞಾನಾನಿ ಭಾಸಯನ್।

ಅಹಂಕಾರಂ ತಥಾ ಭಾಮಿ ಚೈತೇಷಾಮಭಿಮಾನಿನಮ್॥38॥

ಸರ್ವಂ ಜಗದಿದಂ ನಾಹಂ ವಿಷಯತ್ವಾದಿದಂಧಿಯಃ।

ಅಹಂ ನಾಹಂ ಸುಷುಪ್ತ್ಯಾದೌ ಅಹಮಃ ಸಾಕ್ಷಿತಃ ಸದಾ॥39॥

ಸುಪ್ತೌ ಯಥಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ತಥಾವಸ್ಥಾದ್ವಯೇಽಪಿ ಚ।

ದ್ವಯೋರ್ಮಾತ್ರಾಭಿಯೋಗೇನ ವಿಕಾರೀವ ವಿಭಾಮ್ಯಹಮ್॥40॥

ಉಪಾಧಿನೀಲರಕ್ತಾದ್ಯೈಃ ಸ್ಫಟಿಕೋ ನೈವ ಲಿಪ್ಯತೇ।

ತಥಾತ್ಮಾ ಕೋಶಜೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಕಾಮಾದ್ಯೈರ್ನೈವ ಲಿಪ್ಯತೇ॥41॥

ಫಾಲೇನ ಭ್ರಾಮ್ಯಮಾಣೇನ ಭ್ರಮತೀವ ಯಥಾ ಮಹೀ।

ಅಗೋಽಪ್ಯಾತ್ಮಾ ವಿಮೂಢೇನ ಚಲತೀವ ಪ್ರದೃಶ್ಯತೇ॥42॥

ದೇಹತ್ರಯಮಿದಂ ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮತ್ವೇನಾಭಿಮನ್ಯತೇ।

ಯಾವತ್ತಾವದಯಂ ಮೂ·ಹೋ ನಾನಾಯೋನಿಷು ಜಾಯತೇ॥43॥

ನಿದ್ರಾದೇಹಜದುಃಖಾದಿ ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್।

ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಜದುಃಖಾದಿಸ್ತಥಾತ್ಮಾನಂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್॥44॥

ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹವದಾಭಾತಿ ನಿದ್ರಾದೇಹಸ್ತು ನಿದ್ರಯಾ।

ನಿದ್ರಾದೇಹವಿನಾಶೇನ ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹೋ ನ ನಶ್ಯತಿ॥45॥

ತಥಾಯಮಾತ್ಮವದ್ಭಾತಿ ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಸ್ತು ಜಾಗರಾತ್।

ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹವಿನಾಶೇನ ನಾತ್ಮಾ ನಶ್ಯತಿ ಕರ್ಹಿಚಿತ್॥46॥

ಹಿತ್ವಾಯಂ ಸ್ವಾಪ್ನಿಕಂ ದೇಹಂ ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಮಪೇಕ್ಷತೇ।

ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಪ್ರಬುದ್ಧೋಽಯಂ ಹಿತ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಯಥಾ ತಥಾ॥47॥

ಸ್ವಪ್ನಭೋಗೇ ಯಥೈವೇಚ್ಛಾ ಪ್ರಬುದ್ಧಸ್ಯ ನ ವಿದ್ಯತೇ।

ಅಸತ್ಸ್ವರ್ಗಾದಿಕೇ ಭೋಗೇ ನೈವೇಚ್ಛಾ ಜ್ಞಾನಿನಸ್ತಥಾ॥48॥

ಭೋಕ್ತ್ರಾ ಬಹಿರ್ಯಥಾ ಭೋಗ್ಯಃ ಸರ್ಪೋ ದೃಷದಿ ಕಲ್ಪಿತಃ।

ರೂಪಶೀಲಾದಯಶ್ಚಾತ್ಮಭೋಗಾ ಭೋಗ್ಯಸ್ವರೂಪಕಾಃ॥49॥

ಜ್ಞಸ್ಯ ನಾಸ್ತ್ಯೇವ ಸಂಸಾರೋ ಯದ್ವದಜ್ಞಸ್ಯ ಕರ್ಮಿಣಃ।

ಜಾನತೋ ನೈವ ಭೀರ್ಯದ್ವದ್ರಜ್ಜುಸರ್ಪಮಜಾನತಃ॥50॥

ಸೈನ್ಧವಸ್ಯ ಘನೋ ಯದ್ವಜ್ಜಲಯೋಗಾಜ್ಜಲಂ ಭವೇತ್।

ಸ್ವಾತ್ಮಯೋಗಾತ್ತಥಾ ಬುದ್ಧಿರಾತ್ಮೈವ ಬ್ರಹ್ಮವೇದಿನಃ॥51॥

ತೋಯಾಶ್ರಯೇಷು ಸರ್ವೇಷು ಭಾನುರೇಕೋಽಪ್ಯನೇಕವತ್।

ಏಕೋಽಪ್ಯಾತ್ಮಾ ತಥಾ ಭಾತಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷ್ವನೇಕವತ್॥52॥

ಭಾನೋರನ್ಯ ಇವಾಭಾತಿ ಜಲಭಾನುರ್ಜಲೇ ಯಥಾ।

ಆತ್ಮನೋಽನ್ಯ ಇವಾಭಾಸೋ ಭಾತಿ ಬುದ್ಧೌ ತಥಾತ್ಮನಃ॥53॥

ಬಿಮ್ಬಂ ವಿನಾ ಯಥಾ ನೀರೇ ಪ್ರತಿಬಿಮ್ಬೋ ಭವೇತ್ಕಥಮ್।

ವಿನಾತ್ಮಾನಂ ತಥಾ ಬುದ್ಧೌ ಚಿದಾಭಾಸೋ ಭವೇತ್ಕಥಮ್॥54॥

ಪ್ರತಿಬಿಮ್ಬಚಲತ್ವಾದ್ಯಾ ಯಥಾ ಬಿಮ್ಬಸ್ಯ ಕರ್ಹಿಚಿತ್।

ನ ಭವೇಯುಸ್ತಥಾಭಾಸಕರ್ತೃತ್ವಾದ್ಯಾಸ್ತು ನಾತ್ಮನಃ॥55॥

ಜಲೇ ಶೈತ್ಯಾದಿಕಂ ಯದ್ವಜ್ಜಲಭಾನುಂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್।

ಬುದ್ಧೇಃ ಕರ್ಮಾದಿಕಂ ತದ್ವಚ್ಚಿದಾಭಾಸಂ ನ ಸಂಸ್ಪೃಶೇತ್॥56॥

ಬುದ್ಧೇಃ ಕರ್ತೃತ್ವಭೋಕ್ತೃತ್ವದುಃಖಿತ್ವಾದ್ಯೈಸ್ತು ಸಂಯುತಃ।

ಚಿದಾಭಾಸೋ ವಿಕಾರೀವ ಶರಾವಸ್ಥಾಮ್ಬುಭಾನುವತ್॥57॥

ಶರಾವಸ್ಥೋದಕೇ ನಷ್ಟೇ ತತ್ಸ್ಥೋ ಭಾನುರ್ವಿನಷ್ಟವತ್।

ಬುದ್ಧೇರ್ಲಯೇ ತಥಾ ಸುಪ್ತೌ ನಷ್ಟವತ್ಪ್ರತಿಭಾತ್ಯಯಮ್॥58॥

ಜಲಸ್ಥಾರ್ಕಂ ಜಲಂ ಚೋರ್ಮಿಂ ಭಾಸಯನ್ಭಾತಿ ಭಾಸ್ಕರಃ।

ಆತ್ಮಾಭಾಸಂ ಧಿಯಂ ಬುದ್ಧೇಃ ಕರ್ತೃತ್ವಾದೀನಯಂ ತಥಾ॥59॥

ಮೇಘಾವಭಾಸಕೋ ಭಾನುರ್ಮೇಘಚ್ಛನ್ನೋಽವಭಾಸತೇ।

ಮೋಹಾವಭಾಸಕಸ್ತದ್ವನ್ಮೋಹಚ್ಛನ್ನೋ ವಿಭಾತ್ಯಯಮ್॥60॥

ಭಾಸ್ಯಂ ಮೇಘಾದಿಕಂ ಭಾನುರ್ಭಾಸಯನ್ಪ್ರತಿಭಾಸತೇ।

ತಥಾ ಸ್ಥೂಲಾದಿಕಂ ಭಾಸ್ಯಂ ಭಾಸಯನ್ಪ್ರತಿಭಾತ್ಯಯಮ್॥61॥

ಸರ್ವಪ್ರಕಾಶಕೋ ಭಾನುಃ ಪ್ರಕಾಶ್ಯೇರ್ನೈವ ದೂಷ್ಯತೇ।

ಸರ್ವಪ್ರಕಾಶಕೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಸರ್ವೈಸ್ತದ್ವನ್ನ ದೂಷ್ಯತೇ॥62॥

ಮುಕುರಸ್ಥಂ ಮುಖಂ ಯದ್ವನ್ಮುಖವತ್ಪ್ರಥತೇ ಮೃಷಾ।

ಬುದ್ಧಿಸ್ಥಾಭಾಸಕಸ್ತದ್ವದಾತ್ಮವತ್ಪ್ರಥತೇ ಮೃಷಾ॥63॥

ಮುಕುರಸ್ಥಸ್ಯ ನಾಶೇನ ಮುಖನಾಶೋ ಭವೇತ್ಕಥಮ್।

ಬುದ್ಧಿಸ್ಥಾಭಾಸನಾಶೇನ ನಾಶೋ ನೈವಾತ್ಮನಃ ಕ್ವಚಿತ್॥64॥

ತಾಮ್ರಕಲ್ಪಿತದೇವಾದಿಸ್ತಾಮ್ರಾದನ್ಯ ಇವ ಸ್ಫುರೇತ್।

ಪ್ರತಿಭಾಸ್ಯಾದಿರೂಪೇಣ ತಥಾತ್ಮೋತ್ಥಮಿದಂ ಜಗತ್॥65॥

ಈಶಜೀವಾತ್ಮವದ್ಭಾತಿ ಯಥೈಕಮಪಿ ತಾಮ್ರಕಮ್।

ಏಕೋಽಪ್ಯಾತ್ಮಾ ತಥೈವಾಯಮೀಶಜೀವಾದಿವನ್ಮೃಷಾ॥66॥

ಯಥೇಶ್ವರಾದಿನಾಶೇನ ತಾಮ್ರನಾಶೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ।

ತಥೇಶ್ವರಾದಿನಾಶೇನ ನಾಶೋ ನೈವಾತ್ಮನಃ ಸದಾ॥67॥

ಅಧ್ಯಸ್ತೋ ರಜ್ಜುಸರ್ಪೋಽಯಂ ಸತ್ಯವದ್ರಜ್ಜುಸತ್ತಯಾ।

ತಥಾ ಜಗದಿದಂ ಭಾತಿ ಸತ್ಯವತ್ಸ್ವಾತ್ಮಸತ್ತಯಾ॥68॥

ಅಧ್ಯಸ್ತಾಹೇರಭಾವೇನ ರಜ್ಜುರೇವಾವಶಿಷ್ಯತೇ।

ತಥಾ ಜಗದಭಾವೇನ ಸದಾತ್ಮೈವಾವಶಿಷ್ಯತೇ॥69॥

ಸ್ಫಟಿಕೇ ರಕ್ತತಾ ಯದ್ವದುಪಾಧೇರ್ನೀಲತಾಮ್ಬರೇ।

ಯಥಾ ಜಗದಿದಂ ಭಾತಿ ತಥಾ ಸತ್ಯಮಿವಾದ್ವಯೇ॥70॥

ಸ್ಫಟಿಕೇ ರಕ್ತತಾ ಮಿಥ್ಯಾ ಮೃಷಾ ಖೇ ನೀಲತಾ ಯಥಾ।

ತಥಾ ಜಗದಿದಂ ಮಿಥ್ಯಾ ಏಕಸ್ಮಿನ್ನದ್ವಯೇ ಮಯಿ॥71॥

ಜೀವೇಶ್ವರಾದಿಭಾವೇನ ಭೇದಂ ಪಶ್ಯತಿ ಮೂಢಧೀಃ।

ನಿರ್ಭೇದೇ ನಿರ್ವಿಶೇಷೇಽಸ್ಮಿನ್ಕಥಂ ಭೇದೋ ಭವೇದ್ಧ್ರುವಮ್॥72॥

ಲಿಙಗಸ್ಯ ಧಾರಣಾದೇವ ಶಿವೋಽಯಂ ಜೀವತಾಂ ವ್ರಜೇತ್।

ಲಿಙಗನಾಶೇ ಶಿವಸ್ಯಾಸ್ಯ ಜೀವತಾವೇಶತಾ ಕುತಃ॥73॥

ಶಿವ ಏವ ಸದಾ ಜೀವೋ ಜೀವ ಏವ ಸದಾ ಶಿವಃ।

ವೇತ್ತ್ಯೈಕ್ಯಮನಯೋರ್ಯಸ್ತು ಸ ಆತ್ಮಜ್ಞೋ ನ ಚೇತರಃ॥74॥

ಕ್ಷೀರಯೋಗಾದ್ಯಥಾ ನೀರಂ ಕ್ಷೀರವದ್ದೃಶ್ಯತೇ ಮೃಷಾ।

ಆತ್ಮಯೋಗಾದನಾತ್ಮಾಯಮಾತ್ಮವದ್ದೃಶ್ಯತೇ ತಥಾ॥75॥

ನೀರಾತ್ಕ್ಷೀರಂ ಪೃಥಕ್ಕೃತ್ಯ ಹಂಸೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ।

ಸ್ಥೂಲಾದೇಃ ಸ್ವಂ ಪೃಥಕ್ಕೃತ್ಯ ಮುಕ್ತೋ ಭವತಿ ನಾನ್ಯಥಾ॥76॥

ಕ್ಷೀರನೀರವಿವೇಕಜ್ಞೋ ಹಂಸ ಏವ ನ ಚೇತರಃ।

ಆತ್ಮಾನತ್ಮವಿವೇಕಜ್ಞೋ ಯತಿರೇವ ನ ಚೇತರಃ॥77॥

ಅಧ್ಯಸ್ತಚೋರಜಃ ಸ್ಥಾಣೋರ್ವಿಕಾರಃ ಸ್ಯಾನ್ನ ಹಿ ಕ್ವಚಿತ್।

ನಾತ್ಮನೋ ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ಯ ವಿಕಾರೋ ವಿಶ್ವಜಸ್ತಥಾ॥78॥

ಜ್ಞಾತೇ ಸ್ಥಾಣೌ ಕುತಶ್ಚೋರಶ್ಚೋರಾಭಾವೇ ಭಯಂ ಕುತಃ।

ಜ್ಞಾತೇ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ಕುತೋ ವಿಶ್ವಂ ವಿಶ್ವಾಭಾವೇ ಕುತೋಽಖಿಲಮ್॥79॥

ಗುಣವೃತ್ತಿತ್ರಯಂ ಭಾತಿ ಪರಸ್ಪರವಿಲಕ್ಷಣಮ್।

ಸತ್ಯಾತ್ಮಲಕ್ಷಣೇ ಯಸ್ಮಿನ್ಸ ಏವಾಹಂ ನಿರಂಶಕಃ॥80॥

ದೇಹತ್ರಯಮಿದಂ ಭಾತಿ ಯಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸತ್ಯವತ್।

ತದೇವಾಹಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ದೇಹತ್ರಯವಿಲಕ್ಷಣಃ॥81॥

ಜಾಗ್ರದಾದಿತ್ರಯಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಿ ಸತ್ಯವತ್।

ಸ ಏವಾಹಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಾಗ್ರದಾದಿವಿಲಕ್ಷಣಃ॥82॥

ವಿಶ್ವಾದಿಕತ್ರಯಂ ಯಸ್ಮಿನ್ಪರಮಾತ್ಮನಿ ಸತ್ಯವತ್।

ಸ ಏವ ಪರಮಾತ್ಮಾಹಂ ವಿಶ್ವಾದಿಕವಿಲಕ್ಷಣಃ॥83॥

ವಿರಾಡಾದಿತ್ರಯಂ ಭಾತಿ ಯಸ್ಮಿನ್ಸಾಕ್ಷಿಣಿ ಸತ್ಯವತ್।

ಸ ಏವ ಸಚ್ಚಿದಾನನ್ದಲಕ್ಷಣೋಽಹಂ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಃ॥84॥

ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ಪರಮಹಂಸಪರಿವ್ರಾಜಕಾಚಾರ್ಯಸ್ಯ

ಶ್ರೀಗೋವಿನ್ದಭಗವತ್ಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಸ್ಯ

ಶ್ರೀಮಚ್ಛಂಕರಭಗವತಃ ಕೃತೌ

ಅದ್ವೈತಾನುಭೂತಿಃ ಸಮ್ಪೂರ್ಣಾ॥

************

अद्वैतानुभूतिः

अहमानन्दसत्यादिलक्षणः केवलः शिवः।
सदानन्दादिरूपं यत्तेनाहमचलोऽद्वयः॥१॥

अक्षिदोषाद्यथैकोऽपि द्वयवद्भाति चन्द्रमाः।
एकोऽप्यात्मा तथा भाति द्वयवन्मायया मृषा॥२॥

अक्षिदोषविहीनानामेक एव यथा शशी।
मायादोषविहीनानामात्मैवैकस्तथा सदा॥३॥

द्वित्वं भात्यक्षिदोषेण चन्द्रे स्वे मायया जगत्।
द्वित्वं मृषा यथा चन्द्रे मृषा द्वैतं तथात्मनि॥४॥

आत्मनः कार्यमाकाशो विनात्मानं न संभवेत्।
कार्यस्य पूर्णता सिद्धा किं पुनः पूर्णतात्मनः॥५॥

कार्यभूतो यथाकाश एक एव न हि द्विधा।
हेतुभूतस्तथात्मायमेक एव विजानतः॥६॥

एकोऽपि द्वयवद्भाति यथाकाश उपाधितः।
एकोऽपि द्वयवत्पूर्णस्तथात्मायमुपाधितः॥७॥

कारणोपाधिचैतन्यं कार्यसंस्थाच्चितोऽधिकम्।
न घटाभ्रान्मृदाकाशः कुत्रचिन्नाधिको भवेत्॥८॥

निर्गतोपाधिराकाश एक एव यथा भवेत्।
एक एव तथात्मायं निर्गतोपाधिकः सदा॥९॥

आकाशादन्य आकाश आकाशस्य यथा न हि।
एकत्वादात्मनो नान्य आत्मा सिध्यति चात्मनः॥१०॥

मेघयोगाद्यथा नीरं करकाकारतामियात्।
मायायोगात्तथैवात्मा प्रपञ्चाकारतामियात्॥११॥

वर्षोपल इवाभाति नीरमेवाभ्रयोगतः।
वर्षोपलविनाशेन नीरनाशो यथा न हि॥१२॥

आत्मैवायं तथा भाति मायायोगात्प्रपञ्चवत्।
प्रपञ्चस्य विनाशेन स्वात्मनाशो न हि क्वचित्॥१३॥

जलादन्य इवाभाति जलोत्थो बुद्बुदो यथा।
तथात्मनः पृथगिव प्रपञ्चोऽयमनेकधा॥१४॥

यथा बुद्बुदनाशेन जलनाशो न कर्हिचित्।
तथा प्रपञ्चनाशेन नाशः स्यादात्मनो न हि॥१५॥

अहिनिर्ल्वयनीजातः शुच्यादिर्नाहिमाप्नुयात्।
तथा स्थूलादिसंभूतः शुच्यादिर्नाप्नुयादिमम्॥१६॥

त्यक्तां त्वचमहिर्यद्वदात्मत्वेन न मन्यते।
आत्मत्वेन सदा ज्ञानी त्यक्तदेहत्रयं तथा॥१७॥

अहिनिर्ल्वयनीनाशादहेर्नाशो यथा न हि।
देहत्रयविनाशेन नात्मनाशस्तथा भवेत्॥१८॥

तक्रादिलवणोपेतमज्ञैर्लवणवद्यथा।
आत्मा स्थूलादिसंयुक्तो दूष्यते स्थूलकादिवत्॥१९॥

अयःकाष्ठादिकं यद्वद्वह्निवद्वह्नियोगतः।
भाति स्थूलादिकं सर्वमात्मवत्स्वात्मयोगतः॥२०॥

दाहको नैव दाह्यं स्याद्दाह्यं तद्वन्न दाहकः।
नैवात्मायमनात्मा स्यादनात्मायं न चात्मकः॥२१॥

प्रमेयादित्रयं सार्थं भानुना घटकुड्यवत्।
येन भाति स एवाहं प्रमेयादिविलक्षणः॥२२॥

भानुस्फुरणतो यद्वत्स्फुरतीव घटादिकम्।
स्फुरतीव प्रमेयादिरात्मस्फुरणतस्तथा॥२३॥

पिष्टादिगुलसम्पर्काद्गुलवत्प्रीतिमान्यथा।
आत्मयोगात्प्रमेयादिरात्मवत्प्रीतिमान्भवेत्॥२४॥

घटनीरान्नपिष्टानामुष्णत्वं वह्नियोगतः।
वह्निं विना कथं तेषामुष्णता स्याद्यथा क्वचित्॥२५॥

भूतभौतिकदेहानां स्फूर्तिता स्वात्मयोगतः।
विनात्मानं कथं तेषां स्फूर्तिता स्यात्तथा क्वचित्॥२६॥

नानाविधेषु कुम्भेषु वसत्येकं नभो यथा।
नानाविधेषु देहेषु तद्वदेको वसाम्यहम्॥२७॥

नानाविधत्वं कुम्भानां न यात्येव यथा नभः।
नानाविधत्वं देहानां तद्वदेव नयाम्यहम्॥२८॥

यथा घटेषु नष्टेषु घटाकाशो न नश्यति।
तथा देहेषु नष्टेषु नैव नश्यामि सर्वगः॥२९॥

उत्तमादीनि पुष्पाणि वर्तन्ते सूत्रके यथा।
उत्तमाद्यास्तथा देहा वर्तन्ते मयि सर्वदा॥३०॥

यथा न संस्पृशेत्सूत्रं पुष्पाणामुत्तमादिता।
तथा नैकं सर्वगं मां देहानामुत्तमादिता॥३१॥

पुष्पेषु तेषु नष्टेषु यद्वत्सूत्रं न नश्यति।
तथा देहेषु नष्टेषु नैव नश्याम्यहं सदा॥३२॥

पर्यङकरज्जुरन्ध्रेषु नानेवैकापि सूर्यभा।
एकोऽप्यनेकवद्भाति तथा क्षेत्रेषु सर्वगः॥३३॥

रज्जुरन्ध्रस्थदोषादि सूर्यभां न स्पृशेद्यथा।
तथा क्षेत्रस्थदोषादि सर्वगं मां न संस्पृशेत्॥३४॥

तद्रज्जुरन्ध्रनाशेषु नैव नश्यति सूर्यभा।
तथा क्षेत्रविनाशेषु नैव नश्यामि सर्वगः॥३५॥

देहो नाहं प्रदृश्यत्वाद्भौतिकत्वान्न चेन्द्रियम्।
प्राणो नाहमनेकत्वान्मनो नाहं चलत्वतः॥३६॥

बुद्धिर्नाहं विकारित्वात्तमो नाहं जडत्वतः।
देहेन्द्रियादिकं नाहं विनाशित्वाद्घटादिवत्॥३७॥

देहेन्द्रियप्राणमनोबुद्ध्यज्ञानानि भासयन्।
अहंकारं तथा भामि चैतेषामभिमानिनम्॥३८॥

सर्वं जगदिदं नाहं विषयत्वादिदंधियः।
अहं नाहं सुषुप्त्यादौ अहमः साक्षितः सदा॥३९॥

सुप्तौ यथा निर्विकारस्तथावस्थाद्वयेऽपि च।
द्वयोर्मात्राभियोगेन विकारीव विभाम्यहम्॥४०॥

उपाधिनीलरक्ताद्यैः स्फटिको नैव लिप्यते।
तथात्मा कोशजैः सर्वैः कामाद्यैर्नैव लिप्यते॥४१॥

फालेन भ्राम्यमाणेन भ्रमतीव यथा मही।
अगोऽप्यात्मा विमूढेन चलतीव प्रदृश्यते॥४२॥

देहत्रयमिदं नित्यमात्मत्वेनाभिमन्यते।
यावत्तावदयं मू·हो नानायोनिषु जायते॥४३॥

निद्रादेहजदुःखादि जाग्रद्देहं न संस्पृशेत्।
जाग्रद्देहजदुःखादिस्तथात्मानं न संस्पृशेत्॥४४॥

जाग्रद्देहवदाभाति निद्रादेहस्तु निद्रया।
निद्रादेहविनाशेन जाग्रद्देहो न नश्यति॥४५॥

तथायमात्मवद्भाति जाग्रद्देहस्तु जागरात्।
जाग्रद्देहविनाशेन नात्मा नश्यति कर्हिचित्॥४६॥

हित्वायं स्वाप्निकं देहं जाग्रद्देहमपेक्षते।
जाग्रद्देहप्रबुद्धोऽयं हित्वात्मानं यथा तथा॥४७॥

स्वप्नभोगे यथैवेच्छा प्रबुद्धस्य न विद्यते।
असत्स्वर्गादिके भोगे नैवेच्छा ज्ञानिनस्तथा॥४८॥

भोक्त्रा बहिर्यथा भोग्यः सर्पो दृषदि कल्पितः।
रूपशीलादयश्चात्मभोगा भोग्यस्वरूपकाः॥४९॥

ज्ञस्य नास्त्येव संसारो यद्वदज्ञस्य कर्मिणः।
जानतो नैव भीर्यद्वद्रज्जुसर्पमजानतः॥५०॥

सैन्धवस्य घनो यद्वज्जलयोगाज्जलं भवेत्।
स्वात्मयोगात्तथा बुद्धिरात्मैव ब्रह्मवेदिनः॥५१॥

तोयाश्रयेषु सर्वेषु भानुरेकोऽप्यनेकवत्।
एकोऽप्यात्मा तथा भाति सर्वक्षेत्रेष्वनेकवत्॥५२॥

भानोरन्य इवाभाति जलभानुर्जले यथा।
आत्मनोऽन्य इवाभासो भाति बुद्धौ तथात्मनः॥५३॥

बिम्बं विना यथा नीरे प्रतिबिम्बो भवेत्कथम्।
विनात्मानं तथा बुद्धौ चिदाभासो भवेत्कथम्॥५४॥

प्रतिबिम्बचलत्वाद्या यथा बिम्बस्य कर्हिचित्।
न भवेयुस्तथाभासकर्तृत्वाद्यास्तु नात्मनः॥५५॥

जले शैत्यादिकं यद्वज्जलभानुं न संस्पृशेत्।
बुद्धेः कर्मादिकं तद्वच्चिदाभासं न संस्पृशेत्॥५६॥

बुद्धेः कर्तृत्वभोक्तृत्वदुःखित्वाद्यैस्तु संयुतः।
चिदाभासो विकारीव शरावस्थाम्बुभानुवत्॥५७॥

शरावस्थोदके नष्टे तत्स्थो भानुर्विनष्टवत्।
बुद्धेर्लये तथा सुप्तौ नष्टवत्प्रतिभात्ययम्॥५८॥

जलस्थार्कं जलं चोर्मिं भासयन्भाति भास्करः।
आत्माभासं धियं बुद्धेः कर्तृत्वादीनयं तथा॥५९॥

मेघावभासको भानुर्मेघच्छन्नोऽवभासते।
मोहावभासकस्तद्वन्मोहच्छन्नो विभात्ययम्॥६०॥

भास्यं मेघादिकं भानुर्भासयन्प्रतिभासते।
तथा स्थूलादिकं भास्यं भासयन्प्रतिभात्ययम्॥६१॥

सर्वप्रकाशको भानुः प्रकाश्येर्नैव दूष्यते।
सर्वप्रकाशको ह्यात्मा सर्वैस्तद्वन्न दूष्यते॥६२॥

मुकुरस्थं मुखं यद्वन्मुखवत्प्रथते मृषा।
बुद्धिस्थाभासकस्तद्वदात्मवत्प्रथते मृषा॥६३॥

मुकुरस्थस्य नाशेन मुखनाशो भवेत्कथम्।
बुद्धिस्थाभासनाशेन नाशो नैवात्मनः क्वचित्॥६४॥

ताम्रकल्पितदेवादिस्ताम्रादन्य इव स्फुरेत्।
प्रतिभास्यादिरूपेण तथात्मोत्थमिदं जगत्॥६५॥

ईशजीवात्मवद्भाति यथैकमपि ताम्रकम्।
एकोऽप्यात्मा तथैवायमीशजीवादिवन्मृषा॥६६॥

यथेश्वरादिनाशेन ताम्रनाशो न विद्यते।
तथेश्वरादिनाशेन नाशो नैवात्मनः सदा॥६७॥

अध्यस्तो रज्जुसर्पोऽयं सत्यवद्रज्जुसत्तया।
तथा जगदिदं भाति सत्यवत्स्वात्मसत्तया॥६८॥

अध्यस्ताहेरभावेन रज्जुरेवावशिष्यते।
तथा जगदभावेन सदात्मैवावशिष्यते॥६९॥

स्फटिके रक्तता यद्वदुपाधेर्नीलताम्बरे।
यथा जगदिदं भाति तथा सत्यमिवाद्वये॥७०॥

स्फटिके रक्तता मिथ्या मृषा खे नीलता यथा।
तथा जगदिदं मिथ्या एकस्मिन्नद्वये मयि॥७१॥

जीवेश्वरादिभावेन भेदं पश्यति मूढधीः।
निर्भेदे निर्विशेषेऽस्मिन्कथं भेदो भवेद्ध्रुवम्॥७२॥

लिङगस्य धारणादेव शिवोऽयं जीवतां व्रजेत्।
लिङगनाशे शिवस्यास्य जीवतावेशता कुतः॥७३॥

शिव एव सदा जीवो जीव एव सदा शिवः।
वेत्त्यैक्यमनयोर्यस्तु स आत्मज्ञो न चेतरः॥७४॥

क्षीरयोगाद्यथा नीरं क्षीरवद्दृश्यते मृषा।
आत्मयोगादनात्मायमात्मवद्दृश्यते तथा॥७५॥

नीरात्क्षीरं पृथक्कृत्य हंसो भवति नान्यथा।
स्थूलादेः स्वं पृथक्कृत्य मुक्तो भवति नान्यथा॥७६॥

क्षीरनीरविवेकज्ञो हंस एव न चेतरः।
आत्मानत्मविवेकज्ञो यतिरेव न चेतरः॥७७॥

अध्यस्तचोरजः स्थाणोर्विकारः स्यान्न हि क्वचित्।
नात्मनो निर्विकारस्य विकारो विश्वजस्तथा॥७८॥

ज्ञाते स्थाणौ कुतश्चोरश्चोराभावे भयं कुतः।
ज्ञाते स्वस्मिन्कुतो विश्वं विश्वाभावे कुतोऽखिलम्॥७९॥

गुणवृत्तित्रयं भाति परस्परविलक्षणम्।
सत्यात्मलक्षणे यस्मिन्स एवाहं निरंशकः॥८०॥

देहत्रयमिदं भाति यस्मिन्ब्रह्मणि सत्यवत्।
तदेवाहं परं ब्रह्म देहत्रयविलक्षणः॥८१॥

जाग्रदादित्रयं यस्मिन्प्रत्यगात्मनि सत्यवत्।
स एवाहं परं ब्रह्म जाग्रदादिविलक्षणः॥८२॥

विश्वादिकत्रयं यस्मिन्परमात्मनि सत्यवत्।
स एव परमात्माहं विश्वादिकविलक्षणः॥८३॥

विराडादित्रयं भाति यस्मिन्साक्षिणि सत्यवत्।
स एव सच्चिदानन्दलक्षणोऽहं स्वयंप्रभः॥८४॥

इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यस्य
श्रीगोविन्दभगवत्पूज्यपादशिष्यस्य
श्रीमच्छंकरभगवतः कृतौ

अद्वैतानुभूतिः सम्पूर्णा॥
***********